گاه موافقان و مخالفان اسد به اسلام‌گراها

طولانی شدن جنگ داخلی در سوریه باعث کاهش قدرت سیاسیون میانه رو وظهور و افزایش قدرت نیروهاى تندرو در میدان نبرد شده است. حالا در سومین سال بحران سوریه، جبهه سومى نیز در حال شکل گیری است. جبهه ای که هم با حکومت بشار اسد و هم با سکولارهای مخالف حکومت در جنگ است. جبهه ای متشکل از نیروهای تندرو مذهبی ـ از اسلامگراهای افراطی سوریه تا هم کیشان خارجی آنها ـ که به یاری شان آمده اند. از گروه هایى که گرایشات القاعده اى دارند تا برخى از اعضاى طالبان پاکستان. اما مخالفان نظام حکومتى سوریه در داخل و خارج به این بازیگران تندرو اسلامگرا چگونه نگاه مى کنند؟ آیا آنها به صرف اینکه دشمنی مشترک به نام اسد دارند، نگاه مثبتى به این تندروها دارند؟ کشورهاى مختلفى که این نیروهاى افراطى از خاک آنها به سوریه اعزام مى شوند ـ خواه مخالف یا موافق اسد و خواه بى طرف ـ به این اسلامگراهای مسلح و تندرو چگونه نگاه می کنند؟

syria_2142767b

طالبان ـ پاکستان در سوریه

تعدادى از سران طالبان پاکستان ماه گذشته خبر از اعزام نیرو توسط این گروه به سوریه دادند. خبرگزاری رویترز به نقل از سران طالبان پاکستان نوشت: این گروه تا به حال ده ها تن از طالبان پاکستانى را براى جهاد و ایجاد یک پایگاه در سوریه به این کشور اعزام کرده است. یکی از مقامات طالبان پاکستان در مصاحبه با رویترز گفته است که ما باید به برادران عرب خود کمک کنیم، زیرا آنها به کمک ما نیاز دارند. از میان گروه هاى تندرو اسلامى، طالبان پاکستان بیش از بقیه به القاعده نزدیک است. حتى تعدادى از اعضاى طالبان پاکستان، تابعیت کشورهاى عربى را دارند و مسلط به زبان عربى هستند. آنها در برهه اى از زمان براى کمک به طالبان، به پاکستان رفته و ماندگار شده اند. به نظر مى رسد که درگیرى ها و تحولات سوریه این گروه را بر آن داشته تا مانند القاعده در سوریه اعلام حضور کند. به فاصله یک روز از انتشار این خبر، سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان این خبر را تکذیب کرد. وزارت کشور پاکستان نیز با رد ادعای طالبان، اعلام کرد که نیروهاى امنیتى پاکستان در امتداد نقاط مرزی این کشور در حالت آماده باش هستند و به هیچ فرد یا گروهى اجازه خروج غیر قانونى داده نمى شود.

سوریه جبهه اى براى القاعده

یکى دیگر از نیروهاى مخالف اسد جبهه النصره است. این جبهه در ژانویه ۲۰۱۲ اعلام موجودیت کرد و بنا به گفته برخی صاحب نظران، شاخه ای از القاعده عراق است و تعداد زیادی از اعضای آن سابقه جنگ های چریکی در عراق را دارند. “ابو محمد جولانى” رهبر این جبهه مدتى پیش اعلام کرد او و همراهانش از یک میدان جهادی دیگر به این کشور آمده اند تا به مردم شرق مدیترانه در برابر اسد کمک کنند. در این مورد مقامات عراقى نیز اعلام نارضایتى کردند. هوشیار زیبارى وزیر خارجه عراق نیز سال گذشته اعلام کرد که افراط گرایان شبکه القاعده از عراق به سوریه می‌روند تا در آنجا عملیات تروریستی به راه اندازند. زیباری همچنین ابراز نگرانی کرد که درگیری‌ها در سوریه منطقه را فراگیرد. وزیر خارجه عراق خاطر نشان کرد که عراق از سال ها پیش به سوریه درباره عبور تروریست‌ها از مرز هشدار داده بود.

کشورهایى مانند عربستان، قطر، ترکیه و اردن به عنوان حامیان اصلى مخالفان اسد، نیز از اینکه یک گروه تندرو در کنار مرزهاى آنها مستقر شود، نگران هستند. تعداد زیادى از نیروهاى القاعده حاضر در سوریه از عربستان به این کشور رفته اند اما عربستان از روى کار آمدن یک دولت تندرو در سوریه نفعى نمى برد. عربستان چندین بار از روى کار آمدن اخوان المسلمین در سوریه ابراز ناخشنودى کرده است.

تردید غرب در ارسال تسلیحات

اتحادیه اروپا و آمریکا که تا پیش از این قاطعانه به مخالفت با رژیم اسد مى پرداختند، این روزها بر سر ارسال سلاح و کمک به نیروهاى مخالف اسد دچار شک و تردید شده اند. آنها معتقدند که مشخص نیست این سلاح ها به دست چه گروه هایى خواهد افتاد و این احتمال وجود دارد که تسلیحات ارسالى به دست نیروهاى تندرو و جهادى بیفتد که در این صورت حتى بعد از برکنارى اسد تضمینى براى برگشتن آرامش به منطقه وجود نخواهد داشت.

اسراییل نگران از قدرت گیرى تندروها

اسراییل نیز با نگرانى به تحولات منطقه نگاه مى کند. گرچه دولت سوریه در کنار جمهورى اسلامى ایران دو جبهه ضد اسراییلى محسوب مى شوند، اما قدرت گیرى جریان هاى افراطى در سوریه به مراتب براى اسراییل خطرناک تر است. بلندی های جولان به عنوان بخشی از خاک سوریه در اختیار اسراییل است. این منطقه، عمق استراتژیک اسراییل محسوب می شود. مرزهای سوریه با اسراییل در این منطقه تاکنون نسبتا آرام بوده و در صورت قدرت گرفتن گروه هاى تندرو مشخص نیست که همچنان آرام باشد.

نگاه مخالفان سکولار اسد به اسلامگراها

در داخل سوریه نیز گروه هاى میانه رو و سکولار مخالف دولت اسد، با حضور نیروهاى تندرو القاعده مخالف هستند. گروه “ائتلاف ملی مخالفان و انقلابیون سوریه” به عنوان اصلى ترین مخالفان رژیم اسد، هرگونه سخنیت و تشابه میان ایدئولوژی القاعده و مخالفان مسلح در سوریه را نفى کرده اند. اختلافات گروه هاى تندرو با جبهه ائتلاف مخالفان سوریه ماه گذشته با قتل “کمال الحمامی “یک فرمانده ارتش آزاد سوریه که برای هماهنگی با گروه مسلح موسوم به جنگجویان دول اسلامی و شام به شهر بندری لاذقیه رفته بود، به اوج خود رسید. گروه مسلح مذکور متشکل از اعضای القاعده عراق و سوریه هستند.

اعلام برائت همه کشورها و گروه هاى درگیر در سوریه از اقدامات گروه هاى تندرو جهادى یک سوى ماجرا است. سوى دیگر، روند کمک رسانى به گروه هاى میانه رو مخالف اسد است که با وجود این گروه ها با مخاطره مواجه شده است. این مساله باعث ضعف این گروه های میانه رو همزمان با قدرت گرفتن تندروها شده است.

به نظر مى رسد گروه هاى افراطى فعال در سوریه ناخواسته به رژیم اسد کمک کرده اند، به طورى که طى چند ماه گذشته شاهد پیشروى هایی از سوى ارتش سوریه و باز پس گیرى مناطقى مانند شهر استراتژیک القصیر و بخشى از حمص بودیم. گر چه حمایت جمهورى اسلامى ایران و حضور علنى نیروهاى حزب الله لبنان عامل اصلى این موفقیتها براى دولت سوریه بوده؛ اما نگرانى جامعه بین المللى از قدرت گرفتن گروه هاى افراطى و تردید غرب از حمایت مخالفان را نیز نمى توان نادیده گرفت.

در مجموع جنگ داخلی سوریه تبدیل به فرصتی برای احیای القاعده شده که بعد از جنگ های آمریکا در افغانستان و عراق، حالا میدان دیگری برای رزم و سازمان دهی مجدد نیروهایش و نیز نوعی فراخوان بین المللی برای گردهم آمدن و تمرین میدانی شاخه های مختلف خود در سوریه یافته است.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)