مرکز پژوهش‌های مجلس: بودجه سال آینده ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومان کسری خواهد داشت
بر اساس گزارش جدیدی که مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرده است دولت رئیسی برای سال ۱۴۰۱ با کسری بودجه ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد بود.
وقتی دولت ابراهیم رئیسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را به مجلس حکومت ایران ارائه کرد، گزارش اولیه مرکز پژوهش‌های مجلس حاکی از آن بود که دولت برای سال ۱۴۰۱ با ۱۵۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه خواهد بود. [۱۵۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه ۱۴۰۱]
اما به فاصله کمتر از یک هفته از گزارش مزبور، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش جدیدی و در اولین روایت رسمی، از کسری بودجه بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومانی برای سال ۱۴۰۱ خبر داده است.
هر ساله مرکز پژوهش‌های مجلس حکومت ایران پس از ارائه لایحه بودجه توسط دولت، گزارشی با عنوان «بودجه به زبان ساده» منتشر می‌کند.
گزارش مذکور بخش‌های مختلف بودجه سال آتی را به دور از تفصیلات فنی بررسی می‌نماید.
سه مشکل پیش روی دولت رئیسی در کسری بودجه
دولت رئیسی در بودجه سال ۱۴۰۱ با سه مشکل اساسی که عوامل اصلی کسری بودجه هستند مواجه می‌باشد.
نخست آنکه دولت رئیسی نمی‌تواند تعداد کارمندان دولت را کاهش دهد به آن میزان که کاهش کارمندان تاثیر بسزایی در هزینه‌های دولت و متعاقب آن در جبران کسری بودجه داشته باشد.
بخش دوم که مستقیم با بخش اول در ارتباط است این مهم است که عامل اصلی کسری بودجه دولت رئیسی بحث حقوق و دستمزدهاست.
در این بخش اگر دولت اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه کند اثرات تورم‌زای آن بلافاصله تاثیرات خود را بر اقتصاد کشور و لاجرم بر کسری بودجه خواهد گذاشت.
بخش سوم نیز که در ارتباط با دو بخش پیشین می‌باشد بحث عدم افزایش حقوق کارمندان دولت است.
اگر دولت رئیسی اقدام درخوری برای افزایش قابل توجه حقوق کارمندان دولت نکند این امر در شرایط تورمی کنونی و احتمالا بیشتر آتی، برای کارمندان فشار بیشتر و نارضایتی‌های اجتماعی و امنیتی بیشتری برای حکومت ایران به همراه خواهد داشت.
تقسیم بندی بودجه عمومی کشور
بودجه عمومی کشور در بخش منابع و مخارج از دو بخش تشکیل شده است که شامل منابع و مصارف عمومی و منابع و مصارف اختصاصی می‌شود.
منابع عمومی شامل منابعی است که وارد یک صندوق عمومی شده و بعد از آن بین مصارف عمومی متعدد تقسیم می‌شود.
اما منابع اختصاصی منابعی می‌باشند که محل مصرف آنها همان دستگاه ایجاد کننده درآمد می‌باشند.
در بودجه سال ۱۴۰۱، ۹۱ درصد از بودجه عمومی بالغ بر ۱۳۷۲ هزار میلیارد تومان (همت) منابع و مصارف عمومی و ۱۳۳ همت معادل ۹ درصد از بودجه عمومی منابع و مصارف اختصاصی می‌باشند.
از ۱۳۳ همت منابع اختصاصی مقرر شده است که حدود ۸۶ درصد آن صرف مخارج اختصاصی جاری دستگاه‌های تولیدکننده درآمد شده و مابقی آن صرف بودجه عمرانی اختصاصی این دستگاه‌ها شود.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در مورد کسری بودجه سال آتی
رقم بودجه در جداول معمولا به صورت حسابداری و خودکار همیشه صفر می‌باشد اما انواع مختلف ناترازی‌ها در بودجه وجود دارند که مرکز پژوهش‌های مجلس با محاسبه شش نوع کسری تراز، لایحه بودجه را مورد بررسی قرار داده است.
تراز شکلی که کل منابع شامل استقراض منهای مصارف می‌شود
تراز عملیاتی که درآمدها شامل مالیات و غیره به جز از نفت و منابع استقراضی منهای هزینه‌های جاری می‌شود
تراز کلی که در آن کل منابع را منهای کل مخارج (که شامل پرداخت بدهی‌های قبلی دولت نیز می‌شود) میکنند
تراز اولیه که کل منابع (شامل نفت و بدون استقراض) را منهای کل مخارج شامل پراخت بدهی‌های پیشین و بدون در نظر گرفتن مخارج بهره‌ای میکنند
تراز کلی بدون نفت که در این روش کل منابع (بدون نفت و بدون استقراض) را منهای کل مخارج میکنند
و تراز اولیه بدون نفت که کل منابع (بدون نفت و بدون استقراض) را منهای مخارج شامل پرداخت بدهی قبلی و بدون در نظر گرفتن مخارج بهره‌ای میکنند.
بدین ترتیب تراز شکلی بودجه سال ۱۴۰۱ صفر بوده و لایحه بودجه تراز می‌باشد اما بر مبنای تعاریف و تفاسیر مختلف از کسری، بودجه سال آینده در حدود ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار میلیارد تومان کسری دارد.
دولت رئیسی قصد دارد که بخشی از این کسری بودجه را با فروش نفت، بخشی از آن را با فروش اموال و دارایی‌های دولت و بخش دیگری از آن را نیز با استقراض از دو روش فروش اوراق قرضه یا استقراض از صندوق توسعه ملی جبران نماید.
اما با وجود با چشم‌انداز منفی در مورد تحقق درآمدهای مالیاتی و فروش اموال و شرکت‌‌های دولتی، دولت رئیسی در عمل مجبور خواهد شد کسری این منابع را با کاهش مخارج یا چاپ پول بدون پشتوانه که اثری تورم‌زا دارد یا استقراض جبران نماید.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.