عقب‌نشینی از تبادل زندانیان از سر ضعف یا قوت؟
همگام با مذاکرات اتمی وین بر سر برنامه هسته‌ای ایران همواره سخن از این بود که گفتگوهای غیرمستقیم بین آمریکا و ایران بر سر تبادل زندانیان دو کشور صورت می‌گیرد.
برخی از زندانیان دوتابعیتی ایرانی آمریکایی که بعضی از آنها در پی دعوت برخی ارگان‌های دولتی به ایران سفر کرده بودند گروگان گرفته شدند تا از آنها در معاملات سیاسی استفاده شود.
در عوض شماری از عوامل ولایت فقیه که دچار جرم بوده، از اقدامات تروریستی تا دورزدن تحریم‌های آمریکا علیه حکومت ایران نیز در آمریکا دستگیر و زندانی شده‌اند.
شروع مذاکرات برای تبادل زندانیان همزمان با شروع مذاکرات هسته‌ای
با شروع مذاکرات برجام گمانه‌زنی‌ها بر سر تبادل این زندانیان بالا گرفت و بالاخره مقامات طرفین اعلام کردند که بحث تبادل زندانیان به موازات مذاکرات وین در جریان است.
حتی بعد از پایان دور ششم مذاکرات وین که تا کنون بیش از ۴۰ روز از آن می‌گذرد و چشم‌اندازی برای دور بعد در دسترس نیست برخی مقامات رسمی آمریکا و ایران صحبت از توافق‌اتی بر سر تبادل زندانیان دو کشور کردند.
باقر و سیامک نمازی، مراد طاهباز و عماد شرقی چهار زندانی دو تابعیتی ایرانی آمریکایی هستند که حکومت ایران در سال‌های اخیر آنها را به بهانه‌های واهی به گروگان گرفته و برای آنان احکام زندان صادر کرده است.
اما به ناگاه و در روز تنفیذ حکم ریاست جمهوری رئیسی توسط خامنه‌ای به ناگاه اعلام شد که موضوع تبادل زندانیان با آمریکا از دستور کار خارج شده است.
انکار تبادل زندانیان از سوی نورنیوز وابسته به شورای عالی امنیت ملی
وبسایت نور نیوز که اخبار شورای عالی امنیت ملی ایران را منتشر می‌کند به نقل از یک منبع مطلع که نخواست نامش فاش شود اعلام کرد گر چه ایران قبلا با هدف حقوق بشری حاضر به تبادل موردی زندانی با آمریکا شده بود اما با عهدشکنی دولت بایدن موضوع تبادل به شکل کنونی از دستور کار خارج می‌شود.
اشاره نیورنیوز به بدعهدی آمریکا می‌تواند تصمیم احتمالی اخیر جو بایدن برای اعمال تحریم‌های موشکی و پهبادی حکومت ایران باشد.
نور نیوز افزود موضوع تبادل ۴ ایرانی در برابر ۴ آمریکایی بعلاوه پرداخت ۷ میلیارد دلار از مطالبات بلوکه شده ایران در سایر کشورها وجود داشته است ولی اکنون ایران این طرح را از دستور کار خارج کرده است.
اعلام خبر تبادل زندانیان از سوی المیادین
المیادین لبنان که وابسته به شبه‌نظامیان لبنانی حکومت ایران است در ۱۲ اردیبشهت در خبری عنوان کرد که ایالات متحده در نظر دارد چهار ایرانی بازداشتی در آمریکا را به علاوه ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده حکومت ایران در ازای آزادی ۴ ایرانی دو تابعیتی آزاد کند.
هر چند این خبر از سوی مقامات دو کشور تکذیب شد اما اکنون در آخرین اظهار نظر رسمی از سوی وبسایت شورای عالی امنیت ملی حکومت ایران این خبر دوباره تکذیب شد.
چرایی عدم تبادل زندانیان دو تابعیتی
با توجه به اینکه پیش از این، دو کشور مذاکرات غیرمستقیم بر سر تبادل زندانیان را تایید کرده بودند اکنون این سوال پیش می‌آید که چرا به یکباره حکومت ایران این خبر را نفی کرده است.
قطع یقین باید این خبر را در بستر روند مذاکرات هسته‌ای تبیین و تفسیر کرد.
با توجه به آخرین اظهارات کاظم غریب‌آبادی پیرامون عدم موافقت آمریکا برای لغو بسیاری از تحریم‌های ایران از جمله تحریم ۵۰۰ شخصیت حقیقی و حقوقی و عدم لغو تحریم‌های کاتسا که سپاه پاسداران ذیل آن تحریم شده همچنین عدم لغو فرمان اجرایی ممنوعیت خرید و فروش تسلیحات متعارف و همچنین با توجه به ویدئویی که در سایت رسمی خامنه‌ای مبنی بر عدم اعتماد به آمریکا بارگذاری شد می‌توان حدس زد که خبر خارج شدن تبادل زندانیان از دستور کار از سوی حکومت ایران بدین منظور صورت می‌گیرد که که به عنوان برگ فشاری از سوی حکومت ایران در برابر غرب به ویژه آمریکا به کار گرفته شود. [حکومت ایران از زندانیان دوتابعیتی به عنوان اهرم فشار برای مذاکرات استفاده می‌کند]
همزمانی اعلام خبر عدم تبادل زندانیان با تنفیذ رئیسی
همزمانی اعلام این خبر با تنفیذ رئیسی نیز می‌تواند این پیام را به طرف‌های غربی مخابره کند که در برابر مقاومت آمریکا برای لغو تمامی تحریم‌ها آنطور که حکومت ایران در نظر داشت، زین پس حکومت ایران با آمدن رئیسی موضع سخت‌تری را در مذاکرات با غرب اتخاذ خواهد کرد.
اما در ادامه این نظرگاه باید به این پرسش نیز پاسخ داد که وقتی آمریکا و غرب حاضر به کوتاه آمدن در مقابل خواسته‌های حداکثری حکومت ایران نشده‌‌اند آیا اقدامات تحریک‌آمیز این چنینی می‌تواند موضع آمریکا را نرم‌تر کند؟
در این بین نباید این نکته را نیز از نظر دور داشت که مقامات آمریکایی، افزون بر آن، مقامات تروئیکای اروپایی به روشنی در هفته‌های اخیر و به کرات هشدار داده‌اند که پنجره مذاکرات هسته‌ای تا به ابد باز نخواهد ماند.
بازی از موضع پایین یا موضع بالا؟
این تهدیدی بری حکومت ایران به شمار می‌رود که هم اکنون زیر فشار تحریم‌های آمریکا قرار دارد و با جامعه‌ای جوشان در درون مرزهای خود و همچنین بحران کرونا دست به گریبان است که نیازش به مذاکره با غرب برای آزادسازی اموال بلوکه‌شده‌اش را تشدید می‌کند علاوه بر آنکه در پی آنست راه نفس تبادلات تجاری‌اش که اکنون تحت تحریم هستند باز شوند.
به عبارت دیگر در این بین طرفی که دستش بین چکش و سندان قرار دارد و در موضعی بس پایین است حکومت ایران است نه آمریکا و کشورهای غربی، هر چند که کشورهای غربی از در نرمش و مذاکره با حکومت ایران سخن بگویند.
با این تفاسیر بیشتر به نظر می‌رسد اعلام عدم تبادل زندانیان بیشتر یک بازی روانی و برگی برای فشار بر غرب می‌باشد که قطع یقین از چشم غرب نیز دور نخواهد ماند و این کار ملایان حاکم بر ایران را به مراتب سخت‌تر می‌کند چرا که موضوعات حقوق بشری را به معادلات سیاسی گره می‌زند.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.