مذاکرات آژانس با ایران و مذاکرات برجام در چه نقطه‌ای است؟
بعد از پایان تقریبا همزمان دور ششم مذاکرات وین و توافق موقت یک‌ماهه بین آژانس اتمی و ایران خبرهای متفاوتی از جانب طرف‌های مذاکرات به گوش می‌رسد سوال اینست بازی با برگ تمدید توافق با آژانس اتمی؛ طناب دار یا اهرم نجات حکومت ایران است؟
بعد از پایان توافق یک‌ماهه و تاکیدات رافائل گروسی مدیر کل آژانس و برخی کشورهای غربی بر سر تمدید توافق و عدم پیروی حکومت ایران و پاسخ منفی تاکنون، سرنوشت دور هفتم مذاکرات وین در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است.
اظهارات در سمت حکومت ایران
در سمت حکومت ایران تمامی اظهارات بر تشدید تضاد با آژانس اتمی استوار است.
قالیباف رئیس مجلس حکومت اعلام کرده «فیلم‌های ضبط‌شده در تاسیسات هسته‌ای را دیگر به آژانس نمی‌دهیم.»
وی روز یکشنبه ۶ تیر پیرامون تمدید توافق افزوده است «هیچ چیز تمدید نشده و هیچ کدام از موضوعاتی که در داخل ضبط شده هیچ وقت به آژانس داده نمی‌شود»، هر چند صحبتی از پاک‌کردن آنها نکرده است.
اما خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران در این مورد، طی اظهارنظری در روز دوشنبه ۷ تیر گفت: «درباره پاک‌شدن اطلاعات دوربین‌های آژانس تصمیمی نگرفته‌ایم».
مشکینی سخنگوی کمسیسون امنیت ملی مجلس حکومت نیز اعلام کرد «خط قرمز ایران در برجام لغو تمام تحریمها و اطمینان‌یافتن از لغو آن است و در صورت عدم لغو تحریمها نه تنها فایل‌ها و عکس‌ها را در اختیار آژانس قرار نخواهیم داد بلکه دوربین‌ها را نیز خاموش خواهیم کرد».
وی علاوه بر این افزود «مقاومت طرف غربی به ویژه آمریکا برای تضمین‌دادن برای عمل به تعهدات مشکوک است… آمریکا می‌خواهد به هر قیمت بخشی از تحریمها را حفظ کند که این موضوع نشان می‌دهد آنها در پی استفاده از مکانیزم ماشه هستند».
عمویی عضو کمیسیون امنیت مجلس حکومت ایران نیز اعلام کرد حکومت ایران «تعهدی فراتر از پادمان در قبال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ندارد و تصور آقای گروسی از تمدید توافق ۳ماهه ایران و آژانس تصور غلطی است».
و سرانجام علی ربیعی سخنگوی دولت روحانی در روز ۸ تیر اعلام کرد حکومت ایران هنوز تصمیمی در مورد مذاکرات وین نگرفته و ادامه مذاکرات ممکن است به دولت آینده موکول شود
وی افزود «یکبار توافق را تمدید کردیم اما این تمدید نباید باعث مذاکرات فرسایشی شود طرف مقابل باید به تعهدات خود عمل کند .. و رابطه ایران با آژانس در صورت عدم اجرای توافق بر اساس پادمان خواهد بود». [اگر ایران به توافق با آژانس تن ندهد چه خواهد شد؟]
با این اظهارات که پیش از نیز سابقه دارد به نظر می‌رسد حکومت ولایت فقیه از بحث تمدید توافق با آژانس انرژی اتمی به عنوان ابزاری برای چانه زنی در مذاکرات برجام در وین در امتداد لغو تحریم‌های بیشتری از سوی آمریکا سوء استفاده می‌کند.
غرب باید بر سر این گونه سوء استفاده از آژانس بین‌المللی و بحث نظارت فنی آژانس بر برنامه اتمی حکومت ایران هوشیار باشد.
در مورد دور بعدی مذاکرات
در مورد دور هفتم مذاکرات وین نیز روال به همین منوال است. حکومت ایران توپ را به زمین طرف‌های مقابل انداخته و مدعی است که حکومت ولایتفقیه «تصمیم سخت» را گرفته و اکنون «نوبت طرف‌های مقابل است… باید تصمیم بگیرند و در مورد احیای برجام به جمع‌بندی برسند»
خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه حکومت ایران علاوه بر این سخنان افزوده است «به اندازه کافی مذاکره کرده‌ایم».
نگرانی‌های غربی‌ها از عدم تمدید توافق آژانس اتمی با ایران
اما در طرف مقابل چیزی که بر پیرامون مذاکرات برجام سایه افکنده نگرانی است.
رویترز نوشته است: «شکست در تمدید توافق مانیتورینگ ممکن است کل مذاکرات را بر هم بریزد»
وزارت خارجه فرانسه نیز به حکومت ایران هشدار دارد حکومت ایران باید فورا به آژانس اتمی دسترسی کامل بدهد و از تمدیدنشدن توافق همکاری ایران با آژانس اظهار تاسف کرده است.
در آمریکا نیز سناتور جمهوریخواه جیم ریش، به عنوان یک راهکار اعلام کرده مذاکره با تهران به خاطر تمدیدنکردن توافق با آژانس اتمی باید متوقف شود.
علاوه بر اینکه رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن در روز ۷ تیر اعلام کرد «ایران در زمان ریاست جمهوری من هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت»
تشدید تضاد بین آمریکا و ایران
این موضعگیری جو بایدن به موازات صدور دستور مستقیم برای بمباران مواضع شبه‌نظامیان حکومت ایران در مرز عراق و سوریه نشان می‌دهد سمت‌وسوی تحولات تشدید تضاد بین این دو کشور است.
در مذاکرات برجام نیز با اینکه این دو کشور دو طرف اصلی هستند تاکنون به صورت مستقیم مذاکره نکرده و کار خود را از طریق دیگر کشورهای واسط انجام داده‌اند.
حفظ بسیاری از تحریمها در صورت بازگشت به توافق ۲۰۱۵
موسسه بین‌المللی دارایی iif روز ۷ تیر اعلام کرد «نتیجه احتمالی مذاکرات برجام بازگشت به توافق‌نامه سال ۲۰۱۵ است که بسیاری از تحریمها را حفظ می‌کند چنین توافقی می‌تواند همچنان مانع سرمایه‌گذاری قابل توجه شرکت‌های غربی در ایران باشد».
آنچه از تجمیع داده‌هایی که گذشت می‌توان بیان نمود این حقیقت است که مذاکرات وین و توافق با آژانس هر دو به صحنه کشمکش بین حکومت ولایت فقیه و جامعه جهانی تبدیل شده، بر خلاف اظهارات خامنه‌ای که تاکید می‌کرد که مذاکرات نباید فرسایشی شود.
به نظر می‌رسد پیش از اینکه بشود نام مذاکرات فرسایشی بر این وضعیت گذاشت با توجه به موضعگیری مقامات آمریکایی که یا توافق بر سر همه چیز یا هیچ چیز، وضعیت کنونی برای حکومت ایران یک بن‌بست و یک شکست محسوب می‌گردد. [خروج آمریکا از مذاکرات وین در صورت عدم تامین منافع آمریکا]
طرح موضوعات دیگر چون تروریسم، موشکی و نقض حقوق‌بشر را نیز اگر بر این بحران‌‌ها ولایتفقیه بیفزاییم بازی با برگ تمدید توافق با آژانس اتمی؛ طناب دار برای حکومت ایران خواهد بود نه اهرم نجات.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.