تدوین پیش‌نویس برجام
تدوین پیش‌نویس برجام وضعیت فعلی مذاکرات وین در مورد اعلام شده که خبر آن را میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در این مذاکرات داده است. اما آیا آنطور که در ظاهر به نظر می‌رسد مذاکرات برجام با سرعت پیش خواهد رفت و به نتیجه خواهد رسید.
بعد از دور دوم مذاکرات برجام در وین، اکثر طرف‌های حاضر در این مذاکرات آن را «سازنده» خواندند، این گونه موضع‌گیری‌ها در پرونده‌های پیچیده‌ی بین‌المللی امری دور از انتظار نیست، چرا که اعلام خلاف آن، برای کشورهایی که می‌خواهند به توافقی برسند، زیان‌آور است.
جوزپ بورل رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روز ۳۰ فروردین اعلام کرد «شاهد اراده بازگشت به برجام از سوی طرف‌های حاضر در مذاکرات است».
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در این مذاکرات با اعلام اینکه مذاکرات برجام به مرحله تدوین پیش‌نویس برجام رسیده، اما افزود «تا رسیدن به یک گره‌گشایی واقعی و راه‌حل‌های عملی راه درازی مانده است». [مذاکرات برجام در وین و چالش‌های پیش رو]
یک سوال
سوالی که در اینجا باید بر روی میز مذاکرات برجام گذاشت این است آیا می‌توان گفت مذاکرات به مرحله تدوین پیش‌نویس برجام رسیده است یا این تنها یک اظهارنظر رسانه‌ای در جهت ایجاد و ابراز امیدواری، برای تلاشی جهت رسیدن به توافق است؟
برای پاسخ به این سوال باید به میز برجام برگشت و به عملکرد، سیاست‌های رسمی و قطعی طرف‌های اصلی نشسته بر دور میز چشم دوخت و در آنها اندکی تامل و عملکرد‌ها و سیاست‌های آنها را تفسیر کرد.
اول برگشت ایران بعد لغو برخی تحریم‌ها
از بازیگر بزرگ و اصلی در دور این میز شروع می‌کنیم؛ آمریکا. جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید علیرغم «سازنده»خواندن مذاکرات، به صراحت اعلام کرده، واشنگتن تا زمانی که از بازگشت جمهوری اسلامی به تعهدات برجامی‌اش مطمئن نشود، هیچ امتیازی به طرف مقابل یعنی حکومت ایران نخواهد داد و پیوستن دوباره آمریکا به توافق ۶ سال پیش در نهایت بر اساس تایید همزمان خواهد بود.
این به معنای سیاست گام به گام می‌باشد که شدیدا مورد مخالفت خامنه‌ای و حکومتش است. پس در سوی طرف آمریکایی مذاکرات «سازنده» معنای حقیقی خودش را ندارد.
غنی‌سازی ۶۰ درصدی تیرخلاص توافق
اما عملکرد و سیاست‌های بازیگر اصلی دیگر دور این میز، یعنی ایران نیز خلاف ادعای «سازنده»بودن مذاکرات را نشان می‌دهد.
به رغم اینکه خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران صحبت از «حصول پیشرفت‌هایی» کرده و ادعا کرده مذاکرت «در مسیر درستی» هستند، «اما قرار نیست توافق جدیدی کنار برجام» وجود داشته باشد، اما عملکرد ایران یعنی آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصدی تیر خلاصی بر روند «سازنده»خواندن مذاکرات برجام است.
هر چند برخی گمان‌ها بر این می‌رفت که اعلام خبر غنی‌سازی ۶۰ درصدی برای داشتن دست بالا برای چانه‌زنی در وین و فقط در حد ادعا مطرح شده، اما گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که شروع و انجام غنی‌سازی ۶۰ درصدی را تایید کرد بر این گمان‌ها خط بطلان کشید.
بنابراین با وجود غنی‌سازی ۶۰ درصدی، که تقریبا ۱۶ برابر بیشتر از آن چیزی است که در برجام قید شده و تنها ۳۰ درصد تا حد غنی‌سازی برای تهیه بمب اتمی مانده، نشان می‌دهد که به کار بردن واژه «سازنده» چنان برازنده و شایسته مذاکرات برجام از سوی ایران نیز نباشد.
در داخل ایران نیز کارگزاران خامنه‌ای با تکیه بر سخنان رسمی مقامات آمریکایی از جمله سالیوان همین نتیجه‌گیری را می‌کنند.
کیهان شریعتمداری که به نوعی سخنگوی خامنه‌ای در مطبوعات می‌باشد با تیتر درشت اعلام داشت «آمریکا تحریم‌های اصلی را لغو نمی‌کند، تیم ایرانی در وین معطل چیست؟»[لغو تمامی تحریم‌ها چرا همیشه از سوی حکومت ایران طرح می‌شود؟]
خودداری از دیپلماسی مستقیم
یکی دیگر از دلایل دور از دسترس‌بودن به نتیجه رسیدن مذاکرات، خودداری حکومت ایران برای گفتگوهای مستقیم با آمریکاست. پیامد این خودداری دیپلماسی غیرمستقیم خود زمانبر، غیرشفاف بوده و ممکن است ایرادهای اساسی را در پی داشته باشد که در گام‌های بعدی طرفین را دچار مشکلات جدی‌تر کند چنانکه برجام ۲۰۱۵ امروز بدان دچار شده است. [نتیجه مذاکرات برجام و جنگ غیرمستقیم]
عباس عراقچی اظهار می‌دارد که هیچ گونه توافق موقتی نداریم و در وین تنها درباره گام نهایی و لغو تحریم‌ها مذاکره می‌کنیم. [طرح بازی آخر ظریف چیست؟]
در آن سو نیز اخیرا و همزمان اجماعی از جمهوری‌خواهان در قالب «کمیته پژوهش جمهوری‌خواهان» با همراهی مایک پمپئو اعلام داشته‌اند به دنبال ارائه طرحی به نام «طرح فشار حداکثری» هستند که امکان لغو تحریم‌ها آمریکا علیه ایران سخت‌تر شود و شامل جلوگیری از دست‌یابی ایران به موشک‌های بالستیک و ممانعت تروریسم حکومت ایران نیز شود. [مذاکرات برجام و هشدارها از درون آمریکا به بایدن]
بنا بر تمامی این جزئیات آنطور که به نظر می‌رسد مذاکرات برجام نه تنها «سازنده» و در مرحله تدوین پیش‌نویس برجام [درباره برجام اینجا بیشتر بخوانید] نبوده بلکه حاوی گره‌های کور بسیاری در طناب مذاکرات برجامی است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.