از دوران باستان دین و سلطنت در ایران رابطه‌ی تنگاتنگی داشته‌اند. تِنسِر که یکی از موبدان زرتشتی است و به دستور اردشیر اوستا را جمع ‌آوری کرد، باور داشت که «دین بنیاد شهریاری بوده و شهریار پاسدار دین». فردوسی نیز در شاهنامه رابطه تنگاتنگ پادشاهان و ادیان را چنین می‌سراید:

چنان دان که شاهَی و پیغمبری       دو گوهر بود در یک انگشتری

دین برای پادشاهان مشروعیت بخش به شمار می آمد. با به‌ رسمیت شناخته شدن تشیع دوازده امامی در ایران، منبع مشروعیت برخی از پادشاهان از خدا به امامان شیعه انتقال یافت. در این مورد صفویان ادعا داشتند که از دودمان امام موسی کاظم امام هفتم شیعیان ‌اند. در دوره قاجار مشروعیت صفوی که از خویشاوندی با امامان حاصل می‌شد جای خود را به مشروعیتی داد که از سوی برخی از فقهای مدعی «نیابت عام» به دست می‌آمد.

البته در این میان پادشاهانی (نظیر نادرشاه) مشروعیت‌شان را بی ‌نیاز از تایید علمای دینی با زور شمشیر به دست آوردند.

علما و پادشاهان در دوران پسا صفوی با فراز و نشیب فراوان به دو قدرت رقیب و در عین حال مدافع یکدیگر تبدیل شدند. پادشاهان به مشروعیت بخشی علمای دینی نیاز داشتند و فقها به قدرت مرکزی دولت که از هرج و مرج جلوگیری می کرد و اجرای حدود شرعی را امکان پذیر می ساخت. فقها در عین حال قدرت های غیر دینی شیعه را غاصب و خود را مستحق حکمرانی می دانستند.

در این دوران استبداد سلطنتی کشور را کاملا در ید قدرت فردی داشت که مشارکت ملت در تعیین سرنوشت خویش را با موانعی بس بزرگ روبرو گردانید. از سوی  دیگر دخالت متولیان دین در دولت و سیاست و کارشکنی آنان در اجرای اصلاحات، ایران را در عقب ماندگی و فساد ساختاری نگه داشت.

نویسنده در دوازده فصل این کتاب پس از واکاوی گفتمان سکولاریسم به بررسی کارنامه استبداد سلطنتی و متولیان دین از دوره صفویه تا استقرار حکومت دینی در ایران می پردازد و زیان های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از دخالت دین در دولت را برملا می سازد. افزون برین تحولات دوران چهل ساله حکومت دینی در ایران بررسی شده که به رشد گرایش های سکولاریستی در ایران انجامیده است.

خواندن این کتاب هموطنان را با تاریخ چند صد ساله کشور از دیدگاهی ویژه و بر پایه جدایی دین از دولت آشنا می سازد که بدون تحقق آن استقرار دمکراسی در ایران امکان پذیر نخواهد بود.

برای دسترسی به نسخه رایگان این کتاب بدون محدودیت های کپی رایت می توانید با ورود به بخش کتابخانه مجازی/ سکولاریسم و دمکراسی تارنمای نویسنده کتاب (محمود روغنی) مراجعه کنید.

mrowghani.com

دانلود نسخه رایگان

در صورت تمایل می توانید نسخه کاغذی این کتاب را با وارد کردن نام نویسنده   (Mahmood Rowghani) در کتاب فروشی مجازی آمازون در کشورهای مختلف نهیه نمایید. 

لینک آمازون:

به امید روزهای بهتر در ایران

 

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)