سـیـنـکـلـیـر: جـنـگـل

درزمـرۀ نـویـسـنـدگـان سـیـاسـی مـولـد سـدۀ پـیـشـیـن آپـتُـن بـیـل سـیـنـکـلـیـر، کـهـتـر (Upton Beall Sinclair، Jr.) بـود. آثـار او قـریـب ۱۰۰ کـتـاب را شـامـل مـی گـردد.
سـیـنـکـلـیـر در سـال ۱۸۷۸ پـا بـه عـرصـۀ وجـود گـذاشـت، و در سـال ۱۹۶۸ رخـت سـفـر ابـد را بـربـسـت.
زنـدگـانـی سـیـنـکـلـیـر در دو مـحـیـط اجـتـمـاعـی مـتـضـاد، یـعـنـی مـحـیـط تـوانگـران و مـحـیـط تـهـیـدسـتـان، تـکـامـل او و نـویـسـنـدگـیـش را عـمـیـقـاً مـتـأثـر سـاخـت.
شـوق و عـلاقـۀ سـیـنـکـلـیـر بـه کـتـاب در پـایـیـن تـریـن سـنـیـن در وی بـیـدار شـد. نـخـسـتـیـن نــوشــتـه هـایــش در نــوجــوانــیـش در بـــرخـی مـجـلات انــتــشــار یـافـتــنــد. در دورۀ تــحـصـیـل در ” دا-نـشـگـاه کـلـمـبـیـا ” (Columbia University) او روزانـه ۰۰۰/۸ کـلـمـه بـه شـیـوۀ تـنـدنـویـسـی مـی نـگـاشـت، و ایـن چـنـد بـار بـالاتـر از آهـنـگ کـار نـویـسـنـدۀ رئـالـیـسـت بـزرگ هـمـعـصـر او جـان اشـتـیـن بـک (John Steinbeck) (۶۸- ۱۹۰۲) بـود، کـه – بـه قـول چـارلـز (چـارلـی) اسـپـنـسـر چـاپـلـیـن (Charles (Carlie) Spencer Chaplin) (۱۹۷۷- ۱۸۸۹)، کُـمـدیـن سـیـنـمـا و فـیـلـمـسـاز، در خـاطـراتـش- روزانـه ۰۰۰/۲ کـلـمـه مـی نـوشـت. ۱ پـس از تـرک دانـشـگـاه، طـی چـهـار سـال چـهـار کـتـاب از زیـر دسـت سـیـنـکـلـیـر بـیـرون آمــدنــد، کـه بــا نـظــر تـشـویــق آمـیــز نــاقــدیــن روبـه رو گـشـتـنـد.
سـیـنـکـلـیـر در مـیـدان سـیـاسـت فـعـال بـود. او از ۱۹۰۲ تـا ۱۹۳۴ عـضـویـت حـزب سـو- سـیـالـیـسـت آمـریکـا (Socialist Party of America) را داشـت. در بـهـار ۱۹۰۵ سـیـنـکـلـیـر دعـوت نـامـه‌ای بـرای تـشـکـیـل سـازمـانـی، کـه انـجـمـن سـوسـیـالـیـسـتـی دانـشـکـده هـا (Intercollegiate Socialist Society) نـامـیـده شـود، انـتـشـار داد. یـک چـنـیـن انـجـمـنـی، کـه مـغـز و سـازمـان دهـش شـخـص سـیـنـکـلـیـر بـود، روی روز دیـد. او در گـشـایـش آن بـه دانـشـجـویـان سـوسـیـالـیـسـت دلـگـرمـی بـخـشـیـد، کـه آنـان مـی تـوانـنـد در بـرقـراری حـکـومـت اقـتـصـادی مـردم بـر مـردم در آمـریـکـا مـددکـار بـاشـنـد. نـیـز در نـخـسـتـیـن جـلـسـۀ کـمـیـتـۀ اجـرایـی آن نـویـسـنـدۀ مـعـروف هـمـعـصـر سـیـنـکـلـیـر، جـک لـنـدن (Jack London) (۱۹۱۶-۱۸۷۶) بـه ریـاسـت بـرگـزیـده شـد. هـمـچـنـیـن سـیـنـکـلـیـر بـا درآمـد حـاصـلـه از رمـان مـشـهـورش جـنـگـل یـک مـسـتـعـمـرۀ اوتـوپـیـان هـا بـه نـام مـسـتـعــمـرۀ هــلــیـکـون هــوم (Helicon Home Colony) در ایــنـگــل وود (Englewood) (نــیـوجـرسـی (New Jersey)) بــنـیـان گــذارد، کـه بـه کـرّات مـورد حـمـلـۀ مـخـالـفـیـن سـیـاسـی قـرار گـرفـت، و سـرانـجـام تـحـت شـرایـطـی مـشـکـوکـانـه بـه آتـش کـشـیـده شـد. ۲
سـیـنـکـلـیـر بـه مـثـابـۀ نـویـسـنـدۀ سـیـاسـی مـتـعـهـد نـویـسـنـدگـیـش را در قـالـب مـسـتـنـد و قـالـب زیـبـاشـنـاسـانـه وقـف افـشـاء و انـتـقـاد از شـرایـط نـاعـادلانـه و نـاهـنـجـار اجـتـمـاعـی، اقـتـصـادی و انـسـانـی تـولـیـد سـیـسـتـم سـرمـایـه داری در سـدۀ بـیـسـتـم نـمـود.
بـیـن آثـار سـیـنـکـلـیـر رمـان The Jungle (جـنـگـل) اثـر عـمـدۀ او مـی بـاشـد.

تـحـقـیـقـاتـی بـه مـدت تـقـریـبـاً شـش مـاه در سـال ۱۹۰۴ کـه سـیـنـکـلـیـر بـا لـبـاس مـبـدل و هـویـت مـخـفـی در صـنـعـت گـوشـت بـرای روزنـامـۀ Appeal to Reason (اَپـیـل تـو ریـزون) در شـهـر بـزرگ شـیـکـاگـو (Chicago)، شـهـری کـه در حـوالـی تـحـویـل قـرن بـیـسـتـم درحـال تـوسـعـه‌ای سـریـع و تـب زده بـود، انـجـام مـی داد، الـهـام بـخـش وی بـرای خـلـق رمـان تِـنـدِنـسـی (گـرایـش دار) جـنـگـل گـردیـد.
در مـیـان چـهـاردیـواری یـک قـصـابـخـانـۀ مـاشـیـنـی عـظـیـم، کـثـیـف، مـتـعـفـن، بـا سـرو صـدای سـرسـام آور و جـرقـۀ مـاشـیـن هـا او بـا چـهـرۀ کــریــه عــفــریـت سـرمـایــه داری رودررو مـی شـود، و بـه رأی الـعـیـن تـجـربـه مـی نـمـایــد، کـه ” سـرمـایـه مـانـنـد یـک خـونـخـوار فـقـط بـا مـکـیـدن کـار زنـده جـان مـی گـیـرد، و هـرقـدر بـیـش تـر آن را بـه مـکـد، بـه هـمـان قـدر بـیـش تـر زنـده خـواهـد بـود. “۳ ارزش فـرد انـسـانـی بـا نـیـروی کـاری کــه او بــه قــیـمـت مـعـیــنـه در بـازار کـار بـه کـارفـرمـای سـرمـایـه دار مـی فـروشـد، مـحـک زده مـی شـود، و ایــن ارزش بــیـش از ارزشـی نـیـسـت کــه گــاومـیـش بــا کـارش در دشـت بــرای صـاحـب خـود دارد. انـسـان مـوجـودی اسـت کـه هـسـتـیـش در کـار کـردن، خـوردن، خـوابـیـدن و بـازتـولـیـد نـیـروی کـار مـصـرف شـده‌اش خـلاصـه می‌گـردد. تـفـاوت انـسـان بـا گـلـه هـای گـاو و خـوک که از اقـصـاء نـقـاط مـمـلـکـت بـه قـصـد ذبـح- یـا درسـت تـر: کـشـتـار جـمـعـی، کـه بـی شـبـاهـت بـه کـشـتـار رقـت انـگـیـز گـلـه هـای سـگ مـاهـی در اطـراف ژاپـن نـیـسـت- بـه ایـن جـا مـی آورنـد، بـه نـظـر نـمـی رسـد جـز اسـتـعـداد حـرف زدن و ذره‌ای فـکـر کـردن- کـه آن هـم تـحـت پـروسـۀ فـرسـایـنـده و نهـایـهً خُـرد کـنـنـدۀ تـولـیـد ازکـارمـی افـتـد، چـه، امـر اسـاسـی مـقـتـضـی از انـسـان حـرکـت و رقـص یـکـنـواخـت، مـداوم بـازوهـا و عـضـلات او در هـم آهـنـگـی بـا ریـتـم کـار مـاشـیـن هـاسـت، بـه گـونـه‌ای کـه انـگـار انـسـان جـزیـی از مـکـانـیـسـم آن هـا شـده- بـاشـد. انـسـان هـایـی کـه بــا بــرخـورداری از سـلامـتـی و قـوت بـه اسـتـخـدام سـرمـایـه درمـی آیـنـد، زمـانـی کـه آخـریـن قـطـرات عـصـارۀ نـیـروی شـان مـکـیـده شـد، بـه مـانـنـد تـفـالـۀ انـسـانـی از پـروسـۀ تـولـیـد بـه بـیـرون پـرتـاب مـی شـونـد، تـا بـه تـحـتـانـی تـریـن اقـشـار اجـتـمـاع بـه پـیـونــدنــد، زنــدگـی پــارازیـتـی بـیـابــنـد، ” هـمـان زنــدگـی‌ای کـه در کـشـتـارگـاه ژرفــای دوزخ اجـتـمـاعـی بـه پـایـان مـی رسـد. “۴ و جـای شـان را در پـروسـۀ تـولـیـد تـازه نـفـسـانـی پـر کـنـنـد، کـه سـرنـوشـت مـشـابـه در انـتـظـارشـان اسـت. ایـن واقـعـیـت عـیـنـی خــشـن، بـی تــرحـم و هــلاکــت بــار را سـیــنـکـلــیــر مـی بــیــنـد، حــس مـی کــنــد، درک مـی کــنــد، لــمـس مـی کـنــد، و گـزارش بـی مـلاحـظـۀ آن را در قـالــب زیــبـاشـنــاسـانــۀ رمـان صـادقــانــه بــه دسـت مـی دهــد. و آیـا بـر یـک چـنـیـن اثـر چـه نـامـی مـنـاسـب تـر از نـام هـمـان قـانـونـی کـه در شـکــل سـفـسـطـه ایــش در جـامــعــۀ سـرمـایـه داری حــاکــم اسـت- ” جـنـگـل”؟
جـنـگـل نـخـسـت بـه صـورت داسـتـان مـسـلـسـل از ۲۵ فـوریـه تـا ۴ نـوامـبـر ۱۹۰۵ در اَپـیـل تـو ریـزون انـتـشـار یـافـت، و بـه صـورت کـتـاب در سـال بـعـد (۱۹۰۶) ازسـوی ” دابـل دی” (Dou- bleday) مـنـتـشـر گـردیـد. ایـن کـتـاب جـنـجـالـی در جـامـعـه بـرانـگـیـخـت، و چـنـد مـاه بـعـد از نـشـر در بـه تـصـویـب رسـیـدن دو قـانـون درزمـیـنـۀ صـنـعـت گـوشـت و نـظـارت بـر آن در آمـریـکـا بـخـشـاً مـؤثـر افـتـاد. جـک لـنـدن – کـه سـرگـذشـت حـیـات خـود وی سـرگـذشـت پـیـکـارهـای سـخـت بـشـری بـرای بـقـاء مـی بـاشـد۵ – ضـمـن نـقـدی درخـشـان بـر رمـان جـنـگـل – کـه در نـامـوری ایـن اثـر بـرجـسـتـه و رسـواکـنـنـدۀ سـرمـایـه داری مـؤثـر بـود – جـنگـل را ” کـلـبـۀ عـمـو تـوم (Uncle Tomʼs Cabin) [۶] از نـظـر بـردگـی دسـتـمـزدی” نـامـیـد.
سـیـنـکـلـیـر یـک روسـتـایـی لـیــتـوانــیـایـی بــا زنــدگـی ابـتـدایـی و سـاده بــه نـام جـورگــیـس (Jurgis) را بـه صـورت شـخـص اصـلـی جـنـگـل خـلـق کـرده اسـت، کـه فـریـب شـایـعـات دربـارۀ سـهـولـت کـسـب ثــروت در آمـریـکــا ازطـریـق پــشـتـکــار را مـی خــورد، و بــا آرزوی بــردن سـهـمـی از “رؤیـای آمـریـکـایـی” (The American Dream) بـه یــنـگـه دنـیـا مـهـاجـرت مـی نـمـایـد. ۷ سـیـنـکـلـیـر ضـمـن شـرح سـرگـذشـت نـاکـام مـخـلـوقـش، بـه افـشـای اشـکـال گـونـاگـون اسـتـثـمـار و فـلاکـتـی کـه جـمـعـیـت کـارگـری شـیـکـاگـو مـتـحـمـل مـی گـشـت، و آن صـورتـی کـه شـکـل فـکـر کـارگـران از وضـعـیـت عـیـنی شـان تـأثـیـر می‌پـذیـرفـت، هـمـزمـان ادراک شـمـاری شـان بـرای شـنـاخـت اجـتـمـاعـی آمـاده مـی گـشـت، چـه، هـمـان گـونـه کـه فـئـودور مـیـخـائـیـلـوویـچ داسـتـایـوفـسـکـی (Fjodor Mikhajlovitj Dostojevskij) (۸۱- ۱۸۲۱)، از نـویـسـنـدگـان بـزرگ سـدۀ ۱۹، مـعـتـقـد بـود، از مـشـقـت و فـقـرسـت کـه سـتـیـزۀ تـمـامـی نـاپـذیـر انـسـان بـرای ارزش نـفـس مـی رویـد، ارزشـی کـه بـدون آن انـسـان بـودن غـیـرمـمـکـن مـی بـاشـد، پـرداخـتـه اسـت.
در رمـان سـیـنـکــلـیــر دو دنــیـای فــرهـنـگـی مـتـضـاد دربــرابـر هـم قــرارگـرفـتـه انــد: روسـتـای نـیـمـه کـمـونـیـسـتـی بـا اهـالـی دهـاتـی آن دربـرابـر مـتـروپُـل سـرمـایـه داری بـا پـرولـتـاریـایـش.
جـورگـیـس و سـاده لــوحـان هـمـانــنـد او نـهـایــهً درمـی یــابــنــد، کــه بــالاتــر از هـمـه یـک مـشـت سـرمـایـه دار بـی وجـدانِ مـالـک کـارخـانـجـات عـظـیـم قـرار دارنـد، کـه ازطـریـق رشـوه دهـی هـای کـلان ادارۀ کـل شـهـرداری شـیـکـاگـو، پـلـیـس، بـهــداری و مـؤسـسـات دولــتـی را قــبـضـه نـمــوده انــد، و پــیــوسـتـه در جــسـت و جـوی راه هـایـی تـازه بـرای کـشـیــدن بـیـش تـریـن کـار از کـارگـران بـا پـرداخـتـن کـم تـریـن دسـتـمـزد بـه آنـانـنـد.
جـورگـیـس و دیـگـران کـه قــبـلاً از تــمـاشـای ایــن امــر احـســاس شـگـفــتـی نـمـوده بــودنــد، کــه چـگـونــه مـاشـیــن هــا بــا هـمـکــاری بــرنـامــه مـنــد صــدهــا انــسـان گــوشـت خـوک هــا و گـاوهـای قـصـابـی شــده را بــه صـورت سـوســیـس و کــالــبـاس و غــذای قــوطـی و چــربــی درمـی آوردنــد، تــا بــه مـصـرف کـنـنـدگـان در داخـل و خـارج بـه فـروش رســد، و آنـان احـتـرامـی آمـیـخـتـه بـه تـرس نـسـبـت بـه مـاشـیـن هـا و کـسـانـی کـه بـا مـهـارت بـا آن هـا کـار مـی کـردنـد، قـایـل بـودنـد، حــال پـی بـرده انـد، کـه آنـان خـود نـیـز در وضـعـیـت خـوک هـا و گـاوهـا بـه سـرمـی بــرنــد، و در قــصـابـخـانـۀ سـرمـایـه داری سـرنـوشـتـی بـهـتـر از آن هـا نــدارنـد.
مـبـارزه بـرای بـقـاء پـیـوسـتـه یـأس آمـیـزتـر مـی گـردد. مـصـایـب بـه هـم مـی پـیـونـدنـد، بـه تـرتـیـب لازم؛ مـصـیـبـتـی مـصـیـبـت دیـگـر را بـه دنـبـال مـی آورد، و خـانـواده هـای کـارگـری در اعـمـاق آلــودگـی و اسـتــیـصـال درمـی غـلـتــنــد. صـحـبــتـی بــر ســر ارادۀ شـخـصـی و مــسـئـولــیــت شـخـصی نـیـسـت؛ سـرنـوشـت، سـرنـوشـت نـکـبـت بـار مـعـلـول سـرمـایـه داری اسـت؛ سـیـسـتـمـی کـه بـا شـدت عـمـل بـی رحـمـانـه و اجـتـنـاب نـاپـذیـرش حـکـومـت دارد، و فـی الـنـفـسـه نـافـی انـسـانـیـت اسـت.
سـیـنـکـلـیـر یـک رشـتـه تـصـاویـر از تـحـتـانـی تـریـن طـبـقـۀ اجـتـمـاع، یـعـنـی تـجـمـعـگـاه زبـالـۀ انـسـانـیِ تـولـیـد سـرمـایـه داری: ولـگـردان شـپـشـو، گـدایـان، تـبـهـکـاران، روسـپـیـان، الـکـلـیـان و گـرسـنـگـان را ارائـه مـی دهـد. او نـظـر خـوانـنـدگـان کـتـابـش را بـه فـسـاد سـیـاسـی مـعـطـوف مـی دارد. گـوشـه هـایـی از زنـدگـی هـرزه و بـیـهـودۀ طـبـقـات فـوقـانـی اجـتـمـاع را، کـه مـال و مـنـال شـان حـاصـل خـون و عـرق هـزاران زحـمـتـکـش اسـت، بـه تـصـویـر مـی کـشـد.
ولـیـکـن، جـمـیـع زجـرهـا و تـحـقـیـرهـا، حـالات و افـکـار مـولـودشـان هـمـزمـان روحـیـۀ پـرولـتـار را تـدریـجـاً آمـادۀ پـذیـرش یـک سـیـسـتـم اجـتـمـاعـی و سـیـاسـی آلـتـرنـاتـیـو سـرمـایـه داری مـی سـازد. آخـریـن فـصـل جـنـگـل مـطـرح سـازنـدۀ هـمـیـن نـکـتـه مـی بـاشـد.
جـنـگـل اسـطـورۀ نـفـس سـرمـایـه داری اسـت؛ رمـانـی نـگـاشـتـه شـده از یـک نـقـطـه نـظـر پـاک و آگـاهـانـۀ سـیـاسـی.

پـانـوشـت هـا:

۱ My Autobiography (۱۹۶۴)، تـرجـمـۀ دانـمـارکـی: Mit liv، s. ۳۴۴ (København، Gyldendal، ۱۹۶۸)
۲ Harry W. Laidler: ″ Ten Years of ISS Progress″، The Intercollegiat Socialist، vol. ۴، no. ۱، Oct. – Nov. ۱۹۱۵، p. ۱۶.
۳ کـارل هـیــنـریـش مـارکــس (Karl Heinrich Marx) (۸۳ – ۱۸۱۸): Das Kapital (ســرمــایــه) (۹۴ – ۱۸۶۷)، ج۱، ص۳۶۹
(چـاپ دانـمـارکـی).
۴ Irving Stone (۱۹۰۳ – ۸۹): Jack London، Sailor on Horseback (U. S. A.، Doubleday، ۱۹۳۸).
۵ یـک اثــر خـوانـدنـی دربــارۀ جـک لـنـدن و زنــدگـی پـرمـاجــرای او بـه قــلـم ایــرویـنـگ اسـتـون، کـه نـام آن در بـالا ذکـر
شـد، بـه نـگـارش درآمـده، و تــرجـمـۀ فــارسـیـش نــیـز تـحـت عـنـوان جـک لــنـدن، مــلـوان بــر پــشـت اســب بــه وسـیـلـۀ
قـنـبـرعـلـی حـبـیـبـیـان صـورت گـرفـتـه، کـه در سـال ۱۳۴۶ در تـهـران از طـرف بـامـداد انـتـشـار یـافـتـه اسـت.
۶ نــام کـتـاب مـشـهـور هـاریــت الـیـزابــت بــیـچـر اسـتـوو (Harriet Elizabeth Beecher Stowe) (۹۶- ۱۸۱۱)، مـنـتـشـره در
سـال ۱۸۵۲ دربـارۀ بـرده داری در ایـالات جـنـوبـی اتـازونـی.
۷ دررابـطـه بـا مــوضـوع مـهـاجـرت بـه آمـریـکـای شـمـالـی، هـوارد فـاسـت (Howard Fast) (۲۰۰۳- ۱۹۱۴) – خـالـق رمـان
Spartacus (۱۹۵۱) – نـیـز اثـری خـوانـدنـی بـا عـنـوان The Immigrants (مـهـاجـریـن) (۱۹۷۷) نـگـاشـتـه اسـت.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)