پا دشاهی ” نفتی ” در بحران : اختلافات درونی به خشونت می گرایند

نویسنده : گریگوری .ر. کوپلی ۴/۰۶/۲۰۱۸ خرداد ۱۳۹۷
مترجم : کاوه فرزند ملت

وقایع عربستان سعودی وضعیت کشورهای اطراف خود را با” ابهام استراتژیک ” روبرو کرده است . آنچه که می توان در باره وقوع یک رشته تیر اندازی که در ۲۱ آپریل سال جاری / اردیبهشت ۱۳۹۷ که در قصر پادشاهی در شهر “ریاض ” بوقوع پیوست گفت اینستکه این حادثه می تواند بعنوان یک کاتالیزور و عامل شتاب دهنده تاثیر گذار بر سرنوشت “خاندان پادشاهی ” و همچنین بر رقابتهای منطقه ای با ” ایران ” برای حضور در منطقه عمل نماید .
فعلا در اوائل ماه ژوئن / خرداد ماه ، بنظر می رسد که بحران کاهش یافته است . حساسیت وضعیت موجود سئوالهای بسیاری را برای ” روسیه ” ، ” چین ” و بخصوص ” آمریکا ” در مورد استراتژِی این کشور ها در برخورد با مسائل مهمی مانند موضوع منابع تامین انرژِی که در منطقه قرار دارد ، جنگ یمن ، کنترل بر دریای سرخ و ارتباطات اوراسیایی – آفریقایی با شبکه جاده ابریشم ( و چین ) مطرح می کند .
حتی یک ماه بعد از حادثه تیر اندازی معلوم نیست اوضاع عربستان سعودی تحت کنترل ” بن سلمان ” به کدام سو خواهد رفت .
” گریگوری کوپلی ” متخصص در امو ردفاعی – خارجی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۷ نوشته که : ” عربستان سعودی اکنون بسیار دور از بهبود یافتن شرایط است ، و محتمل است هر زمان به درگیریهای داخلی و تجزیه فروبیفتد ” وی هم چنین در اکتبر ۲۰۱۵ نوشت ” نگرانی های قابل توجه در مورد ” عربستان سعودی ” اینستکه این کشور با کشمکش های تکرارشونده ای روبروست که وقوع آن می توانست از یک یا دو دهه پیش قابل پیش بینی باشد .
موضوع از ۱۰ شب ۲۱/۰۴/۲۰۱۸ – یکم اردی بهشت ۱۳۹۷ درست بعد از وقوع تیر اندازی با سلاحهای اتوماتیک ، بالا گرفت که مدتی نه چندان کوتاه هم ادامه یافت بالا گرفت . صدای تیر اندازی از مجموعه کاخهای سلطنتی ” الخزامی ” در نزدیکی ” الخزامه ” در ریاض اتفاق افتاد . در بیانیه رسمی که از سوی مقامات عربستان در این باره انتشار یافت ادعا شد که گارد محافظ کاخ بسوی یک ” پهپاد اسباب بازی ” که توانسته بود وارد فضای کاخ شود شلیک کرده بود ، اما آنچه که شکها را بر می انگیخت این بود که عمده صداهای شلیک و تیر اندازی از درون خود کاخ شنیده شود بود .
اما در حقیقت بحث بر سر تعداد قابل توجه کشته و زخمی در این حادثه بود ، یعنی تعدای مراسم تشییع جنازه افراد سطح بالا در روزهای بعد از تیر اندازی در ریاض برگزار شد ودر عین حال هیچ بیانیه رسمی در مورد مرگ مقامات مهم تا به امروز صادر نشده است . آنچه در مورد آن شکی وجود ندارد اینستکه در زمان حادثه تعدای از شاهزادگان و مقامات رسمی همراه با گاردهای مسلح محافظ خود در درون قصر حضور داشته اند .
گزارش شده است که شاهزاده بن سلمان در این حادثه دو زخم بر داشته است و دولت اعلام کرد که ” ملک سلمان ” در زمان حادثه ” نفوذ پهپاد “در قصر حضور نداشته است و در یک پایگاه نظامی – خانوادگی در شمال غرب عربستان بسر می برده است .
گزارش های غیر رسمی دیگری گفتند که ” ملک سلمان ” در زمان حادثه ” در ” ریاض ” بوده است و بسرعت به منطقه امنی منتقل شده است ، این حادثه نشان دهنده اندازه خشم شماری از مقامات مهم خانواده سلطنتی به ” ولیعهد ” و سیاستها و روشهای او بود .
بعد از آن حادثه نه ” شاه ” و نه ” ولیعهد ” در انظار عمومی ظاهر نشده بودند تا اینکه در ۲۱ ماه مه / ۱۰ خرداد دولت ویدیویی را منتشر کرد که ” بن سلمان ” را در حال دیدار با ” عبدالرب منصور هادی ” رییس جمهوریمن که تحت حمایت ” عربستان سعودی ” است نشان می داد ، آنچه که در باره این ویدیو مهم است اینکه در این ویدیو “بن سلمان ” فقط در یک نما دیده می شود و آنهم در حالیست که او ایستاده و دست رییس جمهور ” یمن ” را می فشرد ، روز قبل از آن ” ملک سلمان ” خود با ” منصور هادی ” ملاقات کرده بوود .
مسئله قابل توجه این بود که این اولین تصویری از ” بن سلمان ” بعد از حادثه بود که او را در حال ایستاده نشان می داد ، قبل از ان تصاویر بشدت محدودی که از او منتشر شده بود وی را در حال نشسته نشان داده بودند . می توان نتیجه گرفت که جراحات ” بن سلمان ” در صورت مجروح شدن وی برای او خطر جانی نداشته اند اما به اندازه ای جدی بوده اند که وی نمی توانسته است در انظار عمومی ظاهر شود و موجب بالا گرفتن شایعات شده است .
این موضوع هم تایید شده است که ” بن سلمان ” در وضعیتی بوده است که بتواند دیدار هایی داشته باشد و بعضی امور را هدایت و رهبری نماید از جمله با نخست وزیر ” اتیوپی ” در ۱۸ ماه مه / اردیبهشت یعنی ۲۷ روز بعد از حادثه تیر اندازی که تصویر آن دیدار نیز نشان داده شده است . این ملاقات نه فقط از نظر مذاکره در باره روابط فی مابین عربستان و اتیوپی مهم بود که هم چنین از این نظر که “بن سلمان ” تلاش کرده بود تا به عنوان میانجی میان اتیوپی و اریتره وارد عمل شود نیز حائز اهمیت بود . ” تلاش ” بن سلمان ” در این مورد نه تنها در جهت کاهش تنش بین آن دو کشور مطرح بود که وی همچنین سعی دارد تا از نفوذ ایران و قطر در این دو کشور افریقایی بکاهد . ” بن سلمان ” در این ملاقات ” قبول کرد تا ۱۰۰۰ زندانی ” اتیوپیایی ” در عربستان را که به خاطر جرائم کوچک زندانی بودند را آزاد کند ، این اقدام در ” اتیوپی ” مثبت قلمداد شد اما تلاش ” ولیعهد ” نیز در جهت کم کردن تعداد خارجی های مقیم عربستان بود ، در راستای این سیاست بود که در سال ۲۰۱۴/۱۳۹۲ و با توجه به تنگناهای اقتصادی ” عربستان ” ، ۱۴۰۰۰ اتیوپیایی بزور از کشور رانده شده و ۷۰۰۰۰ نفر دیگر خود داوطلبانه ” عربستان ” را ترک کردند و در حال حاضر نزدیک به ۵۰۰۰۰۰ کارگر اتیوپیایی دیگر در این کشور باقی مانده اند و تا کنون با توجه به اقدامات فوق الذکر فقط ۱۶۰۰۰۰ نفر آنان کشور را ترک کرده اند .
در ۲۸ آوریل / اردی بهشت یک هفته بعد از حادثه وزیر امور خارجه آمریکا ” مایک پمپئو ” وارد عربستان شد و بدون اینکه با ” بن سلمان ” ملاقاتی داشته باشد ، با ” ملک سلمان ” و وزیر امور خارجه ” عادل الجبیر ” ملاقات داشت .
از” مقتدی الصدر ” که بعد از پیروزی در انتخابات اخیر در عراق و بخاطر موضع مستقل خود در باره ایران برای دیداری به ” عربستان ” دعوت شده بود و قبل از آن به کویت رفته بودو در سال ۲۰۱۷ به عربستان آمده بود و مورد استقبال گرم قرار گرفته بود خواسته شد تا دیدار خود را به عقب بیندازد ، امری که نشان می دهد که هنوز مشکلاتی در کشور وجود دارد .
آنچه که بازهم اهمیت دارد اینکه ظاهرا ” بن سلمان ” و ” ملک سلمان ” در مدت پنج هفته بعد از حادثه و بطور نه جندان علنی بیشتر اوقات خود را در قصر ” ربیق ” که یک پایگاه نظامی با ورودی و خروجی کاملا جداگانه از مجتمع است در نزدیکی ” مکه ” و دریای سرخ است گذرانده اند .
شایع است که انتخاب این مجتمع نظامی برای زندگی این دو وضعیت خاص آن است که امکان خروج از کشور در آن بسیار سریع ممکن و همچنین تجهیزات پزشکی در این مجتمع در صورت نیاز و یا اینکه وضعیت داخلی کشور به سوی بحرانی شدن پیش برود فراهم است .
نویسنده مقاله : گریگوری کوپلی – تحلیل های ویژه دفاعی – خارجی
در باره نویسنده مقادله : گریگوری کوپلی : مورخ ، نویسنده و تحلیل گر امور استراتژیک استرالیایی : برای دهها سال در اقصی نقاط جهان به عنوان مشاور امنیت ملی فعالیت داشته است . نویسنده کتاب معروف : هنر پیروزی (۲۰۰۶) وی نویسنده ۳۰ جلد کتاب و مقالات متعدد است . ” کوپلی ” سر دبیر انجمن مطالعات بین المللی امور استراتژیک ( واشنگتن ) است .

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)