وضعیت جنگل‌های ایران به مرز بحران رسید

زهرا بیگدلی

«سالانه ۸۰۰‌هزار هکتار از جنگل‌های هیرکانی مورد بهره‌برداری صنعتی قرار می‌گیرد و به همین دلیل از مجلس درخواست می‌کنیم که برای این مسئله چاره‌ای بیندیشد، چراکه جنگل‌های هیرکانی از قدیمی‌ترین و بهترین جنگل‌ها هستند. در واقع ما از مجلس می‌خواهیم تنفسی ۱۰ساله به جنگل‌های شمال داده شود، چون باید بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌ها قطع و به جای آن از زراعت چوب استفاه شود.» محمدجواد محمدی‌زاده، رییس سازمان محیط‌ زیست با اعلام وضعیت اسفناک جنگل‌های هیرکانی و دیگر جنگل‌های ایران به طور جدی از نمایندگان مجلس خواست فکری به حال جنگل‌های ایران بکنند که تقریبا رو به نابودی هستند. او در مراسم گرامیداشت غرس نهال و حفاظت از فضای سبز و جنگل‌ها گفت: «در کشور ما سالانه حدود ۷/۶‌میلیون تن چوب نیاز است که ۲/۱میلیون تن آن از طریق واردات و عمدتا از کشور روسیه و ۷/۴‌میلیون تن از طریق زراعت چوب تامین می‌شود. به همین دلیل در ایران باید سالی صد‌هزار هکتار جنگل توسعه داده شده و به مساحت ۵۰۰‌هزار هکتار نیز از توسعه بیابان جلوگیری شود که این موضوع نیاز به تامین منابع دارد و مجلس باید برای فراهم کردن این منابع اقدام کند و گرنه فلات ایران توسعه‌یافته و بیابان‌ها بیشتر خواهد شد.» محمدی‌زاده، صحبت‌های دیگری نیز در این زمینه دارد: «تخریب جنگل‌ها در ۵۰ سال اخیر بسیار بالا بوده است، با وجود آن‌که طی این سال‌ها ۵/۲‌میلیون هکتار جنگل در دست کاشت داشته‌ایم، درحال حاضر کمیت جنگل‌های ایران ۲/۱۴‌میلیون هکتار است که با توجه به مساحت ۱۶۵ هکتاری کشور ایران،‌درصد کمی از اراضی ایران را تشکیل می‌دهد.» او ادامه داد: «همچنین ۸۶‌میلیون هکتار مرتع در کشور وجود دارد که ۱۰‌درصد آن قوی، ۵۰‌درصد متوسط و ۴۰‌درصد آن ضعیف است.» رییس سازمان محیط‌زیست از مشکل‌های دیگری در زمینه جنگل‌داری نیز می‌گوید: «سرانه جنگل در ایران هزارو ۷۰۰ متر است، طبق برنامه چشم‌انداز ۱۰ساله، این میزان باید به دو هزارو ۵۰۰ متر برسد، یعنی باید سالی ۶۰۰‌هزار هکتار جنگل و فضای سبز توسعه پیدا کند. اما به دلیل محدودیت منابع فقط می‌توانیم سالی۲۰۰‌هزار هکتار جنگل و فضای سبز ایجاد کنیم.» محمدی‌زاده صحبت‌های دیگری نیز دارد:«هزار هکتار جنگل و فضای سبز می‌تواند ۵۰ تا ۶۰ تن گرد و غبار را جذب کند، همچنین این مقدار جنگل می‌تواند دو تا ۵/۲ تن اکسیژن تولید کند که نیاز، برای ما حیاتی است. افزایش جنگل همچنین در تلطیف هوا، جذب و حفظ رطوبت و زیبایی تاثیر بسیاری می‌تواند داشته باشد. علاوه بر آن‌که جنگل در جلوگیری از فرسایش خاک بسیار موثر است زیستگاه حدود هزارو ۳۰۰ جانور است که اگر تخریب شود این حیوانات هم آسیب می‌بینند.» در ارتباط با تخریب جنگل‌های ایران کاظم نصرتی، رییس انجمن جنگلبانی می‌گوید: «متاسفانه در برنامه‌ریزی‌های دولت به هیچ‌وجه حفاظت از منابع طبیعی کشور از جمله جنگل‌ها جایگاهی ندارند. زمانی که یک سد یا جاده ساخته می‌شود قسمت عمده‌ای از جنگل‌ها تخریب می‌شوند و دولت‌ها هیچ توجهی به این موضوع ندارند.»
او ادامه می‌دهد: «بهره‌برداری صنعتی بیشترین آسیب را به جنگل‌های ایران به‌خصوص به جنگل‌های شمال یا جنگل‌های هیرکانی می‌زند اما موضوعی که وجود دارد، این است که بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌ها قانونی است و ماده قانونی در ارتباط با این موضوع وجود دارد بنابراین نمی‌توان به درستی با تخریب جنگل‌ها به دلیل بهره‌برداری صنعتی برخورد کرد.»
نصرتی به این نکته نیز اشاره می‌کند: «در تمام کشورهای پیشرفته دنیا، بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌ها با ضوابط خاص انجام می‌شود تا جنگل‌ها آسیب نبینند، اما در ایران این نوع بهره‌برداری از جنگل‌ها، شکلی بی‌رویه دارد، تعطیل کردن بهره‌وری صنعتی از جنگل‌ها نیز قطعا راه‌حل این موضوع نیست و تنها پاک کردن صورت مسئله است، دولت باید بهره‌برداری صنعتی از جنگل‌ها را تحت برنامه‌ریزی صحیح در آورد.» رییس انجمن جنگلبانان گفته‌های دیگری نیز دارد: «باید مدیریت فنی جنگل‌ها درست شود، چون حتی در جنگل‌های زاگرس نیز که ما بهره‌برداری صنعتی نداریم، نبود مدیریت، جنگل‌های زاگرس را به مرز نابودی کشانده است و وضعیت جنگل‌های ایران نه تنها در مرز هشدار که به حد بحرانی رسیده است.» دکتر هومن روانبخش، مدرس جنگلبانی نیز در مورد وضعیت جنگل‌های ایران می‌گوید: «جنگل‌های هیرکانی به دلیل تغییر کاربری‌هایی که در سال‌های گذشته داشته‌اند و ویلاهای بسیاری که در آن‌ها ساخته شده به سمت نابودی می‌روند و این روند در مورد جنگل‌های دیگر ایران نیز دیده می‌شود. جنگل‌های کلاردشت و استان گلستان هم در چند سال گذشته به ورطه نابودی کشانده شده‌اند و اولین دلیل آن سیل‌هایی است که در استان گلستان می‌آید، همین دلیل باعث از بین رفتن جنگل‌ها در استان گلستان است.» او ادامه می‌دهد: «ما در ایران سه دسته جنگل داریم، جنگل‌های ایران- تورانی، جنگل‌های زاگرس و جنگل‌های جنوب که متاسفانه هر سه دسته این جنگل‌ها به دلیل مشکلات بسیار رو‌به نابودی هستند. در بخشی از این جنگل‌ها ویلاسازی و ساخت تفرجگاه انجام شده است. کاربری صنعتی نیز که قانونش به سال‌۴۰ برمی‌گردد، مشکلات بسیاری را برای جنگل‌های مختلف ایران به وجود آورده است.» روانبخش از موضوعات دیگری نیز صحبت به میان می‌آورد: «مسئولان به هیچ‌وجه به فکر نگهداری از جنگل‌ها نیستند، این درحالی است که جنگل‌های هیرکانی ما مقاوم‌ترین نوع درختان در جنگل‌های دنیا را دارند و قدمت این جنگل‌ها چند‌میلیون‌ساله است و چنین جنگل‌هایی در اروپا به هیچ‌وجه وجود ندارد. اما مسئولان محیط‌زیست ایران، طوری در مورد نگهداری از جنگل‌های ایران بی‌تفاوتند و آن‌ها را نابود می‌کنند که وضعیت جنگل‌های ایران در مرز هشدار قرار گرفته است.»

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)