افزایش دماى زمین حتی به اندازه ی نیم درجه ی دیگر
بیش از یکسال پیش در توافقها و تعهدات مندرج در کنفرانس بین المللى تغییر اقلیم در پاریس , در مورد گرمایش زمین , افزایش دما حتى در مقایسه با دوران انقلاب صنعتى آنقدر قابل توجه بود که بسیارى از دانشمندان و محققان این رشته و حتی مردم عادى را شگفتزده کرد.
در نتیجه گروهی تشکیل شد تا دماو تغییرات اقلیم را تا سال ٢٠١٨ با دقت رصد کنند. آزمایشها و تحقیقات جدید در راستاى باسخ به این برسش اساسى بود که اکنون که میانگین دما ١.۵ درجه ى سانتیگراد افزایش یافته است ، اگر این تغییر به ٢ درجه برسد یعنى نیم درجه ى دیگر بیشتر شود و به خط قرمز مورد توافق بسیاری از کشورهای جهان برسد چه اتفاقى خواهد افتاد؟! این خط قرمز توافقی بود که بیست سال بیش بسیارى از کشورهای جهان بر سر حفظ آن به توافق رسیدند . توافق و تلاشى داوطلبانه از طرف این کشورها که با کنترل برنامه های کلان سوخت و سرمایه گذاری بر روی انرژى های نو از افزایش گازهای گلخانه ای و افزایش دمای میانگین کره ی زمین جلوگیری کنند. و در نهایت در سال ۲۰۱۶ پیرفت این برنامه آنقدر کند بود که دمای زمین حدود ۱.۶ درجه ی سانتیگراد افزایش یافت و تعدات داطلبانه به مرحله ای از اجبار و توافق جهانی رسید. اما این موضوع نیز از طرف بسیاری از کشورها مورد بی توجهی قرار گرفت . از جمله آمریکا که با تولید بیش از بیست درصد دی اکسید کربن جهان بسیاری از تعهدات خود را به تعوبق انداخت و با تغییر رویکردهای فعلی دولت نسبت به مبحث محیط زیست بیش از قبل غیر عمل یبه نظر میرسد. همینطور ایران به عنوان دهمین کشور تولید کننده ی دی اکسید کربن در جهان و اولین تولید کننده ی گازهای گلخانه ای در خاورمیانه که حتی در مورد قانونی شدن و سرمایه گذاری برای تعهدات بین المللی اش هم با مشکلات جدی مواجه است.
در زمان اولین توافقات محیط زیستی جهانی بر سر پدیده ی گرمایش زمین , بسیارى از مدلهای هواشناسی و فیزیک جو و اتمسفر وجود نداشتند و دسترسى به داده و آنالیز آنها چندان آسان نبود اما با پیشرفت سریع علم هواشناسى در این دهه ی اخیر بسیارى از نقاط مبهم در مورد نتایج و دلایل گرمایش زمین روشن شده است و آن را در دسترس قرار داده است. این همه چالش مهمى بیش روى شهروندان و قانونگذاران جهان قرار داده است ، جدول زیر به بخشی از پرسش مهم زمین چگونه خواهد بود اگر میانکین دماى آن تنها نیم درجه ی دیگر افزایش یابد؟!
این جدول نشان میدهد که تعداد ماههای گرم در یک سال چقدر بیشتر خواهند شد و یا به طور مثال ریسک آب شدن صخره های یخ تا ۹۸ درصد افزایش می یابد. همینطور سطح آبهای آزاد تا ۵۰ سانتیمتر بالا خواهند آمد و این در مقایسه با ۴۰ سانتیمتر , یعنی تعداد شهرها و ساحلهای بیشتری زیر آب فرو خواهند رفت .
روش استاندارد اینگونه تحقیقات بسیار پیچیده است. صدها دانشمند روى مدلهاى پیچیده ى هواشناسى کار میکنند و تغییرات آتى آب و هوا را بر فاکتورهایى مانند کشاورزى و اکو سیستم و بهداشت و منابع آب و زیر ساختهاى زندگى شهرى بررسى میکنند . میزان تولید گازهاى گلخانه اى از مهمترین فاکتورهایى است که مرتب مورد سنجش قرار میگیرد. مجوعه ى گزارشها نشان میدهد حتی نیم درجه افزایش( از ١.۵ به ٢ درجه ی سانتیگراد ) هم میتواند یک تفاوت بسیار بزرگ براى زمین باشد.
نمودار زیر نیز نشان میدهد که با رسیدن به دماى دو درجه افزایش در مقایسه با تغییر ١.۵ درجه ی سانتیگراد موجب میشود که وضعیت افزایش دمای زمین بسیار سریع پیش برود .در واقع ما به یک شرایط غیر ثابت  دمایی رو به افزایش میرسیم.

یک نقطه ی دمایی شکننده , در حالی که اگر مطابق خط قرمز رگ نمودار شرایط را در وضعیت فعلى حفظ کنیم میتوانیم به یک ثبات دمایی در طول سالها امیدوار باشیم به معناى اینکه زمین را در شرایط فعلى حفظ کنیم. فاصله و ترند زمانى که افزایش دما اتفاق می افتددرست در این نقطه است که  بسیار حائز اهمیت است. پروژه اى با عنوان HAPPI تنها به بررسى تغییر وضعیت زمین با افزایش نیم درجه اختصاص دارد .  البته حتی مدلهاى هواشناسى طراحى شده ى جدید هنوز هم توان تخمین و شبیه سازى شرایطى که در آینده و در نتیجه ى گرمایش زمین رخ میدهند را ندارند. اما مجموعه ی تحقیقات در این راستا است که  نقطه شکست دمایی غیر قابل بازگشت براى  زمین را بیابد . نقطه اى که فرو پاشی برگشت ناپذیر لایه هاى یخ و یا بیابان شدن وسعت زیادى از زمینها را باعث میشود و امروز با تعقیب و ثبت تغییرات پیش بینى میشود که این دماى غیر قابل برگشت حتى با همین نیم درجه افزایش هم امکان دارد اتفاق بیافتاد.

به مجموعه تصاویر زیر که از گالری تصاویر ی که نشاندهنده ی بخشی از تاثیرات  افزایش دمای زمین را نشان میدهد دقت کنید تا به حساسیت اتفاقی که در زمان ما در شرف وقوع است و جهان  آیندگانی نه چندان فراتر را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد پی ببرید .

رود گنگ که از هیمالیا سرچشمه میگیرد در طول یکسال , با آب شد یخهای هیمالیا , (به این ترتیب از چپ به راست ) پر آبتر شده است .

برفهای بخشی از کوههای تبت که به شکل شگفت آوری در عرض ماه جون تا جولای امسال آب شدند و در دایره ی سفید مشخص شده است . ( از چپ به راست )

بخششی از یخهای گرینلند که در طول سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ آب شده است.

لارسن بی نام کوه یخی است در حاشیه شمال غربی دریای ودل در قاره قطب جنوب است. که این ترک عمیق در آن باعث نگرانی بسیاری از محققین است.

این هم نموداری که افزایش دمای زمین در طول سالهایی نه چندان دور  را نشان میدهد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com