میرشمس الدین ادیب سلطانی و ترجمه

در آن یادداشت استدلال کرده ام که ترجمه ادیب سلطانی از کانت و ویتگنشتاین به علت واژه‌گزینی‌های دشوار و غریبش در گستراندن اندیشه های کانت یا ویتگنشتاین در فرهنگ عمومی ایران اندک بوده، (محتملا بر خلاف انتظار نویسنده، آنگونه که از مقدمه‌هایش بر این آثار می توان فهمید)  ولی با این حال خصوصا در دراز مدت ترجمه‌های او بر غنای فلسفی زبان فارسی می افزاید.
مقدمه هائی که ادیب سلطانی بر ویراست اول و دوم سنجش خرد ناب نوشته، تا جائی که من فهمیده ام، یکی از بهترین جاهائی است که می توان در مورد سبک بسیار دقیق و البته دشوار ترجمه ادیب سلطانی از زبان خود او مطالبی خواند. اگرهنوز نخوانده اید توصیه می کنم خواندنشان را از دست ندهید.

یادم است در یک گفتگوی شخصی پیش از آمدنم به خارج از کشور مصطفی ملکیان هم به دقیق بودن ترجمه های ادیب سلطانی اشاره ای تحسین آمیزداشت. به نظرم از برخی جهات، مانند تاکید زیاد بر دقت، و نیز گوشه گیری شخصیت ادیب سلطانی و ملکیان شبیه هم است. جالب است که هم ملکیان و هم ادیب سلطانی به ویتگنشتاین علاقه دارند. ادیب سلطانی که رساله منطقی-فلسفی (مهم ترین اثر ویتگنشتاین متقدم) را ترجمه کرده، و قدیم ترها شنیده بودم ملکیان پژوهشهای فلسفی (مهم‌ترین اثر ویتگنشتاین متاخر) را ترجمه کرده، گرچه تاجائی که می دانم هیچ گاه برای نشر آن اقدامی نکرده است.

از خواندن مقدمه ادیب سلطانی فهمیدم که ایشان از نزدیک با آقای حیدری ملایری اخترشناس مقیم پاریس که از قضا سبک تقریبا مشابهی در معادل گزینی لغات علمی با ادیب سلطانی دارد، آشناست (به نظرم آقای حیدری ملایری درجوانی تحت تاثیر آقای ادیب سلطانی بوده اند) و نیز متوجه شدم که ایشان با آقایان کامران فانی و بها الدین خرمشاهی و گروهی دیگر از اهل ادب و فلسفه در جلساتی در دهه شصت (اگر اشتباه نکنم) در مورد فلسفه و ترجمه به گفتگو می نشسته اند.

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com