آبادان خلاصه شده کلمه اوپاتان به معنی شبه جزیره یا جائی که بین سه رودخانه قرارداد از تاریخ عیلامیان سابقه دارد. در ۵۳ کیلومتری خلیج فارس قرار دارد نام اولیه آن بهمن شیر برگرفته از بهمن اردشیر بوده که حالا رودخانه بهمن شیر در شهر قرار دارد.
در قبل انقلاب پر جمعیت ترین شهر استان خوزستان بوده و اگرچه اهواز مرکز استان بود اما آبادان مرکز اقتصادی استان بود.
پالایشگاه ابادان در سال ۱۲۹۱ برای تصفیه نفتی که در مسجد سلیمان کشف شده بود تاسیس و در قبل انقلاب با ظرفیت تولیدی ۶۰۰ هزار بشکه نفت تصفیه بزرگترین پالایشگاه جهان به شمار می رود در حال حاضر پالایشگاه آبادان ۴۰۰ هزار بشکه نفت تصفیه دارد. اولین شرکت پتروشیمی در سال ۱۳۴۳ در آبان ساخته شد.
قبل از جنگ بعلت امکانات فراوان اقتصادی و محیط فرهنگی آن به پاریس خاورمیانه معروف بوده است. دبیرستان رازی آبادان شانه به شانه راز یتهران بود. رازی تهران بر اساس سلیقه فرانسوی و رازی آبادان به سبک انگلیسی ساخته شده بود.
ورزشکاران، هنرمندان بسیاری منجمله ناصر تقوائی، امیر نادری، نجف دریابندری، رویا پیرزاد، غلامحسین مظفری، پرویز دهداری، احمدرضا عابد زاده، حمید فرخ نژاد، مهدی هاشمی نسب، حسین نسیم ناصری، پروزی مظلومی، علیرضا عزیزی، قاسم پور، سیروس مقدم در آبادان بوده اند.
شهری با گرمای ۴۵ درجه در تایستان تفریحگاه ایرانیان و بازار خرید اجناس خارجی قبل از انقلاب بود. بازار کویتی ها بعنوان مرکز خرید لوکس ترین البسه خارجی در منطقه به شمار می رفت و آرزوی شیخ کویتی (که در آن روزگار گل سرسبد کشورهای حاشیه خلیج فارس بود) مسافرت به آبادان بود. شهری که شبکه آبرسانی مناطق نفتی از دو مجرای مجداگانه آب شط (برای مصارف باغ و دستشویی) و آب شیرین برای آشامیدن برخوردار و شبکه فاضلاب آکو در آن استقرار یافته بود. مهد فرهنگ و ورزش و مهارت های انسانی وظهور پدیده ثروت انسانی به نام ((نفت گران)) که دست توانای آنها در ساخت سایر پالایشگاه ها و پتروشیمی های کشور مشارکت داشت. کارگران پروژه ای که دارای مهارت های بین المللی فنی بودند و از هندوستان تا آفریقای جنوبی در پروژه های نفتی مشغول کار بودند.
شهر تجسم آمال و آرزوی دانش آموزانی بود که به امید استخدام در شرکت نفت و پالایشگاه به کار و درس چسبیده بودند و بدین جهت شهر آبادان دارای کمترین آمار فساد اجتماعی بود.
نخلستان های بریدم و دیری فارم و شیط در فصل شهریور پر از سبدهای خارما و خارک و در فصل بهار منازل بفنی پر از گل و شکوفه. ما آبادانی ها تا بعد از انقلاب اسم دوبی را نشنیده بودیم چون هم همجوار آبادان نبود و هم آبادانی ها خود را با پیشرفته ترین شهرهای صنعتی مقایسه می رکدند. اگرچه تقسیم بندی طبقاتی محض در مناطق نفتی حاکم بود اما ورود به طبقات به سادگی امکان پذیر بود. نماید دانش خاورمیانه دانشکده نفت بود که در سطح بین المللی شناخته شده بود و عموماً روسا و مدیران ارشد نفت از این دانشگاه تامین می شوند. شهری که در آب آشامیدنی آن به علت تصفیه آب شط ماده فلوراید که در خمیر دندان بکار می رفت، استفاده می شد تا ذره آب شط را از بین ببرد و اینک با کمال تاسف مدتهاست آب و فاضلاب شهر یکی شده و موج بیکاری در شهری که اولین پالایشگاه و پتروشیمی کشور در آن وجود داشت قابل مشاهده است.
راستی ما را چه می شود؟!
جایگزین دکتر نراقی و عقیقی و مهندس لطیف رمضان بنا چه کسانی شده اند؟!
غصه آبادان را به که گویم که مراکز آموزشی آن در بهترین نقاط شهر به همت شرکت نفت تاسیس شده و دبیرستانها عموماً دارای کتابخانه، زمین ورزشی، زمین پرش سه گام و پارکینگ های مخصوص دوچرخه بودند.
شهری که روزگاری دروازه اصلی پالایشگاه (مین گیت) شاهد ورود و خروج ۱۳ هزار نفر کارگر بود و ناقوس پالایشگاه (فیدوس) نقش خروس وقت گاهی شهر را داشت. آن روزگار یکی از سینماهای خوب شهر متروپل نام داشت که زمین آن را با رانت و امتیاز در اختیار نوکیسه ای که نه جنگ را دیده بود قرار گرفت تا برج متروپل را بر سر مردم آوار نماید؟!
کجایند مسئولین که مقایسه کنند ساختمان ۸۰ ساله سینما تاج دانشکده نفت علیرغم بمباران و صدمات سنگین هنوز استوار و پابرجا و ساختمان متروپل با تکانه ای بباد فنا رفت.
اینک موسم حمایت از مردمی است که در طول دهه جنگ هم مصیبت ها را به جان خریدند و پالایشگاه تا آخرین روز جنگ از نفس نیفتد تا جبهه را تامین مالی کند. بخود ائیم و آب در لانه مورچگانی که بجان ستون اقتصاد کشور افتاده اند رها کنیم.
با مردن و فرار عبدالباقی ها سایر عبدالباقی ها می مانند مگر آنکه نظام پاسخگوی حسابدهی و در این مصیبت خاص دادخواست از هم مسئولیتی که بهرنحو با حمایت از فساد عبدالباقی در صدور مجوز و یا پیمانکار و نظارت بر ساخت مشارکت داشته اند. برای یکبار که شده اجازه ندهید خود مردم دستمال سوء استفاده بر افراشته کسانی شود که خود در این فساد شریک بوده اند.
غلامحسین دوانی
متولد آبادان
* این مطلب پیش از این در روزنامه شرق ۱۰ خرداد با تیتر متروپل و مسئولان غایب منتشر شده است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.