نامه‌ای که با بیش از پانصد امضا از استادان، کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی و تاریخ ایران و همچنین تأیید چهل و شش سازمان مردمنهاد مرتبط برای نجات خانه مشروطه‌ی شهر گرگان خطاب به ریاست سازمان میراث فرهنگی تهیه شده و امیدواریم تاثیرگذار باشد.
جناب آقای دکتر سلطانیفر
معاون محترم رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
در دورهای که انسانها در اقصی‌نقاط جهان در پی حفظ تاریخ و پیشینه فرهنگی خویشاند، در گرگانزمین بنایی ارزشمند که برگی مهم از تاریخ معاصر این شهر را رقم زده است در حال نابودی است. خانه مشروطه گرگان که روزگاری بام سرخرنگش همچون نگینی در این شهر میدرخشید و مأمنی بود برای مشروطهخواهان استرآباد این روزها تا مرز ویرانی پیش رفته است؛ خانهای به‌جامانده از دوره قاجاریه با ویژگیهای منحصر به فرد تاریخی و معماری.
همان خانهای که انجمن مشروطهخواهی و ضداستبدادطلبی در آن بر علیه محمدعلی شاه قاجار شکل گرفت. مجموعهای مسکونی ـ تاریخی که محل تشکیل جلسات سران مشروطه‌خواه استرآباد (انجمن مشروطهخواهان) و همچنین محل زندگی یکی از سران تأثیرگذار مشروطه در منطقه بود. خانهای که استقرارش در یکی از مهمترین ورودی‌های بافت تاریخی گرگان ــ چهل و یکمین اثر ثبت ملی ــ و همجواری آن با اماکن تاریخی ارزشمند و منحصر به‌فرد از دوره صفویه، زندیه و قاجاریه، سیمایی بی‌بدیل به این بافت تاریخی بخشیده است. علاوه بر ویژگیهای تاریخی این بنا، معماری ارزشمند آن نیز بر هیچکس پوشیده نیست. خانه مشروطه گرگان با ساختار معماری بینظیرش، از معدود بناهای سه طبقه قاجاری در میان خانههای گرگان قدیم و دارای یکی از اصیلترین جدارههای شهری است. این خانه در حال حاضر به دو بخش با مالکیت مجزا تقسیم شده که امروزه با عنوان خانههای حاجیقاسمی و وزیری شناخته میشود.
شوربختانه، با وجود مصوبه شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۹ و با وجود آگاهی بر اهمیت این بنا، تا کنون عملکرد قابل ذکری از طرف سازمان میراث فرهنگی، متولی حفظ آثار تاریخی شهر، در جهت احیا و مرمت این میراث ارزشمند و دستاورد پرشکوه تاریخی ـ معماری مشاهده نشده است. چه بسا این خانه تاریخی به دلیل سهل‌انگاری و عدم پیگیری مسئولان امر و علاوه بر آن عدم احساس تعلق خاطر و شناخت مالک از ارزشهای بنا و مبادرت به تخریب آن در معرض ویرانی قرار گرفته است. استمرار این وضعیت اسفناک و بی‌مهریها میتواند در آیندهای نه چندان دور، معدود بازماندههای ارزشمند از بافت تاریخی منحصر به فرد گرگان را از عرصهی میراث معماری ویژه حذف کند.
همچنین لازم به ذکر است که بر اساس مصوبه شورای فرهنگ عمومی تصمیم به احیا و تبدیل این بنا به موزه مشروطه استرآباد گرفته شد، نظیر آن‌چه به زیبایی در تبریز و اصفهان ایجاد شده و به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری در آن شهرها تبدیل شده است. متأسفانه نه تنها تاکنون گامی در راستای انجام این مهم از سوی نهادی برداشته نشده است، بلکه از چندی پیش تخریب آن با مجوز سازمان میراث فرهنگی شروع شد. پس از تلاشهای انجمن حامیان بافتها و بناهای تاریخی سرزمین گرگان به منظور جلوگیری از تخریب این بنا و بازدید جناب آقای دکتر طالبیان، معاون سازمان میراث فرهنگی کشور، و دستور اکید ایشان در خصوص ثبت اضطراری و جبران کاستیهای گذشته امیدهایی بس گذرا و موقت در دل حامیان میراثفرهنگی روشن شد. به‌طوری که وعدههایی بی‌پایه و اساس و متأثر از فشار مسئولین بالادست از سوی سازمان میراث فرهنگی استان به این مطالبه به حق مردمی داده شد و کمیتهای به منظور پیگیری این مسئله نیز تشکیل شد. دریغا این تکاپو هفتهای هم پایدار نماند. به‌دلیل عدم پیگیری صحیح و همکاری مسئولان، در هفته گذشته از طرف شهرداری و نیز مالک، به بهانه خطرآفرین بودن، همچنان شاهد ادامه تخریب این بنا بودیم (در تصاویر پیوست روند تخریب این بنا قابل مشاهده است). متأسفانه در این میان مسئولان میراث فرهنگی نیز خود را به خفتن زدهاند و از دست معدود افراد دغدغهمند در سازمان متبوع به‌علت عدم وجود پشتوانه اجرایی لازم کاری ساخته نیست.
اکنون که مردم گرگان و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی امید خویش را به مرمت اثر ارزشمند خانه مشروطه گرگان از سوی دستگاه متولی در استان کمرنگ میبینند، عاجزانه از شما تقاضای یاری و همکاری در این خصوص داشته و امیدوارند با پیگیری دلسوزانهتر از جانب شما از ادامه این روند تأسفبرانگیز جلوگیری شود. از این‌رو، امضاکنندگان این عریضه از آن جناب، به عنوان ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، خواهشمندند تا برای بازسازی و مرمت خانه مشروطه گرگان پیشقدم شوید تا این بنا که محل شکل‌گیری رویداد ملی جنبش مشروطهخواهی در گرگان است از بلاتکلیفی و خطر نابودی نجات یابد و چه بسا تبدیل به موزه مشروطه استرآباد گردد.
امیدواریم که باز شاهد بامهای سرخ سفالی بر فراز خانههای این بافت ارزشمند تاریخی باشیم.
سازمان‌های مردمنهاد:
- انجمن تاریانا (خوزستان)
- انجمن جوانان سپید پارس (مازندران و فارس)
- انجمن حامیان بافتها و محوطه‌های تاریخی سرزمین گرگان
- انجمن حامیان میراث باستانی تورنگ تپه (گلستان)
- انجمن خوشنویسان استان گلستان (گلستان ـ گرگان)
- انجمن دوستداران شهر راز (فارس ـ شیراز)
- انجمن دوستداران میراث فرهنگی «یزد یادگار»
- انجمن دوستداران یادمانهای ماندگار (قزوین)
- انجمن دیدهبان طبیعت سبز (اردبیل)
- انجمن رفتگران طبیعت استان گلستان (گلستان)
- انجمن زنان دوستدار محیط زیست گلستان (گلستان)
- انجمن سبا مهرآفرین (گلستان ـ گرگان)
- انجمن سینماگران جوان گرگان (گلستان ـ گرگان)
- انجمن صنفی مهندسان معمار استان گلستان (گلستان ـ گرگان)
- انجمن عکاسان استان گلستان (گلستان ـ گرگان)
- انجمن علمی دانشجویی مرمت و احیاء بناها و بافت‌های تاریخی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران
- انجمن علمی مرمت ابنیه دانشگاه هنر اصفهان
- انجمن موسیقی استان گلستان (گلستان ـ گرگان)
- انجمن مهرگان (فارس ـ شیراز)
- انجمن هنرمندان و صنعت گران استان گلستان (گلستان)
- انجمن هنرهای تجسمی استان گلستان (گلستان ـ گرگان)
- انجمن یاوران یادگارهای فرهنگی میبد
- جامعه مرمتگران فارس (فارس ـ شیراز)
- خانه عصر باستان (فارس ـ شیراز)
- خانه فرهنگ جاودان (فارس ـ شیراز)
- خانه‌ی فرآوران ایران (تهران)
- انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس
- انجمن مهرگان (فارس)
- انجمن صنفی راهنمایان و فعالان گردشگری استان کرمانشاه
- انجمن کامبادن (کرمانشاه)
- انجمن دوستداران میراث فرهنگی، صنایع دستی، گردشگری و زیست‌بوم استان کرمانشاه
- انجمن دوستداران دماب(اصفهان)
- انجمن بانوان دشت خورشید(اصفهان)
- انجمن راهنمایان گردشگری استان آذربایجان غربی
- انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو (مازندران)
- انجمن پیشگامان صنعت گردشگری و هتلداری صبا (تهران)
- دیدهبان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران (تهران)
- سازمان مردمنهاد دانادلان (خوزستان)
- شرکت ایستا سازه جیحون (گلستان ـ گنبد قابوس)
- شرکت گردشگری دهکده گشت (گلستان ـ گرگان)
- شرکت مرمت و معماری الگوشهر ایران وابسته به دانشگاه هنر اصفهان
- کانون تبلیغاتی چاوش (اصفهان)
- کانون دوستداران کتاب استان گلستان (گلستان ـ گرگان)
- گروه مردمی «دیدهبان استهبان»
- مؤسسه سیراف پارسموزه (بوشهر)
- مؤسسه نگارخانه شیرنگی (گلستان ـ گرگان)
لیست کامل امضا کنندگان را از لینک زیر ببینید:
نظرات
این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.