داعش موصل ؛ داعش مشهد

یکی دو روز است که در خبرها می‌خوانیم که داعشیان شام و عراق به جان میراث تاریخی سرزمین میان رودان (بین النهرین) افتاده‌اند و با تیشه و تبر مجسمه‌های تاریخی و دسترنج هنری مردم آن سرزمین را نابود می‌کنند. چند پیشفرض برای فهمیدن چراییِ این کار وجود داره.

در سطح ظاهری، داعشیان شام و عراق این مجسمه‌ها را نماد بت‌پرستی می‌دانند و گویا به تقلید از پیامبر اسلام به نابودی آنها مشغول شده‌اند. حالا باید از آنها پرسید : در زمان پیامبر، عده‌ای مشرکت بودند که مجسمه‌هایی را می‌پرستیدند؛ اما امروز مگر کسی این مجسمه ها و پیکره ها را می پرستد؟ خب البته داعشیان این حرف را بهتر از هرکس دیگری می‌دانند و به نظر من دلیل اصلی نابودی میراث تاریخی موزه‌ی موصل مبارزه با شرک نیست. بلکه آنها قصد دارند با این کار به تمدن و بویژه تمدن غرب دهن کجی بکنند. تمدنی که بیشترین اهمیت را به میراث تاریخی و فرهنگی می‌دهد.  آنها می‌خواهند به غربی‌ها و غرب‌زده‌ها بگویند «شما آمدید و فرهنگِ حفظ میراث تاریخی را در منطقه‌ی ما به عنوان یک کالای شیک و لوکس جا انداختید، اما ما در یک نصف روز به جان این مجسمه‌ها افتادیم و همه‌اش را نیست و نابود کردیم.» بنابراین من باور دارم این رخداد ریشه‌ی فرهنگی دارد و نه مذهبی.

از قضا در همین روزها از برگزاری کنسرت موسیقی سنتی علیرضا قربانی در گلبهار (شهری کوچک در حومه ی مشهد) گرفته شد. بعدش آقای علم الهدی، امام جمعه ی اجباری مشهد وارد میدان شد و گفت ما هیچ گونه از موسیقی را نمی‌پسندیم و نمی گذاریم در شهر مشهد کنسرت موسیقی اجرا شود. او بهتر از هر کس می داند که به عنوان دست نشانده ی حکومت در مشهد نمی تواند علیه قانون رسمی (که نباید مخالف موازین اسلام باشد) صحبت کند. پس نمی‌گوید که با توجه به قانون جمهوری اسلامی با کنسرت مخالفت می کنیم، بلکه سلیقه ی خود و همفکرانش را، که مخالف قانون جاری کشور و سلیقه‌ی میلیون‌ها شهروند مشهدی است، به وسط می‌کشد و با زور از اجرای کنسرت جلوگیری می‌کند.

همانطور که داعش با کوفتن میراث تاریخی میان رودان می‌خواهد حاکمیت و زور خود را به رخ دیگران بکشاند، آقای علم الهدی و همقطارانش هم همین کار را دارند می‌کنند و با محروم کردن میلیون‌ها مشهدی از هنر و فرهنگ خود، می‌خواهد حاکمیت خودش را به نمایش بگذارد.

مشهد شهری است که شعر و موسیقی و بویژه موسیقی سنتی در بن و ریشه‌ی مردم رخنه کرده است. کمتر جوانی دیده می شود که حتی برای مدت کوتاهی دست به ساز و دل به شعر نیاویخته باشد. از بهار و اخوان و عماد و شفیعی گرفته تا شجریان و مشکاتیان و نامجو و… همه از خاک خراسان برخاسته‌اند و فرزندان همین مردم‌اند. حالا آقای علم الهدی می خواهد با نگاه داعشی‌اش، ذوق فرهنگی این مردم را سرکوب کند.

همین چند روز پیش بود که سپاه مشهد به جان نقاشی های شاهنامه بر روی دیوارهای شهر افتاده بود و آنها را محو کرده بود. این درحالیست که همین آقایان به مردم فخر می فروشند که ما از داعش بهتریم و امنیت شما را در برابر آنها تامین می‌کنیم. درحالیکه محتوای کار آنها با داعش هیچ تفاوت ماهیتی‌ای ندارد. فاصله‌ی دوهزار کیلومتری مشهد تا موصل، تغییری در نگاه مردم به حاکمان ایجاد نمی‌کند. در چشم آنها، فرقی بین واعظ مشهدی و مفتی موصلی وجود ندارد. عملکرد یکی است ؛ تیشه زدن به ریشه‌ی فرهنگ مردم.