واقعه‌ای که هر روز و هر شب در درگیری‌های دو مرد ایرانی در کوچه و خیابان به چشم می‌خورد، ناسزا گفتن به مادر یکدیگر است؛ در بیشتر مواقع مردان ایرانی پا را از حد فرا‌تر نهاده و در بیان ناخرسندی خود از شخصیت‌های سیاسی هم از همین الفاظ استفاده می‌کنند. اما واقعن ریشه این فحش‌های به اصطلاح «ناموسی» در چیست؟

چرا ایرانیان به عنوان ملتی مسلمان، علی‌رغم احترام فراوانی که دین اسلام به مادر گذاشته شده است، بر خلاف عادات دیگر ملل مسلمان که از ناسزا گفتن به مادران، خودداری می‌کنند، همچنان به این عادت ناپسند ادامه می‌دهند و چرا بر خلاف بسیاری از ملل متجدد، که ناسزا گفتن به مادر، به عنوان یک شوخی تلقی می‌شود، چنین دشنامی در ایران، منجر به فوران واکنش‌های خشونت‌طلبانه خواهد شد؟

22

اذهان اکثریت قریب به اتفاق مردان ایرانی، آکنده از خاطرات ناخوشایند دوران کودکی است؛ آنان در زمانی که پسر بچه‌ای خردسال بوده‌اند، بار‌ها و بار‌ها شاهد تحقیر مادران خود از سوی پدر در محیط خانه بوده‌اند. این خشونت علیه مادران در خانه،‌ گاه به صورت ناسزا گفتن،‌ گاه تحقیر در برابر زن‌های خانواده پدری از سوی پدر خانه و‌ گاه به صورت تنبیهات بدنی و کتک خوردن‌های مکرر مادر از سوی پدر تکرار شده است.

چنین مردانی، با آن همه خاطرات ناخوشایند تحقیر مادر که با تلاش فراوان به ناخودآگاه سپرده‌اند، همچون انبار باروتی می‌مانند که هر زمانی که به هر دلیلی یکی از این خاطرات، تداعی شود، منفجر خواهند شد.

همین مردان ایرانی در برخورد با همسران خود، رفتاری دوگانه خواهند داشت؛ بدین صورت که همزمان از آغوش‌‌ همان زنی که عشق و محبت دریافت می‌کنند، او را تحقیر نیز خواهند کرد تا ناخواسته، دستورات و الگوهای ناخودآگاه خود را اجرا نمایند تا شاید دوباره به دوران کودکی بازگردند؛ دورانی که در آن، مادر – یعنی زنی که آغوش مهربانی داشت – مورد تحقیر پدر قرار می‌گرفت.

چنین مردانی برای تحقیر مردان دیگر هم از ناسزا گفتن به مادر آن‌ها، آغاز می‌کنند تا با این کار، دیگران را بیش از پیش تحقیر نمایند، همان‌طور که خود نیز در صورت دریافت چنین دشنام‌هایی، احساس تحقیر شدید خواهند داشت و موجی از رفتارهای خشونت‌آمیز، آغاز خواهد گشت.

33

چنین واکنشی کمتر در میان مردانی مثل مردان آمریکایی دیده می‌شود؛ به طوری‌که حتی دشنام گویی به مادر، به عنوان یک شوخی متداول است و علت این است که حداقل تا دو نسل قبل‌تر در ایالات متحده آمریکا، قوانین حمایت کننده از زنان، تا حدی مانع بروز خشونت علیه زنان و مادران بوده است.

نکته جالب که اخیرن در فضای مجازی هم دیده می‌شود این است که ناسزاگویی به عمه، به عنوان یک پدیده‌ی کاملن طنز در نظر گرفته می‌شود؛ چرا که عمه‌ها اگرچه خود نیز مادر بوده‌اند، ولی به دلیل روابط خانوادگی سنتی‌ای که همیشه در ایران حاکم بوده است، عمه‌ها همیشه در قالب شخصیت خواهر شوهر، از سوی مادران خانواده تحت تبلیغات نا‌صحیح و به عنوان شخصیت زن مقتدر عنوان شده‌اند و از همین روی در ذهن هیچ پسر بچه‌ ایرانی‌ای، «عمه» نمادی از زن تحقیر شده نیست و از همین روی هم ناسزا گویی به عمه، منجر به فوران احساسات منفی و خشونت‌طلبانه، در هیچ مردی نخواهد شد.

به امید روزی که هیچ پسر بچه‌ای، شاهد تحقیر مادر خود نباشد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com