حاجی فرهاد میرزا معتمدالدوله عموی ناصر الدین شاه و پانزدهمین فرزند عباس میرزا بود . مردی بود ادیب و فاضل .چند کتاب از او به یادگار مانده است که مشهور ترین آنها مجموعه ای است بنام « زنبیل»که همچون کشکول شیخ بهایی است او هنگامیکه از سفر مکه باز میگشت یک مجلس شب نشینی به افتخار او در سفارت ایران در استانبول برگزار کردند و آنچه می خوانید یادداشتی است که او پس از شرکت در این مهمانی نوشته است: «و بعد از حقه بازی ، مجلس بال شد . خانم ها و مردها به رقص افتادند و پنج قسم رقاصی کردندو این خانم ها را این مردها خسته کردند. هر که دست دراز میکرد خانم بیچاره با خستگی دست باز میکرد . خانمی پیش من آمد . به میرزا جواد خان نایب اول سفارت به فرانسه گفت اگر بی ادبی نباشد میخواهم دست دراز کنم با شاهزاده برقصم. به میرزا جواد گفتم : بگو که این سنگی مکعب نخراشیده است که از جا حرکت نخواهد کرد و دست لطیف شما هم که به سنگ بخورد درد خواهد گرفت . خیلی خندید و « پردون» گفت و رفت . از میرزا جواد خان پرسیدم گفت خانم مستشار سفارت نمسه (اتریش) است . خیلی زن زرنگی است . هیچ قباحت در نظر اهل اروپا ندارد که زن ها با گردن و سینه باز به انواع حلی و حلل آراسته با مردان اجنبی دست هم گرفته و دست به کمر انداخته در مجمع هزار نفر به رقص و وجد میآیند . و عنقریب این عادات به اهل عثمانی زودتر و به اهالی ایران قدری دیر تر سرایت خواهد کرد . یک نکته از این معنی گفتیم و همین باشد در میان زن ها که می رقصیدندیک نفر مادر و دختر یهودی بود .دخترش زنجیر نقره در کمر داشت و زیاد تر از اهل اروپا می رقصید . ناظم افندی که سالها در تهران شارژ دافر(کاردار سفارت) بود به من گفت : این یهودی است که می رقصد . گفتم : در مذهب یهود با آن سختی که در مذهب دارند این اعمال که سر و سینه باز باشد خلاف شرع است . گفت : حالا آنها هم سویل زاسیون( متمدن) شده اند و عنقریب همه ولایات سویل زاسیون خواهند شد . از عمر ما چیزی باقی نمانده ولی عنقریب در ایران بلکه تمام آسیا ؛ زن ها با روی گشاده در کوچه و بازار حرکت خواهند کرد و نماز و روزه وحج کار سفیهان و مجانین خواهد شد . و خواندن قرآن چنان منسوخ شود که اگر کسی احیاناً بخواهد یاد گیرد باید به حجاز و مدینه رود .

( حاجی فرهاد میرزا معتمد الدوله بسال ۱۳۰۵ هجری قمری در تهران در گذشت)

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)