نمایش بچه پولدار بودن و سرکوب عامه

صفحه‌ای در اینستاگرام که بحث‌ها به راه انداخته‌ست: صفحه‌ی پچّه‌پولدارهای تهران.
دوستی از نخست‌وزیر در بند زمان جنگ پیامی گذاشته بود که خودنمایی قشر مرفّه در تهران را نوعی سرکوب، سرکوب محرومان، به شمار می‌آورد. به نظرم بهترین زاویه‌ی ورود به این صفحه‌ی اینستاگرامیِ نه‌چندان گرامی دقیقاً همین بحث است: بحث سرکوب.

سرکوب لزوما با گاز اشک‌آور و چماق و باتوم اتفاق نمی‌افتد بل می‌تواند با ابزارهایی بسّیار نهادینه‌شده‌تر، نرم‌تر، و در عین حال مؤثّرتر اتّفاق بیفتد که به‌قولی سرکوب سبک زندگی‌ست. آن‌که مال‌ومنالی چنین چشم‌نواز دارد می‌تواند همه‌چیزی بخرد: عشق، احترام، علم، منزلت، رتبه، و غیره. هرچقدر هم که این واقعیّت در چشم برخی غلوآمیز به نظر برسد باز عین واقعیّت است.

با سرمایه‌ی هنگفت می‌شود همه‌چیزی را خرید. زیبایی یار را، احترام دوست را، اعتبار علمی را، امنیّت سیاسی در کشور سراپا ناامن ایران را، و غیره و غیره.
مسئله‌ای که می‌ماند این است که سرکوب از سوی یک قشر پول‌دار چگونه می‌تواند باشد؟

این سرکوب قطعاً سرکوبی‌ست تصویری و تبلیغی و هنجارگذار به این معنا که ارزش‌هایی زندگی با ماهیچه‌های سیکس‌پک شکم، مساحت فراخ استخر، مدل بالای ماشین، هتل‌‌ها و اقامت‌گاه‌های مجللی که در آن‌ها مثی‌توان عکس خودنمایانه گرفت، پارتی‌های هزارجلوه، و خلاصه آن نمونه‌های مصرفی‌های تعیین می‌شود که دست عموم مردم ما در خواب هم به آن نمی‌رسد.

به همین علّت، طبقه‌ی مرّفه شهری ایران واجد یک قدرت سرکوبی‌ست که تمامی قوای سرکوب ۸۸ جلوی آن به شوخی می‌مانند، و آن‌هم قدرت تحقیر زندگی‌ مردم نامتمول است – کسانی که دست‌شان به زور به دهان‌شان می‌رسد.

باری، در کشوری که هنوز کمرش از شلاق تحریم و بی‌کفایتی دولت و حاکمیّت در مهار بحران‌های آن قلوه‌قلوه و سرخ است، هستند عدّه‌ای از ناکجا آمده و به کجا رسیده که با فِراری‌شان عکس یادگاری می‌گیرند. هستند کسانی که لب استخر دافی‌های هیکل‌قشنگ ردیف می‌کنند و عکس می‌گیرند و همین‌ها هستند که برتری بادآورده‌شان را آقازاده‌وار در خیابان‌های تهران هرروزه گوشرد می‌کنند.

بلی، این سرکوب است، تحقیرست، و البته که نه محدود به ایران بل روی‌دادی جهانی‌ست. سرکوب آن‌ها که نباید این‌قدر می‌داشتند نسبت‌به آن‌ها که نباید این‌قدر تهی‌دست می‌بودند.

این ظلم است که در جامه‌ی تجمّل عامّه‌ی مردم را به باد حقارت و مسخره می‌گیرد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)