نگاهی کلی به اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۲

با پایان سال ۱۴۰۲ و شروع سال ۱۴۰۳ نگاهی می‌اندازیم به کلیات وضع اقتصاد ایران.

تورم در اقتصاد ایران

ابتدا به بررسی کلی مقوله تورم و نقش آن در اقتصاد ایران می‌پردازیم. تورم که در ابتدای سال ۱۴۰۲ به ۵۰ درصد رسید، بر زندگی خانوارهای ایرانی تأثیر بسزایی گذاشته است.

این فشار اقتصادی در سالی که به پایان می‌رسد، بیشترین تأثیر خود را نشان داده است. تورم نه تنها بر معیشت مردم بلکه بر تمامی بخش‌های اقتصادی کشور تأثیر گذاشته است.

در سال ۱۴۰۲، اقلام مختلفی از سبد معیشتی خانوارهای با درآمد پایین حذف شده‌اند، از جمله مواد غذایی اصلی مانند گوشت، برنج و لبنیات.

بالاترین افزایش تورم در بخش خوراکی‌ها به گوشت قرمز تعلق داشته است. بر طبق گزارشات مرکز آمار، نرخ تورم خوراکی‌ها در طی ۱۲ ماه گذشته، میان ۲۲ تا ۹۳ درصد متغیر بوده است.

فساد در اقتصاد ایران

مقوله دیگر کلان اقتصاد ایران که مورد بررسی قرار می‌دهیم پدیده فساد است.

فساد، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر اقتصاد ایران بوده است. اختلاس‌های میلیاردی در جاهای مختلف، از جمله در صنعت فولاد و صنعت چای، موجب ویرانی و تضییع منابع کشور شده است.

۹۲ هزار میلیارد تومان در پرونده فولاد مبارکه اصفهان و ۳.۴ میلیارد دلار در پرونده چای دبش!

کسری بودجه و بستن مالیات بر سفره و جیب مردم!

همچنین، کسری بودجه ۱۴۰۲ به حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد، که بر عهده مالیات‌دهندگان قرار گرفته است. دولت رئیسی قصد دارد با افزایش مالیات‌ها و ورود به حساب‌های افراد، برای تأمین کسری بودجه اقدام کند.

از سوی دیگر، صدور اوراق قرضه نیز یکی از راهکارهای دولت برای پوشش دادن کسری بودجه بوده است. [روایت اقتصاد ایران؛ جیب خالی مردم و دستان غارتگر حکومت]

افزایش نجومی قیمت ارز دیگر پارامتر تاثیرگذار بر اقتصاد ایران

افزایش ناگهانی قیمت ارز، به ویژه دلار، در دوره‌های گذشته نگرانی‌هایی را در میان مردم ایجاد کرده است. این امر باعث شده است که دلار به ارزشی بیش از ۶۰ هزار تومان برسد. این وضعیت ناگوار، عمدتاً به دلیل نقص‌ها در مدیریت اقتصادی و تدابیر نامناسب بانک مرکزی رخ داده است.

چالش اقتصاد ایران در بازار  بورس

در حوزه بورس نیز، سال گذشته به یکی از بدترین دوره‌ها تبدیل شد. سرمایه‌گذاری در بورس با سیاست‌های نامناسب دولت، منجر به افت ارزش سرمایه‌های مردم شد.

در ضمن، شرکت‌های دولتی و حاکمیتی نیز در بورس فعالیت‌های گسترده‌ای انجام داده و این بازار را با حباب‌های مختلفی روبرو کرده است.

این شرکت‌ها حباب وارد بورس کردند. در اوج بالابودن شاخص بورس پول‌های خود را خارج کردند و سهامداران خرد را با روزگار سیاه بر جای گذاشتند.

وضعیت بنزین و تاثیر آن بر اقتصاد ایران

۸۰ هزار میلیارد تومان برای واردات بنزین در سال ۱۴۰۳ توسط مقامات ایران پیش‌بینی شده است. میزان واردات بنزین در سال ۱۴۰۲ مشخص نیست، اما ارقامی بین ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلار معرفی شده است.

دولت با چالش‌های متعددی در مدیریت بنزین مواجه است، از جمله عدم توانایی در افزایش قیمت و عدم توانایی در واردات. طرح‌های محدودکننده برای مصرف بنزین که از نیمه تابستان اجرا شده‌اند، نشان‌دهنده شرایط دشوار تأمین بنزین در ایران است.

در سال گذشته، افزایش مصرف بنزین منجر به کمبود بنزین شد، که این موضوع باعث انتقادات مختلف شد، حتی خامنه‌ای هم به دولت رئیسی در این زمینه تذکر داده است.

واردات بنزین به یکی از مهمترین مسائل اقتصادی ایران تبدیل شده است، اما حکومت با تصمیم‌گیری مشکل‌آفرین روبه‌رو است؛ افزایش قیمت یا قطع سهمیه. هر دو تصمیم در شرایط کنونی به شدت خطرناک توصیف می‌شوند.

افزایش قیمت بنزین در سال ۱۳۹۸ منجر به اعتراضات گسترده‌ای شد، به همین دلیل تنها ابزار کنترلی دولت کاهش سهمیه‌هاست. اگر این طرح نتیجه مطلوبی نداشته باشد، در سال ۱۴۰۳ گزینه‌ای جز افزایش قیمت بنزین باقی نخواهد ماند.

مشکل فقر در اقتصاد ایران

تورم ۵۰ درصدی در ابتدای سال ۱۴۰۲ و تورم بالای ۴۰ درصد پس از آن، خط فقر را به درآمدهای ۲۵ میلیون تومانی رسانده است. در سال‌های گذشته، تعیین خط فقر بر اساس حقوق کارگران انجام می‌شد، اما اکنون کارمندان دولت هم زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

شکاف بین دستمزد و تورم هر سال بیشتر شده است. دستمزدهای پایین در کنار نرخ تورم رسمی که در برخی ماه‌ها به ۶۳ درصد رسیده، باعث شده خط فقر در ایران به بیش از ۳۰ میلیون تومان در تهران برسد.

گزارش بانک جهانی نشان می‌دهد که ۱۰ میلیون نفر از جمعیت ایران در فقر مطلق به سر می‌برند و ۴۰ درصد مردم در معرض فقر هستند. د

ولت اعلام کرده که به دلیل توقعات افزایشی تورمی، در سال ۱۴۰۳ تصمیم به افزایش دستمزد کارگران به اندازه بیشتر از آنچه برای کارمندان دولت در نظر گرفته شده، نمی‌گیرد.

در نهایت، اعلام شد که «حداقل حقوق کارگران» در سال ۱۴۰۳ تنها ۳۵ درصد افزایش خواهد یافت.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)