* دانشمندان یک “اَبَرآتشفشان” در شمال سیاره ی بهرام (مریخ) یافته اند که زمانی فعال بوده و احتمالا تا هزاران مایل دورتر از خاک این سیاره را با خاکستر و غبار پوشانده بوده است.
* بر پایه ی پژوهشی تازه، این خاکسترها همان ته‌نشست های پودرمانندی هستند که خودروهای کنجکاوی و فرصت ناسا در نزدیکی استوای بهرام یافته بودند.
پاترای* عدن (Eden Patera)- نامزد احتمالی یک ابَرآتشفشان روی بهرام. این تصویر از همگذاری تصاویر رنگی فضاپیمای مارس اکسپرس که با دوربین استریوی وضوح بالای خود گرفته، بر روی داده های دیجیتالی ارتفاعی آن گرد آورده درست شده است.

دانشمندان بر این گمانند که شکل بی نظم دهانه های بهرام در سرزمین عربستان (Arabia Terra)، واقع در بلندی های شمال بهرام، در حقیقت بازمانده های آتشفشان های غول پیکر روزگاران دور هستند. تاکنون هیچگاه این مناطق به عنوان آتشفشان پنداشته نشده بودند.

این تصویر داده های ارتفاعی دیجیتالی را نشان می دهد که بر
روی تصاویر گرمایی فروسرخ روزهنگام پاترای عدن گذاشته
شده اند. پاترای عدن نمونه ای از یک ابرآتشفشان باستانی روی
روی بهرام است. رنگ سرخ جاهای نسبتا بلند و بنفش-خاکستری
جاهای پست را نشان می دهد. تاریخ انتشار تصویر: ۲ اکتبر

یوزف میهالسکی، یک پژوهشگر بهرام در موزه ی تاریخ طبیعی لندن و بنیاد سیاره ای در توسان آریزونا می گوید: «یافتن ساختارهای ابَرآتشفشانی، دیدگاه ما نسبت به فعالیت های آتشفشانی در روزگار باستانی بهرام را به گونه ای بنیادین تغییر می دهد.»

«بسیاری از آتشفشان های بهرام را می توان به آسانی از روی ساختار غول آسای سپر-مانندشان شناسایی کرد، مانند چیزی که در هاوایی می بینیم. ولی این ها ساختارهای نسبتا جوانی روی بهرامند، و ما همیشه در فکر آن بوده ایم که پس آتشفشان های باستانی بهرام کجا هستند. این امکان وجود دارد که کهن ترین آتشفشان ها بسیار انفجاری تر بوده اند و ساختارهایی مانند آنچه اکنون نمونه اش را در سرزمین عربستان می بینیم را پدید آوردند.»

این گروه افزودند، برخی دانشمندان بر این باورند که پوسته ی بهرام در گذشته نازک تر از امروز بوده، این به گدازه ها اجازه می داده پیش از آن که گازشان در زیر پوسته آزاد شود، به سطح فوران کنند.

این یافته همچنین می تواند مفاهیم و پیامدهایی درباره ی جو باستانی بهرام و زیست پذیری آن در گذشته داشته باشد.

میهالسکی در ادامه گفت: «اگر پژوهش آینده نشان دهد که شمار ابرآتشفشان ها در روزگار گذشته ی بهرام بسیار بیشتر بوده، این می تواند برآوردها از میزان و اثر گازهای آتشفشانی بر شکل گیری جو، چگونگی شکل گیری رسوبات از خاکستر آتشفشانی و زیست پذیری احتمالی سطح آن را به کلی دگرگون کند.»

این تصویر یک نمای سه بعدی از پاترای عدن را نشان می دهد.
این تصویر هم از همگذاری داده های رنگی دوربین استریوی
وضوح بالای مارس اکسپرس بر روی داده های دیجیتالی مکان-
سنجی (توپوگرافی) که از همان دستگاه به دست آمده درست شده
است. تاریخ انتشار تصویر: ۲ اکتبر ۲۰۱۳. تصویر بزرگ تر.
نمایی با وضوح بالا از مواد لایه لایه و ساختارهای فروریخته
روی سطح پاترای عدن. این لایه ها مناطقی را می نمایانند که در
آن ها، گدازه های درون یک دریاچه ی باستانیِ گدازه به پشته ها
و تپه های درون دهانه پیوسته بوده، بر روی سنگ بستر سرد و
خشک شده، و سپس با فرو کشیده شدن دریاچه ی گدازه از زیر،
از آن ها جدا شده است. تاریخ انتشار تصویر: ۲ اکتبر ۲۰۱۳.

در همین زمینه:  * آتشفشان خاموش و فروریخته روی بهرام * کشف چنبره های عظیم گدازه در سیاره بهرام * مناطق پوشیده از شیشه روی بهرام   
———————————————–
* پاترا (paterae) – گونه ای ساختمان آتشفشانی که دارای ویژگی های زیر است: ۱- برجستگی کمتر نسبت به سطح برونزد آتشفشانهای سپری؛ ۲- گودال های مرکزی که در مقایسه با کل ابعاد آنها بزرگ می باشد؛ ۳- شکل کلی آنها شبیه به نعلبکی وارونه است – منبع

واژه نامه:
supervolcano – Mars – deposit – NASA – Curiosity – Opportunity – equator – crater – Arabia Terra – volcano – volcanism – Joseph Michalski – Natural History Museum – Planetary Institute in Tucson – shield – Hawaii – crust – habitability – Oxus Patera – Mars Express – High Resolution Stereo Camera – elevation data – HRSC – topographic data – lava – bedrock

منبع: universetoday
برگردان: یک ستاره در هفت آسمان

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com