روز ۲۴ آوریل، برابر با ۴ اردیبهشت،سالروزآغاز نسل کشی ارامنیها توسط حکومت ترکیه عثمانی است. هر ساله در چنین روزییاد یک و نیم میلیون قربانی نسل کشی سالهای ۱۹۱۵ – ۱۹۱۶ ارامنه توسط دولت عثمانی در گوشه و کنار جهان گرامی داشته می شود. تاکنون سازمان ملل متحد، پارلمان اروپا و حدود ٢٠ دولت جهان رویداهای ١٩١۵ میلادی را به عنوان “نسل کشی تاریخی” ارامنه توسط ترک های عثمانی به رسمیت شناخته اند.

دولتهای حاکم در ترکیه و در راس آنها دولت اردوغان، همواره کوشیده اند که این واقعه تاریخی را پرده پوشی و توجیه کنند.اما قبل از اینکه دولت ها به خاطر منافع خود و یا زیر فشار افکار عمومی به شناسائی نسل کشی ارامنه بپردازند، نویسندگان شجاع ترک و غیر ترک این جنایت عظیم را به اطلاع افکار عمومی مردم رسانده بودند.

تحقیقات تاریخ نشان می دهند که حکومت رو به زوال عثمانی از سالها قبل از جنگ جهانی اول طرح بیرون راندن ارمنیها از مناطقی که قرنها در آن زیسته بودند، تهیه مرده بود و شروع جنگ جهانی اول را برای پیاده کردن این طرح مناسب دیدند.

یک کمیته سه نفرهمرکب از افراد حزب “اتحاد و ترقی” که از متعصب ترین نژاد پرستان ترک تشکیل شده بود، مامور اجرای طرح پاکسازی ارامنه شد. آن سه جنایتکار با به روز کردن نقشه ها و طرح های قدیم و سازماندهی جنایتکارترین شونیست های ترک و بی رحم ترین عناصر درون حاکمیت کار ضد انسانی خود را آغاز نمودند.
عملیات قتل عام ارمنیان در سه مرحله انجام گرفت:

مرحله اول، کوچاندن و کشتار ارمنیان ساکن ولایت های خاوری آناتولی و کشتار ارمنیان جوانی که ظاهرا به سربازی فراخوانده شده بودند در فاصلهٔ آوریل تا ژوئیه ۱۹۱۵.

مرحله دوم، کوچاندن ارمنیان سایر نواحی آناتولی و بخش اروپایی ترکیه از اوت ۱۹۱۵ تا ژانویهٔ ۱۹۱۶ و نابود کردن آنان؛

و سرانجاممرحله سوم قتل عام ارمنیان اسیر در اردوگاههای کناره رود فرات از فوریه تا ژوئیهٔ ۱۹۱۶.

همزمان با کوچاندن ارمنیان، اموال و دارایی آنان نیز مصادره می شد. به گفته یک پژوهشگر مصادره این دارایی ها در پاگرفتن “بورژوازی ملی” ترک تاثیر بسیار داشت. بخشی از هزینه شرکت عثمانیان در جنگ جهانی اول نیز از طریق مصادره دارایی های ارمنیان تأمین شد.

کمیته مامور جنیوساید از قاتلان زندانی، مسلمانان متعصب، راهزنها و نیز خوانین و سران عشایر کرد برای پاکسازی ارامنه استفاده کردند. بعدها دولت ترکیه، به رهبری “آتاتورک” و ترکهای جوان پاکسازی ملت کرد و سایر اقلیت ها را به همان شکلی انجام دادند، که حکومت عثمانی نسل کشی ارامنه را به سرانجام رسانده بود.

یکی از محققین زمینه های عینی و ذهنی کشتار ارمنیان را از دست رفتن متصرفات اروپایی امپراتوری عثمانی و رشد ناسیونالیسم ترک در واکنش به آن می داند. تصمیم به قتل عام ارمنیان در آن چارچوب گرفته شد.

سقوط دولت عثمانی و برسر کار آمدن جریان موسوم به ترکهای جوان به رهبری کمال آتوتورک سرآغاز اشکال دیگر نسل کشی در ترکیه این بار بر علیه مردم کرد در ترکیه بود. به عنوان مثال در میانه سال‌های ۱۹۳۷ و ۱۹۳۸ در جایی که اکنون استان تونج‌ایلی نامیده می‌شود ، ۷۰۰ هزار نفر از مردم کرد زازامجبور به جابه جائی اجباری شدند. در جریان این تبعید مرگ آور دهها هزار نفر جانباختند. تاریخ نویسان از بین رفتنبین ۷۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تن را در این جنایت هولناک ذکر کرده اند.

از دهه هفتاد میلادی به بعد کار تحقیقی روی نسل کشی ارامنه توسط حکومت ترکیهبه منظور پرده پوشی حقایق در این مورد جدی تر شد و در دهه هشتاد و نود به اوج رسید. از دههٔ ۱۹۸۰ به این سو، دولت ترکیه کوشید با گشاده دستی از طریق کمک های مالی به مراکز پژوهشی ترک شناسی در دانشگاههای اروپایی و آمریکایی سمت و سوی پژوهش های این مراکز را تحت تأثیر قرار دهد.

اما این اقدامات مذبوحانه و فاسد بی نتیجه ماند. در دهه ۱۹۸۰ در واکنش به فشارهای افکار عمومی، آثار پژوهشگران و اعتراض های انسان های مترقی سازمان ملل متحد و مجلس اروپا خواستار آن شدند تا ترکیه رسما کشتار ارمنیان را به عنوان نژادکشی بپذیرد. اما دولت ترکیه نه تنهااز قبول واقعیت تاریخی نسل کشی ارمنیها سرباز زده است، بلکه با هر دولتی که تحت فشار افکارعمومی در این مورد اقدامی کرده است تا حد فراخواندن سفیر و قطع رابطه پیش رفته است.

نویسندگان و تاریخ نویسان آزاده ترک زبان در داخل ترکیه را که در این باره تحقیق کرده اند، با این کار خود خطر زندان و حتی مرگ توسط پان ترکیست ها و ترک های نژاد پرست را به جان خریده اند، زندانی و شکنجه و حتی ترور شده اند.

واقعیت این است که اولین نسل کشی تاریخ مدرن از حکومت ترکیه شروع شد. پس از آن هلوکاست یهودی ها، کمونیست ها و کولی ها توسط نازی ها، پاکسازی قومی در رواندا و کشتار مردم کردستان در طرح مشهور به انفال توسط حزب بعث عراق و به رهبری “صدام حسین” رویداد.

امروزه کشتار نیروهای مبارز و مخالف توسط دولتها در مقیاسی کوچکتر، اما با همان توحش روی داده و می دهد. برای نمونه در این مورد می توان به کشتار ۵ تا ۷ هزار نفر از مخالفین در جمهوری اسلامی در سال ۶۷ به فرمان خمینی اشاره کرد. فشار افکار عمومی مردم پیشرو و مبارزات کارگران و انسان های آزاده بر دولت ترکیه نشان می دهد که تاریخ بر ضد جنایتکاران در حال ورق خوردن است. رجب طیب اردوغان و حزب مرتجع و نژاد پرست او دیر یا زود به گورستان تاریخ سپرده خواهند شد.