تفسیری بر یک عکس، روزانه های ف م سخن (۱۲)

بعضی حرف ها را نمی توان به سادگی بر زبان آورد. بعضی حرف ها اصولا در مغز باقی می ماند و مجالی برای بیرون آمدن پیدا نمی کند. بعضی حرف ها مانند مشتی می ماند که انسان به خودش می زند؛ مانند آب دهانی که به صورت خود او باز می گردد.

زنده یاد حسن تقی زاده یک عمر تاوان حرفی را پرداخت که بعدها آن را به نوعی پس گرفت و تعدیل اش کرد. او گفته بود اگر می خواهیم پیشرفت کنیم باید از سر تا پا غربی شویم و آداب و عادات فرنگ را بلاشرط بپذیریم و ظاهرا و باطنا و جسما و روحا فرنگی شویم (نقل به مضمون). این سخن٬ سخن کمی نبود که عاشقان فرهنگ کهن ایران از کنار آن به سادگی عبور کنند. نتیجه اش این شد که او گفت چیزهای خوب فرنگی ها را باید گرفت و با چیزهای خوب خودمان قاطی کرد و آن را به کار برد. این که واقعا چنین فکر می کرد یا از سر ناچاری مجبور به چنین «خودتنظیمی یی» شده بود فقط خودش می دانست و بس. خدایش بیامرزد.

اما با دیدن عکسی از موزه ی ملی مصر٬ جملاتی به ذهن ام آمد که اصولا نباید گفت و گفتن اش زشت است. گفتن اش گوینده را به وطن فروشی و خارجی پرستی متصف می کند. من خودم را خوب می شناسم که نه اینم و نه آن ولی این جمله را هم نمی توانم بر زبان نیاورم که کاش غیرمصری ها موزه ی مصر را غارت می کردند و محصول غارتگری شان را در لوور و موزه های دیگر به نمایش می گذاشتند و شاهد غارت شدن این موزه توسط خودِ مصری ها نمی بودیم. شاهد انفجار مجسمه های بودا در افغانستان نمی بودیم. هر گاه به موزه ی جواهرات ملی می روم و تخت طاووس خانم را در ورودی خزانه ی اصلی می بینم که مردم انقلابی سال ۵۷ جا به جا چشم های جواهرنشان آن را در آورده اند و تکه های طلای آن را مانند نان لواش کنده اند و با خود برده اند و مسئولان موزه با نوار چسب محل آسیب ها را مشخص کرده اند به خودم می گویم خدا رحم کرد که ملت ما کمی متمدنانه تر با این آثار برخورد کرد و اصل اثر از میان نرفت هر چند بسیاری آثار از میان رفت و بقایای این هم از موزه ی گلستان به مامن خزانه ی بانک مرکزی منتقل شد و اصولا کاش آثاری چنین گران بها توسط دولت های متمدن حفظ شود تا به دست خود ما که معلوم نیست فردای روزی اگر شورش کنیم چه بر سر آن ها خواهیم آورد.

و دیدن عکس موزه ی ملی مصر مرا چنان منقلب کرده است که کنترل کلام را در اختیار ندارم و می گویم آن چه را که نباید گفت و بهای سنگینی را برای چنین گفتنی پرداخت…

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)