فرجام سفر گروسی به تهران

رافائل گروسی؛ مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران سفر کرده تا با رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر خارجه حکومت ایران دیدار و گفتگو کند. سفر گروسی به تهران به صدور قطعنامه می‌رسد یا مذاکرات وین؟

رافائل گروسی؛ مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه اول آذر ۱۴۰۰ به تهران سفر کرده است تا با محمد اسلامی؛ رئیس سازمان انرژی اتمی و حسین امیر عبداللهیان؛ وزیر خارجه حکومت ایران دیدار و گفتگو کند.

یک هفته مانده به آغاز دور هفتم مذاکرات وین که از ۳۰ خرداد ۱۴۰۰ به حالت تعلیق درآمده است، رافائل گروسی؛ مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای گفتگو درباره نگرانی‌ها بر سر برنامه اتمی حکومت ایران به تهران سفر کرده است.

پیش از این و در روز ۲۱ آبان گروسی نگرانی خود را از پیشرفت برنامه هسته‌‌ای ایران و عدم دعوت از وی به تهران برای گفتگو پیرامون نگرانی‌ها بر سر برنامه اتمی حکومت ایران ابراز داشته بود.

پیش از این گروسی از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی یک بار دیگر نیز به تهران سفر کرده بود اما آن سفر چنانکه انتظار می‌رفت نتایج ملموسی در پی نداشت و حکومت ایران کماکان اجازه دسترسی به سایت‌های هسته‌ای و همچنین پاسخ سوالات آژانس در مورد وجود اورانیوم غنی‌شده در برخی سایت‌های اعلام نشده به آژانس را نداد.

دیدار گروسی با اسلامی؛ ادامه گفتگوها برای رسیدن به تفاهم‌های بیشتر

پس از دیدار رافائل گروسی با محمد اسلامی؛ رئیس سازمان انرژی اتمی حکومت ایران، وی از ادامه گفتگوها برای رسیدن به تفاهم‌های بیشتر خبر داد.

هر چند برای قضاوت درباره نتایج دیدار گروسی از تهران زود است اما این اظهار نظر گروسی نشان می‌دهد که پیشرفت چندانی در گفتگوی وی با اسلامی حاصل نشده فلذا گروسی بر ادامه گفتگوها برای «تفاهمات بیشتر» تاکید کرده است.

اسلامی نیز پس از دیدار با گروسی اعلام کرد حکومت ایران و آژانس توافق کرده‌اند به برخی موارد خاتمه دهند.

اسلامی همچین پیرامون سوال‌های مورد نظر آژانس و گروسی اعلام کرد که  «دشمن» این سوالات را بر اساس مدارکی که منتشر کرده در اختیار آژانس قرار داده است.

گروسی به دنبال ایجاد راهکاری برای نظارت بر برنامه هسته‌‌ای ایران

قطع یقین چنانکه پیش از این نیز انتظار می‌رفت سفر گروسی به تهران با این نقطه آغاز صورت می‌گیرد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بتواند فعالیت‌های نظارتی خود بر سایت‌های هسته‌ای حکومت ایران را از سر بگیرد و بر آن نظارت کامل داشته باشد.

گروسی و آژانس همچنین برخی سوالات و نگرانی‌های دارند که در پی گرفتن جواب آن از سوی حکومت ایران هستند.

اما تاکنون حکومت ایران از پاسخ به این سوالات و نگرانی‌ها سر باز زده و در یک سیاست کجدار و مریز از دادن پاسخ به سوالات آژانس طفره رفته است.

عدم همکاری حکومت ایران با گروسی و عواقب آن

حکومت ایران می‌تواند کماکان به این تاکتیک و سردواندن آژانس با هدف پیشگیری از صدور قطعنامه‌ای در شورای حکام ادامه دهد اما باید برای این تاکتیک نقطه پایانی نیز در نظر گرفت.

نقطه پایان در صورتی که حکومت ایران از پاسخ به سوالات و نگرانی‌‌های آژانس و  کشورهای غربی خودداری کند می‌تواند صدور قطعنامه در شورای حکام انرژی اتمی باشد، در آن صورت حکومت ایران در مذاکرات آتی اتمی که قرار است از ۸ آذر در وین از سر گرفته شود در جایگاه متهم خواهد نشست نه مذاکره کننده. [مذاکرات برجام و فرار خامنه‌ای از صدور قطعنامه شورای حکام + ویدئو]

اما این نیز نقطه پایان نهایی نخواهد بود. ادامه پیشرفت برنامه هسته‌‌ای حکومت ایران همچنین می‌تواند به فعال‌سازی روند مکانیسم ماشه توسط هر یک از سه کشور اروپایی که در برجام مانده‌‌اند منجر شده و پرونده هسته‌ای حکومت ایران به شورای امنیت ارجاع داده شود.

در صورتی که ظرف ۶۵ روز پس از آغاز فعال‌سازی روند مکانیسم ماشه و اعلام نقض فاحش برجام توسط حکومت ایران از سوی کشورهای اروپایی، نتیجه ملموس و توافقی حاصل نشود، تمامی تحریم‌های ۶ قطعنامه پیشین که توسط قطعنامه ۲۲۳۱ ملغی شد به طور خودکار بر حکومت ایران اعمال خواهد شد.

ارجاع به شورای امنیت و ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد همچنین می‌تواند استفاده از گزینه نظامی علیه برنامه هسته‌ای حکومت ایران را در پی داشته باشد.

نکته حائز اهمیت در مورد فعال‌سازی روند مکانیزم ماشه این است که کشورهای هم پیمان حکومت ایران (روسیه و چین) امکان وتوی آن را نخواهند داشت.

نگاه‌ها به سوی گروسی پس از بازگشت از تهران

با این تفاصیل می‌توان گفت تمامی چشم‌ها به پایان سفر گروسی در تهران و بازگشت وی دوخته خواهد شد که وی و آژانس تحت مدیریتش چه گزارشی به شورای حکام خواهند داد.

اگر این گزارش فاقد نتیجه و توافق ملموسی باشد باید این واقعیت را در نظر گرفت که حکومت ایران آماج تهدید‌ها و اعمال آنها قرار خواهد گرفت چه ادامه تحریم‌ها و تشدید آن و چه آنچنانکه شرح آن رفت ارجاع پرونده به شورای امنیت و ذیل فصل هفتم و آغاز روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه.

اما اگر گزارش گروسی بیانگر کوتاه آمدن حکومت ایران از جاه‌طلبی‌های هسته‌ای و همکاری با آژانس باشد، می‌‌توان گفت حکومت ایران باید منتظر خوردن جام زهرهای بیشتر و بیشتر باشد.

یک گام عقب‌نشینی، گام‌های متعدد عقب‌نشینی را در پی خواهد داشت، خامنه‌ای بارها بر این واقعیت مهر تصریح زده است.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)