همنشین بهار: مارتین لوتر، جامعه بسته و افکار ارتجاعی زمانه خود را برنتافت

جامعهٔ قرون وسطی در آستانهٔ رنسانس، با مشکلات زیادی روبرو بود. فئودالیسم، دیگر بُردی نداشت و ساختار سستِ سیاسی آن نمی‌توانست شیوه‌های کارآمدی را برای تشکیل و ادارهٔ کشورهایی که حکومت قدرتمند مرکزی داشتند و در انگلستان و فرانسه در حال شکل‌گیری بودند، فراهم آورَد. به‌علاوه کلیسای کاتولیک، که به جامعهٔ ثبات می‌بخشید، با فساد مالی و اخلاقی روبرو بود و پاپ‌های دروغین، آئین مردم را به نردبان قدرت خویش تبدیل کرده و به جمع‌آوری سپاه، انباشتن ثروت، بدعت‌گذاری و خلق شیوه‌های جدید برای کسب درآمد روآوردند. امثال مارتین لوتر، جامعه بسته و افکار ارتجاعی زمانه خود را برنتافتند و عَلَم پروتستانتیزم برافراشتند. جدا از لوتر، چهره‌های برجسته‌ای همچون ژان کالوَن فرانسوی Jean Calvin، فیلیپ ملانکتون آلمانی Philipp Melanchton، و اولریش زوینگلی سوییسی Ulrich Zwingli که مرتجعین بدنش را قطعه قطعه کردند و بر روی توده‌ای از فضله آتش زدند، از بنیانگذاران نهضت اصلاحات بودند. مارتین لوتر ۹۵ فرضیه‌اش را به در کلیساها ‌زد و علیه سوءاستفاده‌های کلیسای کاتولیک از قدرت اعتراض نمود و همین از جمله عواملی بود که به اصلاحات، پدید آمدن مذهب پروتستان و به رنسانس شتاب داد. عوامل دیگری هم در ایجاد رنسانس دخیل بودند. از جمله رونق تجارت و روآمدن طبقه جدید. هنگامی که سربازان از جنگ‌های صلیبی باز می‌گشتند با خود ادویه و ابریشم، مخمل، مروارید، عطریات، کندور، عود،… می‌آوردند و جامعه‌ای که روزگاری بسته و محدود بود، شروع به بازشدن و توسعه نمود.