طرح بازی آخر ظریف چیست؟

مذاکرات پیرامون برجام در روز جمعه در وین به پایان رسید بدون آنکه دیپلماسی مستقیمی بین آمریکا و ایران در جریان باشد. پیشتر از این نشست و سه روز قبل از نشست مجازی روز سه‌شنبه ۱۷ فروردین، حکومت ایران طرحی را به عنوان «طرح بازی آخر» به طرف‌های برجام ارائه کرده بود. «طرح بازی آخر» چیست و چه مقاصدی را برای ایران دنبال می‌کند.

در ۱۵ اسفند ۱۳۹۹ محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت حکومت ایران، در مصاحبه‌ای با فاینشنال‌تایمز اعلام کرده بود اگر غرب سیگنال‌های روشنی مبنی بر لغو تحریم‌های ایران بفرستد ایران آماده بازگشت به مذاکرات است.

این سخن بر خلاف دستورالعمل و مرز سرخ ظاهری پیشین خامنه‌ای مبنی بر رد روش گام‌به‌گام بود. از نقطه آغاز و هدف رضایی از ایراد این اظهارات که بگذریم این امر با واکنش عجولانه وزارت خارجه حکومت روبرو شد.

ظریف بلافاصله اعلام کرد پیرامون مذاکرات برجامی، نظرات مختلفی در کشور ایراد می‌شود  اما این نظرات نباید با سیاست رسمی دولت اشتباه گرفته شود علاوه بر ظریف خطیب‌زاده؛ سخنگوی وزارت خارجه نیز محکم‌کاری و تاکید کرد که سخنان رضایی نظر شخصی وی بوده است.

این تاکیدات نشان می‌داد که تذکراتی از راس حکومت در کار بوده چرا که رضایی چند ساعت بعد سخنان خود با فاینشنال تایمز را نادیده گرفته و اعلام کرد هیچ مذاکره‌ای انجام نمی‌شود.

اصل ماجرا

تمامی این رویدادها مربوط به روز ۱۵ اسفند ۱۳۹۹ بود به فاصله یک ماه و ۲ روز بعد حکومت ایران در پای مذاکره بود.

اما این اصل ماجرای انکار ظریف نبود؛  اصل ماجرای طرحی بود که ظریف از مدتی قبل، سخنانی پیرامون آن می‌گفت ولی در این روز آن را اعلام بیرونی کرد.

ظریف در حساب توئیتری‌اش  نوشت: «من به عنوان وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران، به زودی طرح اقدام سازنده و دقیق خودمان را ارائه خواهم کرد، البته از طریق کانال‌‌های دیپلماتیک.»

طرحی که بعد از پایان‌‌یافتن دو جلسه مذاکرات یعنی نشست مجازی روز سه‌شنبه ۱۷ و جمعه ۲۰ فروردین مشنخص شد نام آن «طرح بازی آخر» یا «طرح مرحله نهایی» بوده است. حال «طرح بازی آخر» چیست؟

گزاره‌‌هایی که از مذاکرات روز جمعه توسط عباس عراقچی ارائه شد نشان می‌دهد که آن چه نام «طرح بازی آخر» توسط ظریف بر آن گمارده می‌شود همان لغو یکباره تحریم‌ها می‌باشد.

مذاکرات پشت پرده

خبرگزاری کیودوی ژاپن به نقل از یک مقام ارشد حکومت ایران اعلام کرده ایران پیش از مذاکرات وین در نشستی در هتل ایمپریال فرانکفورت در آلمان «طرح بازی آخر» را ارائه کرده بود.

مبنای طرح بر آن بود که طرف آمریکایی تمامی تحریم‌ها را برداشته و ایران همزمان به برجام بازگردد، این طرح هر چند در نشست مجازی روز سه‌شنبه ۱۷ فروردین نیز مورد توافق کشورهای شرکت‌کننده در جلسه بود، اما خبرهای حاکی از آن است که با مخالفت آمریکا روبروست که خواهان سیاست گام به گام است، مضاف بر اینکه با لغو تحریم‌‌های غیرهسته‌ای مانند ترورویسم، برنامه موشکی و نقض حقوق بشر مخالف است و اعلام کرده به رغم «سازنده‌ توصیف‌شدن مذاکرات انتظارات نباید بالا برود» آنطور که ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد.

با این اعلام موضع از سوی آمریکا، به روشنی مشخص می‌شود که آمریکا دست حکومت ولایت فقیه را خوانده که می‌‌خواهد در ازاء بازگشت آمریکا به برجام تمامی تحریم‌ها حتی تحریم‌های غیرهسته‌ای لغو شوند، امری که مد نظر «طرح بازی آخر» ظریف و روسایش یعنی روحانی و خامنه‌ای بوده است اما اعلام می‌دارد که پای خود را از گلیم برجام درازتر نکنید و خواهان لغو تحریم‌های غیربرجامی نشوید!

«طرح بازی آخر» همچنین حاکی از یک امر دیگر نیز می‌باشد، تحریم‌های آمریکا بر خلاف تبلیغات و پروپاگاندای حکومت ایران و حامیان مماشات‌گرش، دیگر رمقی برای خامنه‌ای و نظامش نگذاشته، آنچنانکه تمامی طرح‌هایش به لغو یک‌باره همه تحریم‌ها ختم می‌شود.

آثار فشار حداکثری کماکان باقی است

در مقابل اما بسیاری در آمریکا که اعمال‌کننده تحریم‌هاست و بایدن، اکنون در راس دولت این کشور، هر چند در ظاهر امر در مخالفت با سیاست فشار حداکثری ترامپ سخن می‌رانند اما از نتایج خرد‌کننده‌ی آن بر حکومت ایران خبر دارند و بنا بر این آگاهی، اعلام می‌دارند که عجله‌ای ندارند و چشم‌انداز را سازنده، اما طولانی! توصیف می‌‌کنند.

هر روز طولانی‌‌تر شدن روند مذاکرات و ادامه تحریم‌ها برابر است با یک ضربه خردکننده‌ی دیگر اقتصادی بر پیکر شکننده‌ی خامنه‌ای، که نمود سیاسی آن بالا رفتن نارضایتی‌ها در داخل ایران دارد.

از این منظر سخن برخی تحلیل‌گران حکومت مبنی بر اینکه سیاست بایدن با ترامپ تفاوتی ندارد به نحوی درست به نظر می‌رسد سیاستی که در نشست بعدی وین در روز چهارشنبه آینده پی گرفته خواهد شد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)