“راهیان نور”، نام گروهی از کاروان‌های سیاحتی-مذهبی‌ست، که به بازدید از مناطق جنگی بازمانده از جنگ ایران و عراق در غرب و جنوب غربیِ ایران می‌پردازند. بیشترِ این کاروان‌ها، در فواصل تعطیلات نوروزی و نیز تعطیلات تابستانی، برای بازدید، به مناطق غرب کشور و به‌خصوص منطقه‌ی “شلمچه”، راهی می‌شوند. در سال‌های اخیر اما “راهیان نور”، نامی‌ست که شنیدن‌اش، نه خاطره‌ی رشادت و تهوّر خودخواسته‌ی رزمندگان؛ بلکه یاد‌آوری از کشته‌های زیادی را به دنبال دارد که اغلب در سنین کودکی و نوجوانی بوده؛ و در مسیر اجباریِ راهیان نور، به یک‌باره سر از جهانِ آخرت درآورده‌اند. کشته شدن ۲۶ نفر، طی حادثه‌ی رانندگی بروجن در ۲۸ آبان‌ماه سال ۱۳۹۱، اعتراضات خانواده‌های جان باختگان، به اجباری بودن این اردو‌ها را به‌دنبال داشت که با واکنش بسیج و مسئولین روبرو شد و پس از آن بود که بحث‌هایی مبنی بر تعطیلی راهیان نور مطرح شد اما اثری نداشت. همان روزها بود که سردار “سلیمانی” از اعضای ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در موردِ این “راهِ کُشنده” گفت: «سالانه بیش از یک هزار نفر در سواحل دریای شمال غرق می شوند، ولی کسی شنا کردن در دریا را ممنوع نمی کند. یا در سال گذشته، ۲۶ هزار نفر از هموطنان‌مان، در جاده‌های کشور جان خود را از دست دادند؛ اما کسی مسافرت را تحریم نمی‌کند». امسال نیز باوجود خاطرات تلخ سال‌های گذشته، “مدیرکل فرهنگی-هنری وزارت آموزش و پرورش”، خبر از «اعزام دانش‌آموزان، به مناطق جنگی غرب کشور در قالب راهیان نور» می‌دهد. “محمد ابراهیم محمدی” گفته است: «بین ۱۷۰ تا ۲۰۰ هزار دانش‌آموز در اوقات فراغت تابستان به مناطق غرب کشور اعزام می‌شوند، تا از یادمان‌ها و مناطق جنگی بازدید کنند».

هر سال، بدتر از پارسال

از سال ۸۶، کاروان راهیان نور، طی سوانح و تصادفات، تقریبا جان ۱۰۰ تَن را گرفته است.

اسفند‌ماه ۱۳۸۶، در اثر تصادف یک دستگاه اتوبوس کاروان راهیان نور در استان خوزستان، بیست و دو تَن کشته شدند. این اتوبوس که حامل دانشجویان پسرِ دانشگاه علمی-کاربردی غیرانتفاعی “خیام مشهد” بود، در محور “اندیمشک” به “خرم‌آباد” با یک دستگاه تانکرِ سوخت برخورد کرد و آتش گرفت. در این حادثه، ۲۲ سرنشین اتوبوس در شعله‌های آتش کشته شدند و هفت تَن دیگر نیز زخمی شدند.

۶ فروردین ۱۳۸۷، واژگونی یک دستگاه اتوبوس در استان “خوزستان” موجب مرگ بیست و هفت تن شد. این اتوبوس که حامل فرهنگیان استان “چهارمحال و بختیاری” بود، در محور “شهرکرد” به “ایذه”، به دلیل سرعت زیاد و برخورد با گاردریل جاده، کنترل خود را از دست داد و واژگون شد. در این سانحه، ۲۷ تن کشته و ۱۳ تن نیز زخمی شدند.

هشتم فروردین ۱۳۸۷، اتوبوس حامل کاروان راهیان نور در استان خوزستان، مورد حمله‌ی مسلح افراد نا‌شناس قرار گرفت. این اتوبوس شامگاه پنج‌شنبه ۸ فروردین در حالی که عازم منطقه‌ی دهلاویه بود، در جاده‌ی اهواز به سوسنگرد، مورد حمله قرار گرفت. در این حادثه، دو تن از سرنشینان اتوبوس، در اثر اصابت گلوله زخمی شدند.

پانزدهم بهمن ماه ۱۳۹۰، تصادف اتوبوس دانش آموزان دختر استان “خراسان رضوی” در حوالی “بروجرد”، منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از دانش آموزان، مربیان و مسئولین شد.

تنها یک روز پس از حادثه‌ی پانزده بهمن، اتوبوسی دیگر، حامل دانش آموزان دختر اهل “اردبیل”، در نزدیکی “پل‌دختر” استان “لرستان”، واژگون شد.

و در تازه‌ترین حوادث گزارش شده، نخست در ۲۸ مهر ۱۳۹۱، اتوبوسی از راهیان نور، در مسیر اهواز- بروجن به علت تخطی از سرعت مجاز، از مسیر خارج شده و واژگون شد. این حادثه، ۲۶ کشته و ۲۳ زخمی بر جا گذاشت.

بعد از آن، آخرین حادثه‌ از سری حوادث اتوبوس‌های راهیان نور نیز، «واژگونی اتوبوس حامل دانش آموزان “سیستان و بلوچستان”، در محور شیراز به گچساران”» بود. این حادثه، یکم آذر ماه سال گذشته رخ داد.

راه نوری که اجباری نیست

پس از حادثه‌ی بروجن و کشته شدن ۲۶ دانش آموز دختر در مسیر بازگشت از این اردو‌ها بود، که بحث اجباری بودن این اردو‌ها و گذاشتن نمره برای آن، مطرح و مورد انتقاد و اعتراضات خانواده‌ها و رسانه‌ها قرار گرفت. اما “مسئولین وزارت آموزش و پرورش” و اردوی راهیان نور اصرار داشتند که «اردو‌ها اجباری نبوده و هیچ نمره‌ای برای آن‌ها مد نظر قرار داده نشده است».

“حاجی بابایی”، “وزیر آموزش و پرورش” در همین زمینه گفته بود: «اردوی راهیان نور، اجباری نیست و هیچ نمره‌ای هم برای اعزام به این سفر وجود ندارد».

“سردار سلیمانی”، “دبیر قرارگاه مرکزی راهیان نور در کشور”، با ذکر «قانونی بودن اعزام دانش آموزان به راهیان نور»، عنوان کرد: «این اردو‌ها به صورت کاملا داوطلبانه بوده و بر اساس یک فرایند کاملا قانونی بر اساس تفاهم‌نامه و ابلاغیه‌ی مشترک “وزارت آموزش و پرورش” و “بسیج” برگزار می‌شود و کلیه دانش آموزان با رضایت نامه‌ی والدین حضور می‌یابند. لذا اجباری بودنِ آن، گفتاری دروغ و بیانی بی‌اساس و ناجوانمردانه است».

“ابراهیم سحرخیز”، “معاون آموزش متوسطه‌ی آموزش و پرورش” نیز گفت: «بخش‌نامه‌ای مبنی بر اجباری بودن راهیان نور برای کسب نمره وجود ندارد».

اجباری که اختیاری است

اما از سویی دیگر، “قربان عبدالهی‌نیا”، پدر یکی از کشته شدگان این گونه حوادث، آشکار کرده بود که: «بچه‌ها برای درس “آموزش دفاعی” از طرف مدرسه به شلمچه اعزام شده بودند». وی شکایت داشت که «چرا باید چنین درسی برای بچه‌ها بگذارند و آن‌ها را به راه دور بفرستند و بگویند اگر به این اردو نروید، ۱۰ نمره از این واحد درسی شما حذف می‌شود؟».

در همین زمینه، یکی دیگر از مسئولان نیز، اجباری را که با اختیار ادغام شده بود، تلویحا تأیید کرد. “محمد مهدی زاهدی”، “رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس” ایران، درباره‌ی اردوی مرگ‌بار راهیان نور، گفت: «متأسفانه درس آموزش دفاعی، برای دانش‌آموزان اجباری است. در حالی که هیچ اردوی دانش‌آموزی نباید اجباری باشد و دانش‌آموزان باید با میل و رغبت بروند».

همچنین، یکی از مسؤولان وزارت آموزش و پرورش هم گفت: «دَه نمره از درس موسوم به آمادگی دفاعی، مربوط به این سفر می‌شود».

تابستان در راه است و مسولان بسیج و آموزش و پرورش مملکت، در حال برپاییِ جاده‌ها و مهیا ساختن “راه نور” هستند. تا این بار قریب به دویست هزار تَن از کودکان و نوجوان این مملکت را در مسیرِ آن قرار دهند. تعطیلاتِ تابستانی، چنین می‌رود که آغاز شود.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com