هفتاد و پنج سال پیش در چنین روزی، اردوگاه «مرگ» آشویتس آزاد شد. آشویتس-بیرکناو، اردوگاه مخوفیست که نامش برای هر انسانی، فارغ از اینکه یهودی باشد یا نباشد، همراه با وحشت و هراس است. این بزرگترین گورستان دنیا در روزگارانی که به عنوان کارخانه کشتار انسان استفاده میشد، دارای سه اردوگاه اصلی بود. این اردوگاه مخوف که به یکی از بزرگترین و مجهزترین اردوگاه‌های کار اجباری نازی‌ها تبدیل شده بود، در ۵۰ کیلومتری غرب کراکوف، در کشور لهستان قرار دارد. اردوگاه آشویتس در روز ۲۷ ژانویه سال ۱۹۴۵ آزاد شد. سالروز آزادسازی آشویتس به عنوان روز بین المللی «یادبود هولوکاست» نامگذاری شده است.

نام هولوکاست تداعی‌کننده کشتار جمعی میلیون‌ها انسان از کشورهای مختلف است.

در هولوکاست یا همه سوزی، حدود شش میلیون یهودی اروپایی تنها به دلیل نژاد و مذهبشان کشته شدند. بسیاری از این یهودیان در اتاق های گاز کشته شدند و در کوره های آدم سوزی سوزانده شدند.

اتاق‌های گاز و کوره‌های آدم سوزی برای اولین بار در این اردوگاه به طور وسیع راه‌اندازی شدند. تا پیش از هولوکاست هرگز در تاریخ سابقه نداشت که اردوگاه‌هایی ویژه و هدفمند برای کشتارجمعی مردم در اتاق‌های گاز ساخته شود. تا پیش از آن هیچ مکانی در جهان مشخصا برای کشتار جمعی انسان‌ها ساخته نشده بود. اما در جریان جنگ جهانی دوم اردوگاههایی به صورت هدفمند برای کشتن و سوزاندن انسانها ساخته شد که ازقضا پیمانکارها برای ساختن این اردوگاهها سر و دست میشکستند. همگی این اردوگاه‌ها در لهستان بودند و شامل اردوگاه‌های آشویتس، بلزک، خلمنو، یازنواک، مایدانک، مالی تروستنتس،سوبیبور، و تربلینکا بودند.

یهودیان لهستان تقریبا ۳.۳ میلیون نفر بودند. لهستان بیشتر از هر کشور اروپائی دیگر یهودی داشت. آنها ده درصد کل جمعیت این کشور را تشکیل میدادند که بیشترین درصد نسبی را نسبت به هر کشور اروپائی دیگری داشتند.

آلمان‌ها با هدف پاک کردن آلمان از «نژادهای پست» و با اعتقاد به برتری داشتن «نژاد برتر آریا»، به قتل عام یهودیان و پاک سازی نژادی در آلمان و اروپا پرداختند. نازیها با بکارگیری ماشین جنگی جهمنی خود حدود شش میلیون نفر از یهودیان اروپا را به شیوه های مختلف قتل عام کردند.

آنها سه اردوگاه مرگ (معروف به اردوگاه های هایدریخ) در لهستان برپا نمودند که عبارت بودند از بلزتس، سوبیبور، و تربلینکا. این اردوگاه ها را در نزدیکی ریلهای قطار ساختند. قربانیان – که شامل مردان، زنان و خردسالان بودند- فورا پس از رسیدن قطارهای حامل اخراجیان؛ به سوی مرگ روانه میشدند.

حدود یک میلیون و هفتصد هزار یهودی، که اکثر آنها لهستانی بودند، در اردوگاه های بلزتس، سوبیبور و تربلینکا قتل عام شدند. در طول کمتر از دو سال، ده ها هزار یهودی در اردوگاه مایدانک قتل عام شدند که اکثر آنها نیز از یهودیان لهستانی بودند.

یهودیان گتوی لودز در اردوگاه «خلمنو» با کامیون های گاز قتل عام شدند، پس از آن قتل عام یهودیان لهستان در آشویتس آغاز شد. عملیات قتل عام یهودیان در آشویتس-بیرکناو و در خلمنو تا آزادی این اردوگاه ها به دست ارتش سرخ شوروی در ژانویه سال ۱۹۴۵ ادامه داشت.

در پایان جنگ، تنها حدود سیصد و هشتاد هزار نفراز یهودیان لهستان در خاک لهستان، شوروی و همچنین در اردوگاه ها در آلمان و اتریش جان سالم به در بردند.

ماریا فرلن، یک زن اسلوونیایی که از بازماندگان اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی است، به آسوشیتدپرس گفت که یک نفر می تواند ساعت ها از آنچه در اردوگاه راونسبروک می گذشت صحبت کند، ولی تنها آنهایی که در آنجا بودند می‌دانند که «چه قدر وحشتناک بود». «آنهایی که بازمانده [هولوکاست] نیستند، نمی‌توانند آن را درک کنند. وحشتناک بود».

یهودیان در اروپا تنها به خاطر یهودی بودنشان تحت پیگرد قرار می‌گرفتند و اگر به چنگ رژیم نازی می‌افتادند، زنده نمی‌ماندند. شدت و وسعت بیرحمی و قساوت انجام شده در آشویتس خارج از حد تصور هر انسانی، تا به آن روز، بود. این اردوگاه از سوی سازمان یونسکو به عنوان «نماد بیرحمی انسانی نسبت به هم‌نوعان خود در قرن بیستم» در میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

دولت نازی با اقداماتی از پیش برنامه ریزی شده، در اولین مرحله‌ شروع به محدود کردن حقوق یهودیان آلمان و بیرون راندن آنها از پست‌های دولتی، شغل‌های آزاد و گستره‌ی عمومی، کرد.

در مرحله‌ی بعد سلب مالکیت از یهودیان آغاز شد. نازی ها از طریق اقدامات دولتی و مصادره‌ی دارایی‌های یهودیان در سراسر آلمان که رژیم نازی آن را با بهانه‌ی «آریایی کردن دارایی‌ها در آلمان» انجام می‌داد، سرمایه ها و دارایی های یهودیان آلمانی را مصادره کرد.

پس از آغاز جنگ جهانی دوم «گتو»هایی را برای یهودیان اروپا ساخت، سپس آنان را به اردوگاه‌های کار اجباری برای بهره‌کشی بی‌رحمانه تا مرز ضجرکش کردنشان و کشتن آنان در اردوگاهها و در پشت جبهه‌ها، فرستادند.

و سرانجام در آخرین مرحله به کشتار منظم، و از پیش برنامه‌ریزی شده در اردوگاه‌های مرگ، با استفاده از گاز سمی و سوزاندن اجساد قربانیان در کوره‌های آدم‌سوزی پرداختند.

سه منبع معتبر تحقیقی مستقل از هم،  شمار قربانیان هولوکاست را با اختلافاتی چندصدهزار نفری، بین ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تا ۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر میلیون نفر برآورد می‌کنند. آنچه که مسلم است کشتار بی رحمانه میلیونها یهودی در جریان جنگ جهانی دوم در اروپاست، که نشان دهنده عمق این کشتار هولناک و بزرگترین جنایت بشری در دنیای مدرن است.

سازمان ملل متحـد، ۲۷ ژانویه، سالگرد آزادسازی اردوگاه آشویتس، را «روز جهانی یادبود هولوکاست» نامیده‌است. هر سال در این روز، در لهستان و دیگر کشورهای جهان، یادبودهای مختلفی برگزار می‌شود.

در اروپای آن روزها، تقریبا از هر سه یهودی ساکن این قاره یک نفر به دست نازی‌ها کشته شد. نمیتوان از کنار چنین کشتار بی رحمانه ای بی تفاوت گذشت و یا آن را انکار کرد. متاسفانه هنوز هم هستند کسانی که هولوکاست را انکار می‌کنند. هنوز هم یهودی ستیزی در بسیاری از نقاط جهان و از جمله در میان سیاستمداران کشور ما وجود دارد.

در بسیاری از شهرهای ایران نیز زمانی یهودیان بسیاری سکونت داشتند. اما به سبب آزار و اذیت‎ها، و یهودی ستیزی چاره‌ای جز مهاجرت برایشان باقی نماند.

وظیفه انسانی همه انسانها فارغ از قومیت و یا مذهب، این است که  آشکارا، سریع و قاطعانه با نسل کشی، قومیت ستیزی، خشونت علیه پیروان ادیان و مذاهب مختلف، و خشونت علیه دگراندیشان مقابله کنیم.

 

برگرفته از:

  1. ید و شم
  2. صدای آمریکا
  3. زنان، دیروز، امروز
 

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)