مطالعه‌ای جانبدارانه در سال ۲۰۱۶ میلادی توسط جنیفر باسیو و همکاران وی در دانشگاه کویینز کانادا پیرامون اثرات عمل ختنه مردان بر حساسیت آلت تناسلی انجام شد. این پژوهش حساسیت قسمت‌های گوناگون آلت تناسلی گروهی از مردانی که در کودکی ختنه شده‌بودند را با گروهی که ختنه نشده‌بودند مقایسه کرد. در نهایت این پژوهشگران مدعی شدند که ختنه حساسیت آلت تناسلی را کاهش نمی‌دهد. اما جالب است بدانید که این نتیجه گیری جانبدارانه چیزی نبود که این مطالعه در اصل نشان داد! اما پیش از پرداختن به چرایی اشتباه بودن این ادعا، بهتر است در ابتدا خلاصه‌ای از آناتومی آلت تناسلی مردانه را مرور کنیم.

ساختار آلت‌تناسلی مرد

پیش‌پوست جزئی طبیعی از آلت تناسلی مرد است و از بافت حساس ساخته‌ شده‌است؛ بنابراین در صورت برداشتن آن حساسیتی که خود پیش‌پوست داشته و احساسات غرعینی که تنها در صورت داشتن پیش‌پوشت قابل درک هستند نیز از بین خواهند رفت. معمولاً تصور می‌شود که پیش‌پوست تنها بخشی کوچک از آلت تناسلی است؛ اما اینگونه نیست پیش پوست بافتی دولایه، قابل حرکت دادن و پس‌رفتنی است، که به صورت یکپارچه با دیگر بخش‌های آلت تناسلی کار می‌کند. پیش‌پوست تنها در کودکان کوچک به نظر می رسد اما در مردان بالغ حدود ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر مربع است و دارای پایانه‌های عصبی خاص فراوان است که به تحریکات لمسی پاسخ می‌دهند.
برترین این احساسات، حسی است که در آمیزش جنسی یا خودارضایی به‌وسیله عقب و جلو راندن پیش‌پوست روی سرنره ایجاد می‌شود (برای درک بهتر می‌توانید این ویدئو را ببینید؛ هشدار: نامناسب برای محل کار) تجربه این حس خاص بدون پیش‌پوست غیر ممکن است.
مطالعه‌ای را تصور کنید که ادعا می‌کند برداشتن لبه‌های کوچک، حساسیت آلت تناسلی زنان را کاهش نخواهد داد! شما مطمعناً درستی این مطالعه را زیر سوال خواهید برد و می‌گویید که لبه‌کوچک جزئی از فرج است پس با برداشتن آن حساسیت آلت تناسلی نیز کاهش خواهد یافت؛ کاملاً درست است. پیش‌پوست همانند لبه‌کوچک دارای پایانه‌های عصبی، عروق خونی و غدد چربی فراوانی است که در هنگام فعالیت‌های جنسی نقش روانکنندگی دارند و نیز لبه فرج بخشی از تجربیات جنسی یک زن است؛ درست مانند پیش‌پوست در مردان. بنابراین اگر لبه فرج یک زن یا پیش‌پوست یک مرد در کودکی برداشته شود وی در بزرگسالی و زمانی که از لحاظ جنسی فعال فعال می‌شود، دیگر نخواهد توانست این احساسات را تجربه‌ کند.
و نیز هرگز نخواهند توانست تجربه فعالیت جنسی با آلت دست‌نخورده را با آلت ناقص‌شده مقایسه کنند.

مقایسه‌ای دیگر

بیان اینکه «ختنه حساسیت آلت تناسلی را کاهش نمی‌دهد» مانند این می‌ماند که بگوییم برداشتن انگشت کوچک حساسیت دست را کاهش نخواهد داد. بسیاری در جواب این ادعا خواهند گفت که حساسیت خود انگشت کوچک چطور؟ و جوابشان هم کاملاً منطقی است. اما دلیلی که خیلی از ما همین پرسش را برای ختنه نمی‌کنیم این است که در کشوری به دنیا آمده‌ایم که برداشتن پیش‌پوست عملی مرسوم است. اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته اینگونه با این مسئله برخورد نمی‌شود.

بازگشت به مطالعه باسیو

حال که می دانیم درمورد چه‌چیزی بحث می‌کنیم، می‌توانیم به این مطالعه بپردازیم. در این مطالعه ۶۲ شرکت‌کننده بین ۱۸ تا ۳۷ سال که ۳۰ تن از آنان ختنه‌شده و ۳۲ تن نیز ختنه‌ نشده‌بودند، مورد برسی قرار گرفتند. مردان بالای ۴۰ سال در این مطالعه مورد برسی قرار نگرفتند. اگر از لحاظ نمونه‌برادی به این امر نگاه کنیم، کمی عجیب است زیرا معمولاً مشکلات مربوط به حساسیت آلت‌تناسلی (و به طور کلی مشکلات جنسی) معمولاً از این سن به بعد به وجود خواهند‌آمد. بنابراین اگر هدف شما شناسی تمامی تغییرات ناشی از ختنه است، این تغییرات در سنین بالاتر نسبت به افراد جوان‌تر بیش‌تر خواهند بود. همچنین شرکت‌کنندگان در این مطالعه از قبل دست‌چین شده‌بودند تا هیج ناکارآمدی جنسی‌ای نداشته باشند. پس اگر ختنه سبب برخی از ناکارآمدی‌های جنسی به خصوص باشد (از لحاظ آماری)، این مطالعه نمی‌تواند این اثرات را شناسایی کند.
پس تا اینجا این مطالعه دو مشکل دارد: اول اینکه ما نمی‌دانیم نتایج این تحقیقات -برفرض درست بودن- برای افراد بالای ۳۷ نیز درست است یا نه، دوم نمی‌دانیم که آیا این نتایج برای مردانی‌ که مشکلات جنسی دارند نیز صدق می‌کند یا نه.
مشکل دیگر شمار بسیار کم افراد شرکت کننده در این مطالعه است. بنابراین این نمونه‌گیری بر اساس استانداردهای آمارگیری بسیار سست است و قطعا نمی‌تواند تفاوت‌های بین مردان ختنه‌ شده و ختنه نشده را بیابد. مثل این می‌ماند بخواهیم تفاوت‌های بین دو نگاره چاپ شده با وضوح بسیار بد (مثلاً ۱۰ پیکسل) را بیابیم، اما اگر همین دو نگاره با وضوح بالا باشند (مثلا ۱۰۰۰ پیکسل) می‌توان تفاوت‌هایشان را به آسانی تشخیص داد. پس مقایسه دو نگاره با وضوح ۱۰ پیکسل وسپس نتیجه‌گیری اینکه این دو نگاره کاملاً یکسان‌اند ابلهانه است.
پژوهشگران این مطالعه از یک برنامه کامپیوتری برای محاسبه شمار مورد نیاز شرکت‌کنندگان برای یافتن تاثیرات ختنه بر حساسیت آلت‌تناسلی، استفاده کردند. آنان یافتند که برای آزمون «آستانه درد» (در ادامه به این مورد خواهیم پرداخت) به ۱۲۲ شرکت کننده نیاز دارند تا بتوانند اثری را بیابند. و برای آزمون «آستانه تشخیص گرما» نیز دریافتند که نیاز به ۲۳۸ شرکت کننده دارند. 
پس این پژوهشگران با حدود نیمی از شرکت‌کنندگان لازم برای آزمون نخست و با حدود یک‌چهارم شمار شرکت‌کنندگان لازم برای آزمون دوم، این مطالعه را انجام داده‌اند. 
داستان به همین‌جا ختم نمی‌شود، و اتفاقی تاحدودی گیج‌کننده روی می‌دهد، این پژوهش‌گران پس از توضیح اینکه برای تشخیص تاثیری قابل توجه بر آلت در آزمون تشخیص گرما، نیاز به حداق ۲۳۸ شرکت کننده‌است (که این پژوهشگران این میزان شرکت‌کنندگان را نداشتند) گزارش کردند که تاثیری قابل توجه از لحاظ آماری از [p = .۱۲.[۴ بدست آورده‌اند!

یافته‌هایی غافلگیر‌کننده

برای درک بهتر این مطالعه باید به یاد داشته باشیم که این پژوهشگران دو نوع مقایسه را انجام دادند. مقایسه اول، مقایسه حساسیت نقاط گوناگون آلت تناسلی مردان ختنه شده با مردان ختنه نشده بود. برای این مقایسه نیاز به ۲۳۸ شرکت‌کننده بود.
مقایسه دوم، مقایسه حساسیت نقاط مختلف آلت‌تناسلی با یکدیگر بود. این مقایسه به شمار بالای شرکت‌کنندگان نیازی نداشت.
در این مطالعه چهار بخش از آلت تناسلی برسی شدند: دو بخش روی تنه‌ی آلت‌تناسلی (نقاط یکسان هم در مردان ختنه‌شده و هم ‌ختنه‌نشده)، سرنره (یکسان هم در مردان ختنه‌شده و هم ‌ختنه‌نشده، اما در مردان ختنه‌نشده پیش‌پوست کنار زده شد) و خود پیش‌پوست ( تنها در مردان ختنه‌نشده).
نکته مهم اینجاست که در این مطالعه تنها حساسیت یک نقطه از بخش بیرونی پیش‌پوست در مقابل سه نقطه دیگر از آلت‌تناسلی برسی شد. مطالعه دیگری که قبلاً در این زمینه انجام شد، بیان‌کرد که بخش‌های گوناکون پیش‌پوست، درجه‌های مختلفی از شمار پایانه‌های عصبی دارند و حساس‌ترین بخش پیش‌پوست، بخش درونی آن است (که هنگامی که پیش‌پوست عقب می‌رود بیرون می‌آید. مثلاً در زمان رابطه جنسی).
نکته شوکه‌کننده اینجاست که این پژوهشگران حساسیت بخش درونی پیش‌پوست را برسی نکردند. پس درمی‌یابیم هدف اصلی این پژوهشگران از همان ابتدا، تنها اثبات ادعای عدم کاهش لذت جنسی توسط عمل ختنه بوده‌است.
اما این پژوهشگران در نهایت به چه نتیجه‌ای رسیدند؟‌ غافلگیر خواهیدشد اگر بدانید که با همه‌ی ادعاهای جانبدارانه‌ای که این پژوهشگران کردند، بااین‌حال مطالعات آنان به نفع حساسیت پیش‌پوست تمام شد.
در این مطالعه مشخص شد که پیش‌پوست نسبت به گرما (به‌ طور قابل ملاحظه‌ای) حساسیت بیش‌تری دارد تا سر آلت‌تناسلی. بخش بیرونی پیش‌پوست نسبت به گرما از تمامی نقاط دیگر آلت تناسلی و نیز از آرنج، که به عنوان عامل کنترل کننده به‌کار برده شده بود، حساس‌تر بود. به نگاره ‌ C از این مطالعه توجه کنید. به یاد داشته باشید که خط کوتاه‌تر به معنی حساسیت بیش‌تر نسبت به گرما است.

داده‌های مشابهی برای آزمون آستانه لمس نیز به دست آمد. در این آزمون تارهای نازکی در بخش‌های گوناگون آلت‌تناسلی قرارداده‌شدند و کمترین فشار لازم تا اینکه شرکت‌کنندگان تارها را حس کنند، ثبت شد (ویدئوی چگونگی انجام این آزمون).
بار دیگر غافلگیر خواهید شد اگر بدانید ـ در اینجا مستقیماْ نقل قولی از این مطالعه می‌آورم ـ «آستانه لمس پیش‌پوست نسبت به دیگر بخش‌های مطالعه‌شده به طور قابل ملاحضه‌ای کم‌تر (حساس‌تر) است.» (به یاد داشته‌باشید که این پژوهش‌گران حساس‌ترین نقاط پیش‌پوست را برسی نکردند.)
بار دیگر این نکته بسیار مهم را تکرار می‌کنم: پژوهشگران در آزمون آستانه لمس، دریافتند که بخش بیرونی پیش‌پوست حساس‌تر از دیگر نقاط آلت تناسلی است.
این نتایج در مطالعه‌ای دیگر در سال ۲۰۰۷ میلادی نیز به دست آمدند. مطالعه سال ۲۰۰۷ میلادی نیز بیان کرد: «ختنه حساس‌ترین نقاط آلت‌‌تناسلی را برمی‌دارد.» 
به نگاره A از این مطالعه نگاه کنید. بار دیگر توجه داشه باشید که خط پایین‌تر به معنای حساسیت بیش‌تر است زیرا فشار کمتری لازم بوده وارد شود، تا شرکت‌کننده تارها را حس کند.

نتیجه‌گیری جانبدارانه

خب، چگونه ما با مطالعه دقیق‌تر این مطالعه که در حقیقت تکرار مطالعات قبلی در همین زمینه‌ است، که بیان‌می‌کند پیش‌پوست حساس‌ترین بخش در آزمون آستانه لمس و نیز حساس‌تر از سر آلت‌تناسلی نسبت به گرما است، به این نتیجه می‌رسیم که حذف پیش‌پوست حساسیت آلت‌تناسلی را کاهش نخواهد داد!
زمانی که از جنیفر باسیو برای توضیح این نتیجه‌گیری سوال کردم، او اینگونه توجیه کرد که پیش پوست در دو آزمون فرعی دیگری که این گروه انجام داده‌اند حساس‌تر از دیگر نقاط آلت‌تناسلی نبو‌ده‌است. این دو آزمون فرعی شامل آزمون درد ناشی از گرما (این آزمون دقیقا همان آزمون تشخیص گرما است با این تفاوت که گرما تا زمان ایجاد حس درد در عضو، وارد می‌شود.) و آزمون آستانه درد (این آزمون نیز همان آزمون آستانه لمس است با این تفاوت که فشار تا زمان ایجاد درد ادامه می‌یابد). اما من هنوز چرایی این نتیجه‌گیری را درک نمی‌کنم. طبق این مطالعه پیش‌پوست نسبت به کوچک‌‌ترین و خفیف‌ترین لمس‌ها (و نیز گرمای ملایم) در مقایسه با دیگر نقاط آلت‌تناسلی حساس‌تر است اما نسبت به درد حساسیت‌اش (نسبت به لمس‌های ملایم) کم‌تر است. چگونه از این امر نتیجه‌گیری می‌شود که برداشتن پیش‌پوست حساسیت آلت‌تناسلی را کاهش نخواهد داد؟

تیترهای گمراه‌کننده

«ختنه حساسیت آلت‌تناسلی را کاهش نمی‌دهد»(دیلی‌میل)، «مطالعه‌ای نشان‌داد که هیچ تفاوتی بین آلت‌تناسلی‌ ختنه‌شده و ختنه‌نشده وجود ندارد»(اخبار کالیفرنیای شمالی)، «مطالعه‌ای نشان داد که پیش‌پوست به حساسیت مردان نمی‌فزاید»(واکس)، «بالاخره می‌دانیم که آیا ختنه‌شدن بر لذت جنسی تاثر می‌گذارد یانه»(الایت‌دیلی)، [«ختنه مردان موجب کمتر شدن لذت سکس نمی‌شود»(نوشتاری در تریبون‌زمانه)].
چه کسی این تیترهای گمراه‌ننده را نوشته است؟ چیزی که این مطالعه در اصل نشان داد این بود که پیش‌پوست نمونه‌ای بسیار کوچک از مردان کانادایی، نسبت به لمس‌ و گرمای ملایم حساس‌تر از دیگر نقاط آلت تناسلی و نسبت به درد  حساسیت‌اش کم‌تر است. اینکه چگونه این تفاوت‌ها باعث ایجاد تغییر در لذت جنسی می‌شوند سوال پیچیده‌‌ای است و احتمالا درهر فردی متفاوت است و به اینکه فرد چگونه دوست‌دارد لمس شود، از چه نوع فعالیت‌های جنسی‌ای لذت می‌برد و اینکه آیا انجام این فعالت‌ها بدون پیش پوست نیز میسر است، بستگی دارد.

نتیجه‌گیری نهایی

جنیفر باسیو و همکارانش برای مطالعه‌ موضوعی مناقشه‌آمیز مورد تقدیر قرار گرفتند (اگرچه نحوه‌ای که یافته‌هایشان را گزارش کردند، کاملاً گمراه کننده بود). اما درنهات، لذت جنسی بسیار به ذهن وابسته است: انسان‌ها هرکدام چیزهای مختلفی را در فعالیت‌های جنسی خود ترجیح می‌دهند، و بسیاری از لذت‌های جنسی بیشتر به روان افراد بستگی دارند تا ساختار آلت‌تناسلی.
به همین دلیل است که جنبشی درحال گسترش برای واگذاری تصمیم ختنه بر عهده‌ی خود افراد وجود دارد؛ تا افرادی که به واسته‌ این عمل تحت تاثیر قرار می‌گیرند، بتوانند آزادانه هنگامی که به سن مناسب تصمیم‌گیری رسیدند، خود انتخاب کنند.
تازه‌ترین یافته‌های علمی همواره غیرقطعی‌تر از آن چیزی هستند که رسانه‌ها تلاش در نشان دادن آن‌ها دارند؛ برای نمونه در همین مطالعه باسیو و همکارانش در پایان مقاله خود ذکر می‌کنند: «تاییدپذیری این مقاله تنها با نمونه‌ای بزرگ قابل پذیرش است و نتیجه‌گیری‌های مربوط به آن باید ابتدایی در نظر گرفته‌شوند» 

درباره نویسنده

نویسنده این نوشتار برایان دیوید اِرپ، دانشمند و کردارشناس با مدرک تحصیلی از دانشگاه‌های ییل، آکسفورد و کمبریج است. او همچنین دارای یک مدرک ام‌فیل در زمینه تاریخ و فلسفه علم و پزشکی است که روی مسئله ختنه مردان وزنان تمرکز دارد.

دنبال کردن برایان ارپ در توییتر: www.twitter.com/briandavidearp

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com