نسرین ستوده: حقوق بشر و جامعه مدنی

همایشی با کوشش شماری از ایرانیان در روز شنبه ۱۷ فوریه با شمار ۴۰ تن از شهروندان ایرانی – سوئدی در گوتبرگ سوئد برگزارشد. این همایش دارای دو سخنران بود: خانم نسرین ستوده و آقای رضا طالبی.

در گزارش زیر تنها به سخنان خانم ستوده می‌پردازم که پیرامون حقوق بشر و جامعه مدنی بود و از طریق اسکایپ در همایش حصور داشت. باشندگان این همایش با دیدگاهها و گرایش‌های گوناگون سیاسی بودند.

ضرورت جنبش فراگیر مدنی

نسرین ستوده

خانم ستوده نخست از برپایی این همایش سپاسگزاری کرد و افزود که او از دانش و اندوخته ارزشمند ایرانیان سود خواهد برد، زیراکه ایرانیان برون مرز دارای دانشها و تجربه‌های فراوانی‌اند که سخت به کار کشور خواهد آمد و امیدواراست که ما در آینده نزدیک بتوانیم از این توانها و دانشها بهره مند شویم.

سپس خانم ستوده سخن خویش را با دگرگونی رژیم به شیوه مسالمت آمیز پی گرفت. او باور دارد که مردم اکنون خواهان یک دگرگونی بزرگ در کشور می‌باشند. ناتوانی رژیم در برآوردن خواسته‌های مردم هرچه بیشتر آشکار شده است. جنبش فراگیر توده‌ای مردم در دیماه امسال این سخن را نیک می‌نمایاند. از نگاه ایشان بهترین و کم هزینه‌ترین راه، همانا جنبش فراگیر مدنی است که همه توده‌های مردم، گروهها و نهادهای اجتماعی و سیاسی با آن همراه شوند. جنبش مدنی بیگمان مردم بسیاری را به خود میکشاند، چیزیکه شیوه‌های تند و خشن هزینه‌های فراوانی برای کشور می‌آفریند.

خانم ستوده می‌افزاید که ما با کمبود نهادهای فرهنگی و اجتماعی (مدنی) در ایران روبرو هستیم. این نهادها براستی باید بستر پرورش جنبش‌های حق خواهانه باشد که چنین نیست. آن نهادهای مدنی اندکی هم که هستند بسیار دست و پاگیرند و خود ترمزکننده کوششهای فرهنگی و اجتماعی‌اند. او برای نمونه، کانون وکلا را نام میبرد که خود هموند آن است. برپایه سخن خانم ستوده، این نهاد حتا از سازمانهای اطلاعاتی رژیم با هموندانش بدتر رفتار میکند. کمبود یا نبود نهادهای اجتماعی -فرهنگی (مدنی) و سیاسی به پیدایش جنبش فراگیر توده‌ای با درونمایه مسالمت امیز سخت آسیب میرساند. نهادهای مدنی باید بدور از نقش و دست یازی دولت (رژیم) باشند، چیزیکه در ایران چنین نیست و دولت بر همه کارهای این نهادها کنترول سنگین دارد.

در پیوند با این سخن که برخی از گرایشها برای دگرگونی رژیم خواهان شیوه‌های دیگری هستند، خانم ستوده می‌گوید که ما گزارش تاریخی و گواه استواری نداریم که بگوید که شیوه‌های دیگر، برای نمونه تند و قهرآمیز، به فرجامی نیک می‌انجامند. کسانیکه به فراخوان کنونی رفراندوم نقد دارند، می‌پندارند که جامعه در جنبش است و فروپاشی رژیم در چشم انداز. پس نیازی به رفراندم نیست، و فراخوان رفراندم کنونی را کجروی از راه جنبش مردم میدانند. خانم ستوده در پاسخ میگوید که چنین نیست، زیراکه اکنون رفراندم شعار توده‌های مردم شده است. این سخن تا آنجا روشن و داغ است که حتا دولت از همه پرسی سخن میگوید، اگرچه همه پرسی رژیم با فراخوان رفراندم بسیار از هم دورند، اما این پیام را روشن میکند که رفراندوم زبان روز بسیاری از مردم شده است. برپایه پژوهشی که بدستور دولت در یکی از دانشگاههای دولتی انجام شده، چنین می‌نماید که ۷۵ درصد مردم از وضعیت کنونی کشور بسیار ناخشنودند.

درباره رفراندوم

در بخش دیگری از سخنانش، خانم ستوده میگوید آنچه که اکنون ارزشمند است این است که ما بکوشیم تا بیشترین لایه‌های مردمی را با جنبش همراه کنیم. شعار رفراندم در این فراخوان میتواند جامعه را به فاز دیگری ببرد و او امیوار است که این سخن بسیار فراگیر شود. سپس او میگوید، کشورهای دیگری در جهان برای دگرگونی رژیمهایشان از رفراندم یاری گرفته اند، نمونه آن رفراندم در دولت پینوشه در شیلی و رفراندم در کشور چکسلواکی است. در هر دو حال، رفراندم توانسته جامعه را از بن بست سیاسی -اجتماعی برهاند.

در واکنش به سخن خانم ستوده، یکی از باشندگان همایش میگوید که قانون اساسی جمهوری اسلامی جایی برای رفراندم با هدف دگرگونی اش ندارد، زیراکه رژیم خود را دینی و الهی میداند. حال آنکه در قانون اساسی کشورهای شیلی و چکسلواکی این امکان فراهم بوده است. چون در قانون اساسی رژیم این امکان فراهم نیست پس رفراندم چگونه شدنی است. خانم ستوده در پاسخ میگوید که گاهی رژیمها در شرایط ویژه و دشوار، از میان فروپاشی و استحاله، شاید تن به پذیرش استحاله و رفراندم بدهند.

در پیوند با پرسشی از سوی یکی دیگر از باشندگان در همایش که چگونه میتوان به رایهای ریخته شده در صندوق باور کرد که رای راستین مردم است، خانم ستوده می‌گوید با فشار بر رژیم و یاری گرفتن از نهادهای جهانی میتوان امیدوار بود که انجام کار درست و زیر چشم و نگاه جهانی پیش رود. پرسش دیگری از خانم ستوده شد که آیا او شرایط کنونی درون کشور را آماده برای چنین رفراندمی بزرگ میبیند. او جنبش بسیار بزرگ، سراسری و بیمانند دیماه در تاریخ سدساله کشورمان را گواه این آمادگی میداند.

خانم ستوده همچنین از همه چهره ها، گروهها و نهادهای سیاسی خواست که با این فراخوان همراه شوند و بر توانمندی آن بیفزایند. این فراخوان تنها آغاز کار است و همراهی همه ایرانیان آنرا بیگمان هرچه بیشتر توانمند و باشکوه خواهد کرد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)