یکی از اشکالات اساسی و بنیادین در دموکراسی، «دیکتاتوری اکثریت» است که منجر به رعایت نشدن حقوق اقلیتها شده و به همین علت است که کشورهایی که در آن انقلاب سیاسی صورت گرفته است، الزاماً به دموکراسی نمیرسند. در این کشورها به گمان اینکه حق با اکثریت است، اکثریت غالب قدرت را به تدریج در اختیار گرفته و اقلیت را کنار میزند. در این کشورها به علت نقصان در درک مفهوم دموکراسی، دیکتاتوری اکثریت نه تنها در عرصه سیاسی و قانون بلکه در رفتارها و هنجارهای اجتماعی هم دیده میشود. مثال بارز دیکتاتوری اکثریت در ایران، حجاب اجباری زنان و یا عدم رعایت حقوق همجنسگراها میباشد. این در حالی است که دموکراسی به معنی رعایت حقوق اقلیتها و آزادی اندیشه، بیان و رفتار است. دموکراسی در یک مفهوم کلی اجازه اندیشیدن، اظهار عقاید، عمل به آنها و حتی تبلیغ آزادانه عقاید مختلف را میدهد. اگر فرض کنیم به هر نحوی اجازه همهپرسی برای نوشتن دوباره قانون اساسی در شرایط فعلی اجتماعی ایران صادر شود، اگر روی مفهوم واقعی دموکراسی و احترام به آزادی اندیشه و بیان کار نشود چون مردم معتقد میباشند حق با اکثریت است، همهپرسی باز به دیکتاتوری اکثریت منتهی خواهد شد.
****
یکی از مهمترین مسائلی که در کشورهایی در حال گذر به دموکراسی باید مورد توجه قرار گیرد، مسئله آزادی بیان و تعریف درست از دموکراسی است. همانگونه که در بالا ذکر شد، دموکراسی میتواند به دیکتاتوری منتهی شود و این دیکتاتوری نه در عرصه سیاسی بلکه حتی در تعریف ارزشها، هنجارها و قوانین نانوشته اجتماعی هم بروز میکند. در ایران حال نیز اگر محدودیتها و فشارهای قانونی در رابطه با برخی مسائل حذف شود، باز هم چون اکثریت جامعه معتقد میباشند حق با اکثریت است دوباره شاهد محدودیتهای بیشماری برای اقلیتها خواهیم بود. برای مثال، درباره حجاب زنان هر چند محدویتهای نوشته شده در قانون بسیار تاثیرگذار میباشد ولی اگر محدودیتهای قانونی حذف شود، قشر سنتی ایران که درصد بالایی از جمعیت ایران را به خود اختصاص دادهاند، باز در این مرحله اجازه انتخاب طرز پوشش به دختران، زنان و خواهران خود را نخواهند داد. میتوان گفت نه تنها در مورد حجاب، بلکه جامعه حال ایران با برخی مفهومها مانند همجنسگرایی، دوستی دختر و پسر و حتی سکس پیش از ازدواج و احترام به سلیقههای مختلف در انتخاب لباس آشنا نیست. در جامعه حال ایران بسیاری احترامی برای سلیقه و طرز پوشش و نوع پیرایش حتی برای مردها قائل نبوده و کسانی که تا حدی پوششی متفاوت دارند، مورد تمسخر قرار میگیرند.
در این رابطه، مدتی است در شبکه «من و تو» برنامه «آکادمی موسیقی گوگوش» شروع شده و همزمان با شروع این برنامه واکنشهای مختلفی به برنامه نشان داده و بحثهای فراوانی صورت گرفته است. یکی از موضوعاتی که ابتدا به شوخی و بعدها به طور جدی در فضای مجازی ایران مطرح شده، واکنشها به شکل لباس پوشیدن و پیرایش ابروها و سایر اعضای صورت یکی از شرکتکنندگان این برنامه به نام «امیرحسین» میباشد.
نام امیرحسین بعد از واکنش وی به ضبط ویدیوی یکی از آهنگهای «فرهاد مهراد» سر زبانها افتاد و با ادامه برنامه آکادمی موسیقی گوگوش حساسیتها روی وی بیشتر گشته و واکنشها تبدیل به تمسخر وی به خاطر شکل لباس پوشیدن وی شده است. حال پس از چند هفته، به تازگی صفحهای در فیسبوک به نام «کمپین تجاوز گروهی به امیرحسین آکادمی گوگوش» به وجود آمده است. شعار این صفحه فیسبوکی، احترام به دموکراسی و همجنسگرایی نوشته شده است ولی با این حال، اعضای آن به خاطر متفاوت بودن امیرحسین در انتخاب لباس و شکل ظاهری خود مورد تمسخر قرار گرفته و شوخیهای با مضامین جنسی صورت میگیرد.
همانطور که گفته شد، دموکراسی یعنی احترام به هر اندیشه و سلیقهای و وقتی عدهای دقیقاً به خاطر سلیقه و اندیشه شخصی وی را مسخره میکنند، یعنی با مفهوم دقیق دموکراسی و احترام به عقاید آشنا نیستند. اینکه امیرحسین آکادمی موسیقی گوگوش همجنسگرا است و یا نه و چرا اینگونه لباس میپوشد، به هیچ وجه مهم نبوده و جنبه شخصی دارد. مسئلهای که در این رابطه بسیار حائز اهمیت است، لزوم احترام به سلیقهها و طرز فکرها است. این صفحه شاید بخش بسیار کوچکی از طرز فکرهای بسیاری از ایرانیها را درباره این مسائل نشان دهد. با این همه، همین صفحه و نظرات نوشته شده در آن، حاکی از نقض بسیاری از فاکتورهایی است که برای وجود دموکراسی بسیار مهم و حیاتی است. متاسفانه قسمتی از جامعه ایرانی به خاطر عدم آشنایی با برخی ارزشها و مفهومها برای پذیرفتن بسیاری موارد، سرسخت میباشند.
در نهایت اینکه، درباره این واکنشها و توهینها به رسم معمول نمیشود، نظام حاکم بر ایران را مقصر نشان داده و مسئولیت کمبودها را بر عهده نگرفت. این توهینها چون مستقل از نظام حاکم است، میتواند تا حد بسیاری حقیقت را عریان نشان بدهد. از طرفی، میتوان به جرات گفت که بیشتر کاربران فیسبوک ایرانی جز قشر باسواد جامعه میباشند و وقتی این قشر هنوز درگیر این بحثهای ابتدایی میباشند، نمیتوان از بقیه مردم انتظار داشت به عقاید اقلیتها به خصوص در زمینه دین و مذهب احترام بگذارند.
نظرات
این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر میکنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و میخواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.