فرهنگ مدارا از شاه عباس صفوی تا جمهوری اسلامی

ههموطنان یزدی که به دوراندیشی و ثروتمندی و مدارا مشهورند، این روزها دو گل به دروازه خودی زدند. گل نخست را مردمان سیه پوش و سینه چاک امام حسین به ثمر رساندند و با تظاهرات خویش روبروی یک مدرسه ویژه همتباران افغانستانی، خواستار تعطیلی این مدرسه پارسی زبان شدند تا از غافله نژادپرستان جهان عقب نمانند و اما گل دوم را نه مردم یزد بلکه یزدی های بانفوذ در ساختار اطلاعات و امنیت کشور، روانه دروازه خودی کردند تا فرهنگ مدارای شهر خویش را به اندازه کافی لکه دار کرده باشند. سپنتا نیکنام تنها نماینده زرتشتیان یزد در شورای شهر، که در رده بندی آرای گردآمده رتبه هفتم یافته، عضویتش به دلیل غیر مسلمان بودن معلق گردیده است. لابد اگر شهادتین بگوید و مسلمان شود، حکم تعلیق شکسته خواهد شد.

و اما شاه‏ عباس بزرگ، هنگامی که پایتخت را از قزوین به اصفهان جابجا کرد، بسیار مایل بود پایتختى بسازد تا بتواند با شهرهاى عثمانى نه ‏تنها برابرى کند بلکه از آن‏ها زیباتر و باشکوه‏تر باشد و چشمان خارجیانى که با او در ارتباط بودند را خیره کند. آن زمان ترکان خلافت عثمانی، ارامنه مسیحی سرزمین های خویش را آزار و شکنجه مى‏دادند. شاه ‏عباس صفوی مسلمان که شیعه دوازده امامی نیز بود با هوشمندی و مدارای سیاسی خویش آنان را حمایت کرد و اجازه داد به پهنه ایران آن روزگار بیایند و با آزادى کامل، آداب مذهبى خود را به جا آورند. محله ارمنی نشین جلفا در جنوب زاینده رود که همچنان پابرجاست، قرق ایشان بود و هیچ مسلمانی حق نداشت بدانجا پا بگذارد مبادا شری به پا شود! احکام شدید حکومتی در خصوص آزار ارامنه همچنان در موزه کلیسای وانک هست.

به دلیل این مدارای سیاسی و مذهبی، پاى بازرگانان و صنعتگران اروپایى به ایران باز شد و بسیاری از ایشان با میل و رغبت براى تجارت به ایران آمدند و کم‏کم اصفهان مرکز بزرگ بازرگانی شرق گردید. چیزی نگذشت هنر ایرانى به چنان اعتلایى رسید که در طول سیصد سال پیش از آن، هیچ حکومتی نتوانسته بود به گرد آن برسد. در دوران صفویان شیعه مذهب، شهرت زیبایى اصفهان در تمام پایتخت‏ها و دربارهاى اروپا پیچید. خارجیان زیادی براى دیدن آن رنج سفر را به جان خریدند و هر یک در توصیف اصفهان سفرنامه‏هایى نوشتند. شاردن فرانسوی، اصفهان را همانند شهرهاى بزرگ اروپا و از نظر جمعیت در ردیف لندن که در آن دوران بزرگترین شهر اروپا بود برمى‏شمارد.
قرن هاست شاه عباس بزرگ در شهر کاشان آرمیده و از اصفهان و یزد امروز خبری ندارد. خوشا به سعادتش که دیگر نفس نمی کشد.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)