مرزهاى نوین اروپا، احمد هاشمی، روزنامه شرق

در طول تمام سده هاى میانه و نوین، جهان کاتولیک _ پروتستان خود را نماد اروپا مطرح مى کرد و روس ها و یونانى هاى ارتدوکس را خارج از خود مى انگاشت در حالى که اکنون سال هاست یونانى هاى ارتدوکس در باشگاه اروپا جاى دارند و حتى ترک هاى مسلمان نیز در لیست عضویت اتحادیه قرار دارند. از سویى مرزهاى بیزانس یا جانشینش عثمانى و بعضاً مرز خان نشین مسکوى به عنوان مرزهاى اروپا به حساب مى آمده است. امپراتورى هابسبورگ ها در اتریش، دانوب و پادشاهى هوهن زولرن در پروس ویستول را به عنوان مرز نهایى اروپا ترسیم کرده بودند.
در واقع بهترین پاسخ به سئوال پیرامون چیستى اروپا گزینه «مجموعه ارزش هاى مشترک» است که مردمان این قاره متنوع، متکثر و پیر را گرد خود آورده و مى توان این مجموعه ارزش ها را برگرفته از اومانیسم، فردگرایى و یا ترکیبى از این دو دانست. بدون شک این فرهنگ و هویت مشترک یک شبه پدید نیامده است و در طول دوره زمانى طولانى و به همراه عناصر جغرافیایى، دینى، تاریخى و اقتصادى ایجاد شده است و در نهایت هم در فرهنگ لغت سال ۲۰۰۴ به سنتز «اتوپیاى اروپا» انجامیده است.
عضویت ده کشور اروپاى شرقى و مرکزى در این اتحادیه آن اتوپیا را به واقعیت تبدیل کرده است. در واقع آن طور که واسلاو هاول اظهار مى دارد «اروپا مجدداً در حال یکپارچه شدن است و این ده کشور تازه ملحق شده به اتحادیه _ به استثناى قبرس و لهستان _ هم متعلق به گروه کاتولیک _ پروتستان و هم جزیى از امپراتورى هاى اتریش، پروس و بریتانیا بوده اند.
کمونیسم نیز براى مدتى با تقسیم اروپا به دو بلوک شرق و غرب آنها را از هم جدا ساخته بود. به عبارت دیگر، مرزهاى امروزى اتحادیه مانند گذشته به مرزهاى دانوب _ ویستول رسیده است که مى توان گفت امپراتورى هاى قدیمى مجدداً در حال شکل گیرى است، منتها تفاوت این امپراتورى با همتایان پیشین خود در اروپا در داوطلبانه بودن آنها نهفته است.
بنا بر یک پژوهش، کشورهاى قدیمى و غربى اتحادیه اروپا از عضویت کشورهاى اروپاى شرقى نگرانى هایى احساس مى کنند. در حالى که کشورهاى جدید اتحادیه نگران افزایش ناگهانى و تصاحب بازار از سوى محصولات ارزان کشورهاى قدیمى هستند.
در بین یاران قدیمى اتحادیه، دولت هاى فرانسه و آلمان بیشترین نگرانى را از الحاق تازه واردان به جمع خود دارند. زیرا آنها نگران تضعیف شدن محور پاریس _ برلن به عنوان محور اصلى تصمیم گیرى و سیاستگذارى هاى کلان داخلى و خارجى اتحادیه هستند. به ویژه که اکثر کشور هاى بلوک شرق سابق داراى رابطه امنیتى بسیار نزدیکى با ایالات متحده هستند و زبان انگلیسى و نه فرانسه یا یک زبان عمده اروپایى دیگر را به عنوان زبان خارجى خود انتخاب کرده اند و در سیاست خارجى خود هم ترجیح مى دهند به جاى تقابل و رویارویى با سیاست هاى آمریکا از امتیازات همراهى و پاداش همکارى با آمریکا برخوردار شوند.
نمونه بارز آن اعزام نیروى نظامى توسط برخى کشور هاى اروپاى شرقى به عراق است. در این میان بریتانیا، با توجه به دیدگاه آتلانتیک گرایانه اش تمایلى به تغییر در ایفاى نقش سنتى خود به عنوان کشور موازنه گر در روابط بین اروپاى قاره اى و پسر عموى آنگلوساکسون خود، ایالات متحده ندارد.

 تاریخچه اى مختصر از پیدا یش اتحادیه اروپا
۱۹۵۷- در این سال کشور هاى بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ و هلند «موافقتنامه رم» را امضا کرده و بدین سان «جامعه اقتصادى اروپا» متولد شد.
۱۹۷۳- کشور هاى دانمارک، جمهورى ایرلند و بریتانیا به جامعه اروپا پیوستند.
۱۹۸۱- در این سال کشور یونان به عضویت جامعه اروپا پذیرفته شد.
۱۹۸۹- دیوار برلین فروریخت. جامعه اروپا براى کمک به کشور هاى مجارستان و لهستان در روند گذار به دموکراسى برنامه (PHARE) را تدوین کرد.
۱۹۹۰- قبرس و مالت در لیست عضویت جامعه اروپا قرار گرفتند.
۱۹۹۱- مجارستان و لهستان اولین توافقنامه ها را با جامعه امضا کردند. ۸ کشور دیگر اروپاى مرکزى هم تدریجاً موافقتنامه هاى مشابهى امضا کردند. اسلوونى استقلال خود را از یوگسلاوى اعلام کرد. با فروپاشى شوروى، استونى، لتونى و لیتوانى اعلام استقلال کردند. با امضاى «موافقتنامه ماستریخت» اتحادیه اروپا شکل گرفت.
۱۹۹۳- در نشست سران اتحادیه در کپنهاک معیار هاى مورد نیاز کشور هاى نامزد عضویت در اتحادیه اعلام شد. «معیار هاى کپنهاک» در بردارنده دموکراسى، قانون محورى، حقوق بشر و حمایت از حقوق اقلیت ها در درون اتحادیه است و همچنین اصولى چون تداوم اقتصاد بازار و رقابتى بودن آن و برخى شرط هاى مالى، سیاسى و اقتصادى در آن پیش بینى شده است.
۱۹۹۴- مذاکرات با مجارستان و لهستان براى پیوستن به اتحادیه آغاز شد. استراتژى هاى عضویت در اتحادیه توسط جامعه اروپا در اسن (Essen) آلمان مشخص شد.
۱۹۹۵- اتریش، فنلاند و سوئد به عضویت اتحادیه اروپا درآمدند. کشور هاى رومانى، اسلواکى، لتونى، استونى، لیتوانى و بلغارستان در لیست عضویت اتحادیه قرار گرفتند.
۲۰۰۰- مذاکرات عضویت با ۶ کشور دیگر آغاز شد. در موارد زیادى اصل تصمیم گیرى بر مبناى اکثریت، جایگزین قانون وتو شد.

۲۰۰۲- در اول ماه ژانویه واحد پول اروپایى، یورو به جریان افتاد.

۲۰۰۴- ده کشور لهستان، مجارستان، لیتوانى، لتونى، استونى، اسلواکى، چک، اسلوونى، مالت و قبرس (بخش یونانى) در اول ماه مه با عضویت خود تعداد کشور هاى اتحادیه اروپا را به عدد ۲۵ افزایش دادند.

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com