در حاشیه برخورد با خانم صادقی؛ آن روز نفس گیر که نقد گذشته حال و آینده را نجات داد

این کامنت را در صفحه خانم منیر برادران نوشتم اما فکر می کنم انتشار آن در صفحه خودم نیز بد نباشد . تا چند روز دیگر متنی مستقل در باره برخورد ما با جنایت تاریخی خواهم نوشت.

.
منیر عزیز . نوشته خوبی است و البته بهتر می توانست بود اگر از برخی تناقض ها پیراسته می شد به مثل این که نوشته ای «سالها پیش .. در یک جمع زنان .. در پاسخ کسانی که سکوت شما را در مقابل جنایتهای پدرتان به نوعی همدستی می دانستند، من به دفاع از شما برخاستم و نوشتم که شما مسئول اعمال پدرتان نیستید» .

از دستاوردهای مهم بحث های بسیارِ پس از جنگ جهانی دومِ اروپا یکی هم این که سکوت روشنفکران، ـــ و کلی تر ، سکوت آگاهان از جنایت، از روشنفکر تا متخص و استاد دانشگاه و.. ـــ در برابر نازی ها و در برابر جنایت های سیاسی و دینی و عقیدتی و.. ، همدستی با جنایت است. سکوت آگاهان برجنایت ادامه آن را در زمان وقوع آسان تر و تکرار آن را در آینده ممکن تر می کند. آگاهی بر جنایت فرمان اعتراض به جنایت است. آگاهی زمینه ساز مسئولیت است . آن که می داند و سکوت می کند نه فقط به تداوم جنایت در زمان وقوع، که به تکرار جنایت در آینده یاری می رساند. مسئولیت از لوازم آگاهی است.

همدستی آگاهان ساکت با جنایت البته هم ارز و از نوع همدستی آمران و عاملان و توجیه گران و مدافعان جنایت نیست اما سکوت در برابر جنایت، چون اعتراض بدان، انتخاب است . آن که کس که سکوت را انتخاب می کند مسئول نتایج انتخاب خویش است ، انتخابی که ادامه جنایت را آسان تر و جبهه اعتراض را تضعیف می کند.

این اما نه قفط در باره سکوت خانم صادقی و آقای نوه خمینی و .. که در مورد سکوت هر انسان آگاه برجنایت صادق است.

نوشته تو حتا با برخورد نسل های منتقد پس از جنگ جهانی دوم آلمان، که به حق بدان استناد کرده ای، درتناقض است. در فضای فکری این نسل ها نه فقط همکاری با نازی ها، که سکوت در برابر آن ها نیز همدستی تلقی می شد. نسل های منتقد پس از جنگ آلمان، برخلاف نوشته تو، فقط از پدران و مادران خود نپرسیدند شما «چه کردید؟» که بعلاوه و مهم تر پرسیدند چرا سکوت کردید؟ این پرسش هسته اصلی آن موج خلاق نقد و نفی بود که با برخورد منتقدانه با گذشته،حال و آینده را نجات داد.

درست است که فرزندان مسئولیت قضائی کارنامه مادران و پدران خود بر دوش ندارند اما بحث مسئولیت تاریخی از لونِ دیگر است . ویلی برانت دوست داشتنی ما، به دوران رایش سوم نازی ها، در نروژ علیه ارتش آلمان می جنگید اما همو بود که در مقام صدراعظمی و چهره اصلی حزب سوسیال دموکرات، ــــ حزبی که از معترضین پیگیر و از قربانیان نازی ها بود و ده ها عضو آن در اردوگاه های مرگ نازی کشته شدند ـــ در برابر بنای یادبود قربانیان یهودی اردوگاه های مرگ در لهستان زانو زد و با این گونه عذرخواهی بی سابقه، آن لحظه نفس گیرِ زیبا را در تازیخ بشری خلق و ثبت کرد.

در المان هنوز هم از مسولیت جمعی یا گناه جمعی یاد می شود

نوشته ای : «شما اگر سکوت کرده بودید، حداقل می توانستیم توجیهاتی بر آن بتراشیم» مشکل از جمله در همین جا هم است. چرا باید برای سکوت آن کس که بر جنایت آگاه است توجیه بتراشیم؟ چون پژوهشگر است ؟ چون منتقد حجاب اجباری است ؟ چون اصلاح طلب اسلامی است ؟ چون زن است ؟ و … سکوت آگاهان بر جنایت همدستی با جنایت است. نه فقط خانم صادقی و نوه آقای خمینی، که هر آدم آگاهی که در برابر جنایت سکوت کند، قربانیان را لگدمال، تاریخ را چرکین و به تدوام جنایت در زمان وقوع و به تکرار جنایت در حال و آینده یاری می کند. زن و مرد و پژوهشگر و فلان و بهمان ندارد .

… اما نوشته تو نوشته خوبی است به ویژه که اکنون کسانی راه افتاده اند و با دفاع از خانم صادقی ، که به گفته اینان پژوهشگر است و منتقد و چون پدر اصلاح طلب و طرفدار خاتمی و روحانی و.. در واقع هم از آیت الله خمینی و نظام کشتار او دفاع می کنند و هم از گذشته خود و هم از مواضع اصلاح طلبی اسلامی زنگ زده امروزی خود .

نوشته تو نوشته خوبی است به ویژه که اکنون اصلاح طلبان مذهبی رنگ باخته و مدافعان غیرمذهبی جمهوری اسلامی، نقش خلخالی ها و لاجوردی ها و رئیسی ها و پورمحمدی ها و.. ، را برجسته می کنند تا نقش چهره های اصلی ــ کسانی چون خمینی و رفسنجانی و خامنه ای و..، رهبران سیاسی نظام، ــ و مهم تر نقش ساخت نظام را پنهان کنند . دیدیم که در بحث ها دوران انتخابات به مثل به آقای رئیسی و گاه به آقای پورمحمدی، که فرمان آیت الله خمینی را اجرا کرده اند چه گفتند و به آیت الله خمینی ، که فرمان کشتار را صادر کرده بود چه؟ و دیدیم و می بینیم که نوه خمینی را، که به صراحت از اعدام های دوران پدر بزرگ دفاع کرده و می کند، با چه ترفندهائی به عنوان «چهره رحمانی» اسلام می فروشند.

مطالب مرتبط

مصاحبه اندیشه پویا با فاطمی صادقی درباره صادق خلخالی پدرش: خشن نبود

پاسخ محمد رضا نیکفر به فاطمه صادقی: سیستم و مسئولیت

پاسخ منیره برادران به  فاطمه صادقی: شما هم مسئولیت