فرهنگ و تمدن بشری و پویایی خود را مدیون و مرهون نویسندگان مردمی، مستقل، متعهد، کوشا و انساندوست بوده است. این نویسندگان هرگز در برابر ظلم و ستم، سانسور و اختناق خاموش نمیمانند و همواره با جسارت و صداقت تمام علیه آن میخروشند. راهیابی جوامع مختلف به قلههای پیشرفت و ترقی، اغلب با پیشگامی نویسندگان آن جامعه میسر شده است.
امیل زولا، رماننویس فرانسوی و رهبر مکتب ناتورالیسم، میگوید:
«نویسندگان توانا و متعهد گذشته، به منزله شهریاران مقتدری هستند که همچنان از میان مقابر خویش، بر ما سلطنت و حکمروایی دارند؛ زیرا قدرت قلم متکی بر حق و عدالت، از هر اسلحهای قویتر و برندهتر است.»
هوشمندی و حساس بودن به رویدادهای جامعه، از ویژگیهای ممتاز یک نویسنده خلاق است. در واقع پیش زمینه ورود به عالم هنر، وجود هوش و حساسیت است.
همینگوی میگوید:
«اگر نویسندهای در جوار جمعی دیگر از نویسندگان قرار بگیرد، مسلم است که انگیزهاش برای کار کردن بیشتر میشود.»
اگر صادقانه این دو نویسنده و دو یار دیرین کانون نویسندگان ایران، یعنی زندهیاد علیاشرف درویشیان و رضا خندان(مهابادی) آن ویژهگیها و خصلتها و روحیات همان نویسندگانی را دارند که در بالا بدانها اشاره شد و بههمین دلیل، این دو نویسنده در نزد بخش آگاه جامعه ایرانیان داخل و خارج کشور، از جایگاه و احترام خاصی برخوردارند.
رضا خندان مهابادی نویسنده، منتقد و فعال اجتماعی را بیشتر با مجموعه «داستانهای محبوب من» و «فرهنگ افسانههای مردم ایران» میشناسیم. وی متولد سال ۱۳۳۹ است و همواره در محافل ادبی از او بهعنوان یکی از منتقدین مطرح و شناخته شده و بیباک و صادق نام برده میشود.
رضا و زندهیاد علیاشرف درویشان کارهای مشترک فرهنگی ارزنده و ماندگاری دارند. شهریور ۱۳۹۱ در مصاحبهای در رابطه با همکاریش با علی اشرف چنین میگوید:
همکاری من و درویشیان از سال ۱۳۵۸ در «شورای نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان» شروع شد. البته من در آن زمان نوجوان بودم با این حال دو کتاب منتشر کرده بودم. اولی «بچههای محل» نام داشت و دومی «از کوزه همان برون تراود که در اوست.» اولی مجموعه داستان برای نوجوانان بود و دومی نقد داستانهای خانم قدسی قاضینور. در سال ۵۸ به پیشنهاد درویشیان و همراهی ده و دوازده تن از نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان «شورای نویسندگان…» را ایجاد کردیم که تا سال ۱۳۶۰ فعال بود. در این شورا آثار منتشر شده برای کودکان و نوجوانان را بررسی و نقد میکردیم که حاصل آن سه مجموعه نقد بود. البته سومین شماره گرفتار بلایای سال ۶۰ شد و منتشر نشد. تا سال ۱۳۶۷ از درویشیان خبر نداشتم. در این سال باز دیداری دست داد و ایشان پیشنهاد گردآوری فرهنگ افسانهها را داد که برای من شروع مجدد کار ادبی بود. از آن سال به این کار مشغول هستیم و تا به حال نوزده جلد از «فرهنگ افسانههای مردم ایران» منتشر شده است. مجموعه دیگری که سالهاست مشترکا با درویشیان انجام میدهیم انتخاب و نقد و بررسی داستان کوتاه ایران در طی ۸۰ سال است.(۱۳۸۰ تا ۱۳۰۰) انتخاب داستانها با درویشیان است و نقدها را من مینویسم. تا به حال شش جلد از این مجموعه ده جلدی با عنوان «داستانهای محبوب من» منتشر شده و تا اینجا داستانهای منتخب دهههای چهل تا هفتاد خورشیدی نقد و بررسی شدهاند. جلد هفتم آن نیز به دهههای آغازین داستاننویسی مدرن ایران اختصاص دارد. گذشته از اینها طی این سالها گاه نقدهای مشترکی بر رمان یا داستانهایی نوشتهایم که در نشریات مختلف چاپ شده است. این نقدها را همراه با چند نقد منفرد و چاپ نشده در کتابی با نام «دانه و پیمانه – نقد و بررسی چند رمان و مجموعه داستان» گرد آوردیم که فعلا در محاق وزارت ارشاد است.
در روز چهارشنبه ۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۴ خورشیدی، چند تن از ماموران امنیتی به منزل رضا خندان یورش برده و بعد از تفتیش منزل رضا خندان مهابادی، دست نوشتهها، آرشیوهای گوناگون، هارد کامپیوتر، گوشی موبایل و… او را ضبط کرده و با خود برده و این نویسنده نیز به اطلاعات احضار گردیده بود.
شعبهی ۱۲ بازپرسی دادگاه رسانه و فرهنگ خندان را به «فعالیت تبلیغی علیه نظام» متهم کرده است.
رضا خندان مهابادی، نویسنده و منتقد ادبی از شهریورماه ۱۳۹۳ بههمراه حسن اصغری، علیاشرف درویشیان، بکتاش آبتین و مهدی غبرایی بهعنوان عضو هیات مدیره کانون نویسندگان برگزیده شد.
علیاشرف درویشیان ۴ آبانماه ۱۳۹۶ در پی یک دوره بیماری طولانیمدت در سن ۷۶ سالگی درگذشت و ۸ آبانماه در بهشت سکینه کرج به خاک سپرده شد.
علیاشرف درویشیان، داستاننویس و پژوهشگر حوزه ادبیات عامه، سوم شهریورماه ۱۳۲۰ در کرمانشاه به دنیا آمد.
مجموعهای که در مقابل خود دارید هر کدام به سالها و دورهها و به مناسبتهای مختلف مربوطند از اینرو شاید پراکنده به نظر آیند. اما مطالب طوری تنظیم شدهاند که از هدف تعیینشده خارج نگردد یعنی هدف یادی از علیاشرف درویشان و ارجگذاری به تلاشهای فرهنگی مشترک وی و رضا خندان(مهابادی) و همچین فعالیتهای رضا در کانون نویسندگان ایران با وجود همه فشارهایی که بر وی و سایر اعضای کانون و بهطور کلی به پیکارگران و عداالتجویان و آزادیخواهانی که در کانون نویسندگان ایران متشکل شدهاند و تمام خطرات را آگاهانه به جان خریدهاند تا با تمام قدرت و توان جمعی و متشکل خود، بر علیه سانسور و اختناق و دفاع از حقوق و آزادیهای فردی و جمعی همه شهروندان بهویژه جنبشهای اجتماعی حقطلب و پیشرو تلاش و مبارزه کنند.
مطالعه این مطالب را به همه کتابخوانهای علاقهمند بهویژه برای آنهایی که در عرصههای مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بر علیه ظلم و ستم و سانسور و اختناق حاکم بر جامعه ایران مبارزه میکنند توصیه میکنم!
***
تهیه و تنظیم: بهرام رحمانی
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.