مسئولیت شخصی در دوران دیکتاتوری

درشرایط ویژه سیاسی ایران امروز که طی آن جامعه مدنی و مخالفین وارد درگیری و چالش جدی تری برای رسیدن به آزاد و دموکراسی می شوند، خواندن و تامل برآثاری که از رهگذر آنها بتوان به درک عمیق تری از ماهیت نظام های توتالیتر رسید، اهمیتی دو چندان می یابد. اقبال روز افزون بسیاری از فعالین مدنی و سیاسی ایرانی به تالیفات و متون فیلسوفانی چون هانا آرنت در سالهای اخیر نمایانگرعلاقه این قشربه شناخت هر چه بهتر وصحیح تر از ذات یک رژیم ایدئولوژیک و بالتبع یافتن روشهای هوشمندانه تربرای مقابله با آن است.

در کتاب پیش رو تحت عنوان مسولیت شخصی در دوران دیکتاتوری خطاب هانا آرنت (که خود از نزدیک فاشیسم در آلمان و ابعاد هول انگیز این پدیده در نیمه اول قرن بیستم بود) به نظریه ای است که در پی آن است که با سلب مسولیت از تک تک انسانها، فرد را تنها به عنوان یک مهره و یک قربانی دستگاه سیاسی جلوه دهد و حداکثر با مقصر فرض کردن همه در یک شرایط مشخص تاریخی بار گناه جنایات انجام شده را بر دوش یک نسل ویا روند تاریخی و جبری بگذارد که نتیجتا قابل تعقیب و مجازات نیست. او با طرح امرمسولیت اخلاقی تک تک افراد در قبال اعمالی که شخصا انجام می دهند، توجیه مامور بودن و معذور بودن را به زیر سوال می برد و اینگونه راه را برکسانی که قصد دارند افراد را به عنوان مهره تنها قربانی قضا و سیستم جلوه دهند، می بندد.

خواندن این کتاب برای خواننده ایرانی آنجایی اهمیت پیدا می کند که دیده میشود بسیاری از فعالین سیاسی که پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی به زور و تحت سرکوب از صحنه سیاسی حذف شدند امروز از اشتباهاتی می گویند که به نظرشان در آن دوره تاریخی مشخص غیر قابل اجتناب بود.

کتاب مسئولیت شخصی در دوران دیکاتوری را که «بنیاد عبدالرحمان برومند» به فارسی برگردانده را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)