در بزرگداشت علی اکبر سعیدی سیرجانی, نابغهء بی نظیر ادبیات معاصر ایران, فرزانهء فرهنگ مقاومت و جانباختهء راه آزادی. یادش گرامی و راهش پر رهرو باد.

زنده یاد علی اکبر سعیدی سیرجانی شخصیت و نویسنده ای است که باید دوباره و دوباره او را از نو شناخت و ساحت های گوناگون تولیدات ادبی, فرهنگی و پژوهشی وی را به نسل جوان معرفی کرد. که این خود کم کاری نیست.
سعیدی سیرجانی, جان باختهء راه آزادی, یکی از اولین و معدود نویسندگان ایرانی بود که از همان روزهای  آغازین جمهوری اسلامی به ماهیت حقیقی مرتجعین حاکم پی برده بود, و خلاقیت و توانایی  بی نظیر این را داشت که زیر دماغشان, در روزنامه های کشور با استفاده از طنز چهره واقعی آنان ترسیم نماید.
داستان پاورقی “شیخ صنعان” یکی از این شاهکار ها بود که سیرجانی در باره شارموته بازی تسخیر سفارت آمریکا, در حین آن مسخره بازی کبیر, نوشته بود و فقط پس از “افشا گری” برادران حزب توده (برادر تنکابنی) تازه گوشی دست ملایان آمد که منظور از “شیخ صنعان” کیست و مقصود از “قدرت خانم” چیست .
از دیگر آثار متعدد وی در حیطه های تاریخی و بررسی ادبی میشود از, “سیمای دو زن: شیرین و لیلی در خمسه نظامی” و ویراستاری کتاب “تاریخ بیداری ایرانیان” نوشته ناظم‌الاسلام کرمانی, نام برد. فهرست ذیل مجموعه ای تقریبا کامل از آثار وی می باشد.

کتاب‌ها

سوز و گداز (۱۳۳۰)
آخرین شراره‌ها (۱۳۳۲)
افسانه‌ها (۱۳۴۲)
خاکستر (۱۳۴۲)
زیر خاکستر (۱۳۴۵)
آشوب یادها (۱۳۵۶)
شیخ صنعان (۱۳۵۸)
در آستین مرقع (۱۳۶۳)
ای کوته‌آستینان (۱۳۶۷)
سیمای دو زن (۱۳۶۷)
ضحاکِ ماردوش (۱۳۶۴)
ته بساط (۱۳۶۹)
بیچاره اسفندیار (۱۳۶۹)
قافله‌سالارِ سخن خانلری (۱۳۷۰)
شهسوار عرصهٔ آزادگی (۱۳۷۳) (که به چاپ نرسیده و گویا در بایگانی وزارت اطلاعات است)
افکار عطار (چاپ؟)
شوخی شعرا (چاپ؟)

ترجمه‌ها

دو قربانی دیگر (۱۳۳۳)
آن روزها (۱۳۳۵)
بیخ غم (چاپ؟)
تصحیحات و گردآوری
شیرین‌سخنانِ گمنام (۱۳۲۸)
بدایع الوقایع (نوشتهٔ واصفی هروی) (۱۳۴۹)
تاریخ بیداری ایرانیان (نوشتهٔ ناظم الاسلام کرمانی) (۱۳۴۹)
واژه نامک (تنظیم و نشر یادداشت‌های عبدالحسین نوشین) (۱۳۵۲)
یادداشت‌ها (نوشتهٔ صدرالدین عینی) (۱۳۶۳)
تفسیر سورآبادی (چاپ ۱۳۸۱)

دیگر آثار

علاوه بر کتاب‌های فوق، سعیدی سیرجانی برخی از منابع غنی تاریخی و ادبی ایران را نیز شناسایی کرده و به همگان معرفی نموده‌است. از جمله می‌توان به ویرایش و انتشار کتاب ذخیرهٔ خوارزمشاهی اثر اسماعیل گرگانی مربوط به سده ۶ قمری اشاره کرد. بزرگ‌ترین خدمتی که علی‌اکبر سعیدی سیرجانی به تاریخ ایران کرد گردآوری و انتشار کتاب “تاریخ بیداری ایرانیان” به قلم ناظم‌الاسلام کرمانی بود. این کتاب در واقع بیان تاریخ مشروطه از زبان کسی بود که به دلیل حضور شخصی و موثرش در انقلاب مشروطه اظهاراتش می‌توانست به عنوان اسناد آن تاریخ مورد استفاده مورخین و پژوهشگران قرار گیرد.

«وقایع اتفاقیه» نام یکی دیگر از کتاب‌های اوست که در واقع مجموعه‌ای از یادداشت‌هایی است که یکی از عاملین و مخبرین اطلاعاتی انگلستان در سال‌های آخر پیش از مشروطه از رویدادها و اوضاع و احوال مملکت و حکومت فارس (استان فارس کنونی) و به‌ویژه تحولات سیاسی و مذهبی در شیراز نوشته و برای سفارت انگلستان در تهران ارسال می‌کرده‌است.

سعیدی سیرجانی مقالات فراوانی را نیز در روزنامه‌ها و مجلات ایران در سال‌های پیش و پس از انقلاب نوشته‌است، که تاکنون گردآوری و منتشر نشده‌اند. یکی از ویژگی‌های بی‌نظیر سعیدی سیرجانی احاطه هم‌زمانش بر چند موضوع جداگانه و از جمله ادبیات فارسی، عرفان و نیز تاریخ ایران بود و در هر سه زمینه به‌عنوان فردی خبره و کارشناس مطلب می‌نوشت.

در این اولین قسمت معرفی این فرزانهء فرهنگ مقاومت در ایران, خوانندگان محترم را با “شیخ صنعان” آشنا خواهیم. به امید آنکه در فرصت های دیگر مهمترین آثار وی را نیز معرفی کنیم.

یادش گرامی و راهرش پر رهرو باد.
———————-
نخستین مطلب انتقادی بعد از انقلاب سعیدی سیرجانی «شیخ صنعان» است که انتشار سه قسمت (از چهار قسمت آن) آن در مجله نگین محمود عنایت در سال ۱۳۵۸ آن مجله را به توقیف کشانید. «شیخ صنعان و دختر ترسا» بخشی از شاهکار منطق الطیر عطار نیشابوری است. اما در اثر سعیدی سیرجانی «شیخ صنعانِ» زمانْ عاشق «قدرت خانم» می شود، و خرقه، دستار، دین و ایمان را در پیرانه سر فدای وصال این دلبر پرکرشمه می کند. «شیخ صنعان» نقد تیز جمهوری اسلامی، امتزاج دین و دولت، و ریاکاران دین به دنیا فروش است.

شیخ صنعان

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)