دستاوردها و هزینه‌های کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت

چندی پیش کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت همزمان با روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان گزارشی از خشونت علیه دختران دانشجو در سال های اخیر را منتشر کرد.

بنا به این گزارش تبعیض جنسیتی در دانشگاه های ایران پس از انقلاب ۵٧، با انقلاب فرهنگی آغاز شد. در دوره اصلاحات سهمیه بندی جنسیتی به شکل محدود دوباره از سال ١٣٨٢ در رشته های علوم پزشکی اعمال شد. این طرح کوچک پس از گذشت ٩ سال ابعادی بسیار گسترده و سازمان یافته پیدا کرده است

زینب پیغمبرزاده فعال دانشجویی با مروری بر تاریخچه کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت به سایت ملی‑مذهبی می گوید: “کمیسیون زنان دفتر تحکیم ۲۵ نوامبر سال ۸۴ همزمان با روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان آغاز به کار کرد. در آن زمان سیاست تحکیم این بود که بیش از گذشته به مسائل اجتماعی بپردازد و تنها به مسائل سیاسی محدود نماند. همزمان با تشکیل کمیسیون زنان تحکیم، کمیسیون حقوق بشر تحکیم هم تاسیس شد.

کمیسیون زنان تحکیم از ابتدا تلاش کرد که به جنبش زنان نزدیک شود و در این راستا از تجمع زنان در اعتراض به قوانین نابرابر در  ۲۵ خرداد ۱۳۸۵ حمایت کرد و بسیاری از فعالین دانشجویی در این تجمع شرکت کردند و برخی هم بازداشت شدند.”

بهاره هدایت اولین دبیر کمیسیون زنان تحکیم بود. او از سال ٨۴ تا ٨۶ این مسئولیت را به عهده داشت و پس از آن نیز به عنوان تنها زن عضو شورای مرکزی تحکیم حامی این کمیسیون بود. وی در جریان حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸بازداشت و در دادگاه به اتهام “اجتماع و تبانی علیه نظام” به پنج سال حبس، به اتهام “توهین به رهبری” به دو سال و به اتهام “توهین به رئیس‌جمهوری” و “تبلیغ علیه نظام” به شش ماه حبس محکوم شد. در همین حال حکم دو سال حبس تعلیقی وی به اتهام “اقدام علیه امنیت ملی از طریق برگزاری تجمع ۲۲خرداد سال ۸۵” نیز از حالت تعلیق خارج و به این حکم اضافه شد. بهاره هدایت درمجموع به ده سال زندان محکوم شده است و اکنون در بند زنان زندان اوین به‌سر می‌برد.

پیغمبرزاده به تلاش های بهاره هدایت بعنوان اولین دبیر اشاره کرده و ادامه می دهد: “بهاره هدایت که اولین دبیر کمیسیون زنان تحکیم بود برای شرکت در این تجمع و دعوت از دانشجویان برای شرکت، به دو سال حبس تعلیقی محکوم شد. بعد از انتخابات که بهاره به ۷ سال زندان محکوم شد، این حکم تعلیقی هم به اجرا درآمد. این حمایت بعدها به صورت دوسویه ادامه یافت. مدتی بعد از آنکه پس از سال ها بهاره هدایت به عنوان یک دختر دانشجو به عضویت شورای مرکزی تحکیم انتخاب شد، شورای مرکزی نسیم سرابندی را به عنوان دبیر جدید کمیسیون زنان انتخاب کرد.”

وی با بیان اینکه اقدامات مهمی در دوران فعالیت کمیسیون صورت گرفت، تصریح می کند: “کمیسیون زنان تلاش کرد از ایجاد کانون های زنان در انجمن های دانشگاه ها، انتشار نشریات یا ویژه نامه های زنان، برگزاری برنامه به مناسبت های مرتبط با زنان مانند روز جهانی زن و روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان و … حمایت کند. همچنین بر تبعیض علیه دختران دانشجو متمرکز شد. با تلاش اعضای کمیسیون و حمایت انجمن ها و تحکیم از یک سو و تلاش فعالین زنان از سوی دیگر موضوعاتی مثل سهمیه بندی جنسیتی، پوشش اجباری در دانشگاه ها، آزار جنسی دختران دانشجو توسط برخی از مسئولین و … مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت. در طول این سال ها موقعیت دختران دانشجو در جنبش دانشجویی بهبود یافت. دختران بیشتری به شورای مرکزی انجمن ها راه پیدا کردند و حساسیت جنسیتی در بین فعالین دانشجویی بالا رفت.”

فعالیت‌‏های کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت بر دو محور افزایش هم‌‏گرایی جنبش زنان و دانشجویی و رسیدگی به وضعیت دختران دانشجو در سطح جامعه و دانشگاه‌‏ها متمرکز شد اما همزمان با گسترش تلاش های این کمیسیون موجی از فشارها و احضارها آغاز شد.

این فعال دانشجویی در این زمینه تصریح می کند: “بسیاری از فعالین دانشجویی به دلیل این فعالیت ها از سوی نهادهای امنیتی داخل و خارج از دانشگاه مورد فشار قرار گرفتند. آن ها به کمیته های انضباطی احضار شدند، احکام محرومیت از خوابگاه یا تحصیل دریافت کردند یا حتی در مواردی اخراج شدند. در مواردی هم فعالین بازداشت شدند یا حتی احکام زندان دریافت کردند. به عنوان نمونه در سال های اخیر معدود نشریات دانشجویی که به مسائل زنان پرداخته اند توقیف شده اند. در فاصله سال های ۸۵- ۸۹ ،۱۳ نشریه دانشجویی به این دلیل از انتشار باز ماندند. همچنین علی رغم ادعای مسئولین مبنی بر اسلامی و اخلاقی کردن فضای دانشگاه ها و تلاش برای کنترل پوشش و تفکیک جنسیتی دانشجویان، مسئولین دانشگاه خود عاملان خشونت و آزار جنسی نسبت به دختران دانشجو بوده اند،خشونتی که در سال های اخیر دانشجویان جرات افشای آن و سازماندهی اعتراضات علیه آن را پیدا کردند. در مواردی عاملین خشونت مجازات شدند اما دختران قربانی خشونت و دانشجویان معترض هزینه های زیادی را متحمل شدند.”

یکی از اقدامات مهم کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت در خرداد ماه سال ۸۷ است که دانشجویان دانشگاه زنجان به دلیل تلاش حسن مددی معاون دانشجویی و رییس کمیته انضباطی دانشگاه زنجان برای سوء استفاده جنسی از یکی از دانشجویان دختر دست به اعتصاب زدند.

پیغمبرزاده با شرح ماجرا و صدور حکم برای دانشجویان معترض خاطرنشان می کند: “بزرگترین اعتراض در خرداد ۸۷ در دانشگاه زنجان رخ داد. رئیس کمیته انضباطی دانشگاه، دکتر مددی که میانسال، متاهل و دارای فرزند بود، دختران دانشجو را برای برقراری روابط جنسی تحت فشار قرار می داد. یکی از این دختران از فعالین دانشجویی کمک خواست. دختر دانشجو با مددی در دفتر او قرار ملاقات گذاشت و دانشجویان پشت دفتر مددی جمع شدند و از او که شروع به درآوردن پیراهنش کرده بود فیلم برداری کردند. دانشجویان تحصن چند روزه ای را شروع کردند که خواهان مجازات مددی و استعفای ریاست دانشگاه بود و با حمایت گسترده سایر فعالین دانشجویی و فعالین زنان مواجه شد. این اعتراضات منجر به بازداشت ۶ تن از دانشجویان معترض شد. سورنا هاشمی، علیرضا فیروزی، پیام شکیب، آرش رنجی، حسن جنیدی بنابر حکم دادگاه ۶ ماه زندانی شدند. آن ها همچنین به دوسال حبس که به مدت ۵ سال به تعلیق درآمده است محکوم شدند. ۴ تن از دانشجویان نام برده و دانشجوی دیگری به نام بهرام واحدی از دانشگاه اخراج شدند.

دختر دانشجو و مددی بازداشت شدند، مددی اخراج شد و دختر دانشجو به دلیل فشارهای وارده مجبور به ترک تحصیل شد.هر دوی آن ها به اتهام رابطه نامشروع به ۳۰ ضربه شلاق محکوم شدند حکمی که در نهایت اجرا نشد. چند ماه بعد مسئولین قصد داشتند مددی را در دانشگاهی دیگر استخدام کنند که اعتراض دانشجویان دانشگاه زنجان مانع این امر شد. پیش و پس از آن آزارهای مشابهی در دانشگاه های دیگر توسط دانشجویان افشا شد: سال ۸۵ دانشگاه علامه طباطبایی، سال ۸۶ دانشگاه رازی کرمانشاه، اردیبهشت ۸۷ دانشگاه سهند تبریز و سال ۸۷ دانشگاه پیام نور قم…”

  این فعال زنان در ادامه به وضعیت این کمیسیون پس از انتخابات سال ۸۸ پرداخته و بیان می کند: “در حال حاضر فعالیت دانشجویی در داخل کشور بسیار پرهزینه شده و عملاً تشکل های دانشجویی اجازه فعالیت ندارند. در این شرایط تحکیم هم مثل بسیاری دیگر از گروه های اجتماعی و سیاسی امکان برگزاری انتخابات درون سازمانی و فعالیت های رسمی در داخل کشور را ندارد. اما فعالین دانشجویی در داخل و خارج از کشور هنوز سعی می کنند به فعالیت های خود ادامه دهند. هنوز هم گاهی تجمعات دانشجویی برگزار می شود، گروه های غیررسمی مطالعاتی دانشجویی فعال اند، نشریات دانشجویی منتشر می شوند و … هر چند دانشجویان کمتر امکان می یابند مانند گذشته فعالیت های رسمی داشته باشند و اخبار کمی از این فعالیت ها در رسانه ها منتشر می شود. در حال حاضر بسیاری از فعالین دانشجویی در زندان به سر می برند و ما به عنوان فعالین خارج از کشور تلاش می کنیم صدای فعالین داخل باشیم.”

پیغمبرزاده اضافه می کند: “پس از انتخابات فشار بر دختران دانشجو همزمان با افزایش فشار عمومی بر زنان و دانشجویان افزایش پیدا کرده است. در گزارشی که به تازگی به مناسبت ۲۵ نوامبر توسط کمیسیون زنان تحکیم منتشر شده است، همانند ٢۵ نوامبر های سال های گذشته ما تلاش کرده ایم یادآور شویم که خشونت سازمان یافته علیه دختران دانشجو بخشی از خشونت گسترده علیه زنان در ایران است. همچنین نشان داده ایم که چگونه دختران دانشجو به عنوان بخشی از جنبش عمومی دموکراسی خواهی بعد از انتخابات و نیز به صورت خاص جنبش دانشجویی فعال بوده اند و متحمل هزینه های سنگین شده اند.”

وی به بخشی از این گزارش اشاره کرده و عنوان می کند: “از اردیبهشت ١٣٨٩ تا خرداد ١٣٩١ بیش از ٢٢٠ مورد خبر در زمینه تفکیک و تبعیض جنسیتی، بازداشت دختران دانشجو، احضار آنان به کمیته های انضباطی و محرومیت از تحصیل یا اخراج یا محرومیت از خوابگاه و امکانات رفاهی منتشر شده است. در ١۶۶مورد از این اخبار نام دانشجویان دختر مشخص است. به عنوان نمونه در این دوره، ما ۲۳ مورد احضار دانشجویان دختر به مراجع قضائی داشتیم. ۵۸ نفر از دانشجویان دختر طی این مدت یک بار یا بیشتر بازداشت شدند و در ‌‌‌نهایت در ۱۵ پرونده‌ای که برای دختران دانشجو تشکیل شد، ۱۳ دانشجوی دختر در مجموع به ۲۵ سال حبس و ۱۴۸ ضربه شلاق محکوم شدند.”

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)