محمد بدیع: فرجام کاشت نفرت

پیش از صدور حکم ٢٠ سال حبس و اعدام برای «محمد مرسی»، رئیس‌جمهوری پیشین مصر، دادگاه آن کشور حکم اعدام را برای «محمد بدیع»، مرشد عام جمعیت اخوان‌المسلمین، صادر کرد. اما «مرشد عام» کیست و شناخت او چه کمکی به بررسی علت صدور این حکم می‌کند؟ در ماده ١٢ اساس‌نامه آن جمعیت آمده است کمیته مرکزی اخوان‌المسلمین و تمامی اعضا ‌باید نسبت به «مرشد» جمعیت، سوگند وفاداری یاد کنند و در هر جلسه این پیمان را تجدید کرده و چنین گویند: «سمعنا و اطعنا» یعنی شنیدیم و پذیرفتیم. درحقیقت، می‌توان این اصل را نیز نسخه‌برداری اخوان‌المسلمین از اصول حاکم بر حزب فاشیست ایتالیا دانست. اعضای حزب فاشیست در ایتالیا نیز به رهبرشان سوگند وفاداری یاد می‌کردند و می‌گفتند: «سوگند می‌خورم که فرمان‌های رهبر را اجرا کنم». اگر اخوانی‌ها در میان کارشناسان و مقام‌های آمریکایی و اروپایی سعی دارند از خود چهره‌ای حامی آزادی فردی، تعهدات بین‌المللی و دموکراسی مدرن ارائه دهند، اما در لحن و سخنان رهبران‌شان به‌خصوص در جمع مصری‌ها و به زبان عربی، می‌توان نکات متناقض دیگری را یافت. برای مثال، پس از آنکه «بن‌لادن»، رهبر القاعده کشته شد، جمعیت اخوان‌المسلمین موضع رسمی خود را به زبان انگلیسی این‌گونه اعلام کرد: «یکی از علل اصلی خشونت در جهان از میان برداشته شد»؛ بااین‌حال، در اعلام موضع خود به زبان عربی، از بن‌لادن به عنوان «شیخ شهید» یاد کردند و حمله آمریکایی‌ها را مورد انتقاد قرار دادند. ستایش خشونت در میان اخوانی‌ها به‌خصوص مرشدان عام آن جمعیت، امری سابقه‌دار بوده است. از جنبه عملی می‌توان مصداق خشونت‌های تاریخی اخوانی‌ها را در ترور نافرجام «جمال عبدالناصر»، رهبر پیشین مصر، ترور «نقراشی پاشا»، نخست‌وزیر وقت مصر و ترور «انور سادات»، توسط یکی از عوامل گروه‌های جهادی منشعب‌شده از اخوان تحت عنوان «عبدالسلام فرج» در اکتبر سال ١٩٨١ میلادی یافت. در عرصه تئوریک و اعلام مواضع فکری نیز رگه‌های بازتاب تفکر خشونت‌گرایانه نزد اخوانی‌ها آشکار است. در اساس‌نامه اخوان که مورد تأیید «حسن البناء»، نخستین مرشد عام آن جمعیت بود از اخوان به عنوان جنبشی «سلفی» با تأکید بر مؤلفه «جهاد» یاد شده است. جانشین او، «محمد بدیع»، نیز از این قاعده مستئنا نبوده است. رهبر ٧٢ساله اخوان از سال‌ها پیش از همراهان نزدیک متفکر تندرو اخوانی، «سیدقطب»، بود و همراه با او دستگیر و در دادگاه نظامی به ١۵سال زندان محکوم شد. او در دوران انور‌سادات در سال ١٩٧۴ پس از ٩ سال زندان مورد عفو قرار گرفت و به فعالیت‌های آموزشی خود در رشته دامپزشکی ادامه داد. در جولای ٢٠١٣ پس از برکناری مرسی، رئیس‌جمهوری اخوانی‌ها، ممنوعیت سفر برای «بدیع» و «خیرات الشاطر»، معاون میلیاردر او، وضع شد. بدیع در٢٠ آگوست ٢٠١٣ به اتهام تحریک مردم به خشونت در قاهره در روز دوشنبه بازداشت شد. پس از اعلام حکم برای محمد بدیع، رسانه‌هایی هم چون «الجزیره»، آنان را ناعادلانه و غیرقانونی و برخی دیگر آن را بیش از اندازه سنگین خواندند. اما آیا به‌راستی حکم دادگاه مبتنی بر شواهدی بوده است. بدیع در یکی از سخنرانی‌های هفتگی خود تحت‌عنوان «چگونگی مقابله با ستمگران و ظالمان علیه مسلمین»، دولت‌های عربی و مسلمان را به خودداری از مواجهه با آمریکا و رژیم اسرائیل متهم و اظهار کرد پروردگار دستور جهاد را صادر کرده‌اند و برای این کار باید مسلمانان جان و مال‌شان را فدا کنند. خداوند خود بالابرنده مسلمین و پست و خوار‌کننده کفار خواهد بود.
او در اکتبر ٢٠١٢ اظهار کرد: «یهودیان در سرتاسر زمین فساد ایجاد می‌کنند و خون باورمندان را می‌ریزند».در ٢٢ نوامبر ٢٠١٢، تنها یک روز پس از آنکه مرسی موفق شد با میانجیگری به جنگ هشت‌روزه میان رژیم اسرائیل و حماس پایان دهد و آتش‌بس اعلام شد، بدیع گفت: «جهاد، امری واجب است» و مذاکرات صلح یک «فریب» است. خشونت اخوان‌المسلمین به رهبران اخوانی محدود نمی‌شود، بلکه در سال ٢٠٠۴ میلادی «یوسف القرضاوی»، شیخ مذهبی وابسته نزدیک به این جریان و صاحب تریبون در الجزیره، با انتشار فتوایی گروگان‌گیری و قتل آمریکایی‌ها در عراق را جایز دانست. او معتقد بود چنین اقداماتی سبب ترک سریع‌تر آنان از عراق می‌شود. او همچنین از دستیابی مسلمین به سلاح هسته‌ای برای حمله به «اراضی دشمن» حمایت کرده بود. واقعیت آن است که اگر زمام کل امور مصر در دست شخصی چون «بدیع» و همفکران او قرار می‌گرفت، احتمال واردشدن مصر به جنگی خونین با رژیم اسرائیل وجود داشت؛ جنگی که پیش‌تر اعراب و مصری‌ها در سال ١٩۶٧ میلادی تجربه تلخ آن را به یاد داشتند. کشوری که پس از سرنگونی مبارک نیاز به بازسازی و سامان امور داشت، با تندروی‌های بدیع و یارانش، در حال حرکت به سمتی خطرناک بود. آنچه به‌عنوان حکم سنگین علیه «بدیع» صادر شد، نتیجه نفرتی بود که او کاشت و تنها ثمره‌اش خشونت بود.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)