در تنگ پر تبرک آن نازنین عبا

کم نیستند ترانه‌های مذهبی، از صوت قرآن که آهنگین است تا مداحی و نوحه در تاسوعا و عاشورا و مراسم مذهبی در ایران، انگار مذهب به موسیقی احتیاج دارد. حتی گاهی ریتم آهنگ‌های پاپ طوری‌ست که می‌شود با آن سینه زنی کرد.اما سه ترانه هستند یا سه آهنگ که شاید بیشترین واکنش را از سمت مخاطب دریافت کرده‌اند. والا پیامدار محمد/شاعر: سیاوش کسرایی با صدای فرهاد مهراد.”نقی”به خوانندگی و ترانه‌سرایی شاهین نجفی. “سیزده /هشت” با صدای محسن نامجو

«الملک یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم»
صدا: فرهاد مهراد
ترانه: سیاوش کسرایی

والا پیام دار محمد
گفتی که یک دیار هرگز به ظلم و جور نمی‌ماند
بر پا و استوار هرگز! هرگز!
والا پیام دار محمد
آنگاه تمثیل وار کشیدی عبای وحدت بر سر پاکان روزگار
والا پیام دار محمد
آآآ در تنگ پر تبرک آن نازنین عبا دیرینه‌ای محمد جا هست
بیش و کم آزاده را که تیغ کشیده است بر ستم
والا پیام دار محمد

انقلاب اسلامی در ایران به پیروزی رسیده بود و سیاوش کسرایی شاعر انقلابی آن زمان ترانۀ والا پیام دار محمد را سرود بود. او سراینده “آرش کمانگیر” نخستین منظومۀحماسی نیمایی بود. ترانه را به دست فرهاد مهراد می‌رساند و فرهاد با صدایی رسا و شفاف، ارکستری پر از شوق و ابهت و کلامی پر معنا توانسته قطعه‌ای ماندگار را خلق کند. کسرایی پس از یورش نیروهای امنیتی به کادرهای حزب تودۀ ایران در زمستان سال ۱۳۶۲ از ایران خارج شد.مدفن کسرایی که در ۶۹ سالگی درگذشت، در بخش هنرمندان گورستان مرکزی شهر وین قرار دارد. فرهاد مهراد معروف به فرهاد، خواننده، آهنگساز و نوازندۀ پاپ راک است. او به عنوان یکی از سیاسی‌ترین خوانندگان ایران شناخته می‌شود. فرهاد بعد‌ها ازانقلابیون شد و در زمستان ۱۳۵۷ ترانۀ ” والا پیام دار محمد”را خواند، اما پس از انقلاب تا سال ۱۳۷۲ از ادامۀ کار منع شد. فرهاد در سن ۵۹سالگی درگذشت و در ۱۳شهریور در گورستان تیه در پاریس دفن شد.
* * * *

” آی نقی حالا که مهدی خوابه ما تو رو صدا می‌زنیم آی نقی”
صدا: شاهین نجفی
ترانه: شاهین نجفی

نقی تو رو به تو به طول و عرض تحریم، دلار رو به رشد و حس تحقیر
نقی تو رو به امام مقوایی
به طفل علی گوی توی رحم گیر
نقی جون من تو رو به شوشول فرنود
سه هزار میلیارد زیر گنبد کبود
آی نقی حالا که مهدی خوابه ما تو رو صدا می‌زنیم آی نقی

« نقی» ترانه‌ای به سبک رپ و با نقدی هجوآمیز از اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران، به خوانندگی و ترانه‌سرایی شاهین نجفی است. نجفی در این ترانه، علی نقی، امام دهم شیعیان را مورد خطاب قرار می‌دهد و نگاه انتقادی خود از شرایط کنونی اجتماعی و سیاسی ایران را بازگو می‌کند. همچنین نجفی در آهنگ نقی علی نقی را به مسائل مختلفی از جمله مسائل جنسی قسم می‌دهد و از او می‌خواهد که ظهور کند. این ترانه با واکنش‌های مختلفی مواجه شده و برخی آن را « توهین به مقدسات» می‌دانند و عده‌ای دیگر از آن به عنوان نمونه‌ای از« آزادی بیان و تابوشکنی»یاد می‌کنند. اما به عقیدۀ خود نجفی، ترانۀ وی قصد توهین به‌امامان شیعه را نداشته و فقط اسم ائمه را دستمایهٔ کاری هنری-اجتماعی قرار داده‌است. کار تا به آنجا پیش رفت که برخی از خبرگزاری‌های وابسته به حکومت جمهوری اسلامی خبر از صادر شدن ” حکم ارتداد و قتل”شاهین نجفی دادند. بسیاری از مراجع تقلید تشیع از جمله لطف‌الله صافی گلپایگانی، ناصر مکارم شیرازی، مسلم ملکوتی، محمدعلی علوی گرگانی، حسین نوری همدانی، جعفر سبحانی این ترانه را موجب ارتداد و توهین به مقدسات دانستند.
* * * *

« شاید این جمعه بیاید، شاید»
صدا: محسن نامجو
ترانه: محسن نامجو

شاید این جمعه بیاید، شاید!
شاید این جمعه بیاید، شاید!
شاید این جمعه بیاید، شاید!
شاید این جمعه بیاید… آخ! آقا جان!
شاید این جمعه بیاید، شاید!
هیچ‌کس قرار نیست بیاد
علاف کردن هممونو…
این خر دجال کی میاد؟
کی میاد پس کی میاد؟
کعبهٔ آمال کی میاد کی کی میاد؟

محسن نامجو قبل از خواندن ترانهٔ « سیزده- هشت» برای امام زمان، با خواندن آیه‌هایی از قرآن (سورۀ شمس) در آهنگی به همین نام، از سوی دادگاه عمومی تهران به پنج سال حبس تعزیری به خاطر توهین به مقدسات، اجرای تمسخرآمیز آیات و بی‌حرمتی به کتاب مقدس مسلمانان محکوم شده بود. بعد از مدتی او نامهٔ بلندبالای عذرخواهی برای حوزۀ علمیۀ قم نوشت.

محسن نامجو با آگاهی و دانستن عواقب این‌گونه آهنگ‌ها، چنین کاری را ارائه می‌دهد و تمام عواقب و تهدیدات آن را به جان می‌خرد و هراسی از جان خود هم ندارد؟ محسن نامجو می‌داند و با آگاهی تمام از همۀ تبعات منفی این اعتقاد که به انحاء مختلف در ذهن مردم حقنه می‌شود و دارای اثرات و عواقب بلند مدت و منفی و مخربی که بر فکر و روان جوانان ساده دل می‌گذارد هست [ برای نمونه استفاده از این عقیده برای کشاندن نوجوانان به جبهه‌های جنگ هشت ساله‌ای که جز نکبت و ذلت هیچ نداشت، می‌باشد] و آگاهانه آن‌ را بدین شکل و محتوا در قالب آهنگی فریاد زده و بازگو کرده است.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)