دولت سوریه در ماه آپریل گذشته بمب شیمیایی به کار برده است

یک گروه کاری ی ناوابسته که از سوی سازمان کشورهای همبسته (سازمان ملل متحد) مأمور رسیده گی به کاربرد جنگ ابزارهای شیمایی در سوریه شده بود، اینک گزارش بررسی های خود را در برابر جهانیان گذاشته است. بر پایه ی آن گزارش سازمان کشورهای همبسته در روز چهارشنبه ۲۷ ماه آگوست اعلام کرد که دولت سوریه به احتمال زیاد در ماه آپریل گذشته و در یک بازه ی ده روزه، هشت بار بمب های شیمیایی بر سر ِ مردم چند روستا ریخته است.

درست هشت روز پیش از پخش این گزارش دولت آمریکا اعلام کرده بود که همه ی جنگ ابزارهای شیمیایی ی کشور سوریه نابود شده اند.

سال گذشته، پس ار آنکه هزار و چهارسد تَن از مردم سوریه در بمب بارانهای شیمیایی کشته شدند، دولت بشار اسد ناچار شد برای گریز از یورش و بمب باران های آمریکا و همدستان اَش و نیز فرار از سرنوشتی همچون عراق تن به پذیرش پیمان نامه ی نابودسازی ی جنگ ابزارهای شیمیایی اَش را بدهد.

جنگ خانه گی ی سوریه که تاکنون دویست هزار تن کشته به جای گذاشته است در آعاز یک جنبش اعتراضی ی توده های مردم به جان آمده ی آن کشور بر پاد ِ دستگاه دولت بشار اسد، باهمآد بعث سوریه و دویست خانواده ای که قدرت سیاسی – اقتصادی را در سوریه در دست دارند بود. اگرچه بشار اسد از زمان روی کار آمدن در سال ۲۰۰۰ کوشیده بود که دست به یک رشته بهکردگرایی (اصلاحات) زده و با پی گیری ی روش های نئولیبرالیستی هم از ناخشنودی ی مردم سوریه کاسته و هم دل غربی ها را به دست آورد، ولی سیاست های بهکردگرایانه ی او در عمل راه به جایی نبرده بود. مردم سوریه در ژانویه ی سال ۲۰۱۱ زیر تأثیر جنبش های اعتراضی ی در کشورهای تونس و مصر که به بهار عربی شهره گشت به خیابان ها ریختند. دولت سوریه که خود را در پاسخگویی به خواسته های توده های ناخرسند و خشمگین ناتوان و قدرت انحصاری ی خود را در خطر می دیدید، به جای گشودن در گفتگو با مردم کشور اَش با پیشه کردن سیاست سرکوب به جنبش های اعتراضی پاسخ داد ولی خیزش مردم سوریه علیرغم همه ی سرکوب ها ادامه یافت. آن خیزش همزمان با دور برداشتن دولت ترکیه در خاورمیانه بود که با شتاب در پی ی آن بر آمد از آب گل آلود سوریه ماهی بگیرد و با یافتن جای پایی در سوریه و سپس استوار کردن جایگاه خود در آن کشور چندین تیر را با یک نشان بزند.

در کنار ترکیه کشورهای هموند ناتو، اسراییل و کشورهای عرب پیرامون شاخآب پارس نیز در پی ی بهره برداری از نا به سامانی های سوریه برآمدند. امید غربی ها این بود که در سوریه رژیمی پیرو عربستان و دوست ِ آمریکا را جانشین این رژیم دردسر ساز ِ کنونی بنمایند. کشور ترکیه به زودی پناهگاه افسران جدا شده از آرتش سوریه گشت. آن افسران سوری با پخش یک فیلم خبری در ژوئن ۲۰۱۱ از تشکیل نهادی به نام آرتش آزاد سوریه خبر دادند. با گسترش جنگ خانه گی در سوریه، جنایت های جنگی هم در آن کشور گسترش یافت و آرتش آزاد سوریه هم به خشونت هایی روی آورد که در دادگاه های حقوق بشری قابل رسیده گی هستند. آرتش آزاد سوریه هم در عمل نشان داد که در بزهکاری دستکمی از دستگاه های امنیتی ی دولت بشار اسد ندارد. این گروه تا چندی مهم ترین گروه ناهمسازوار مسلح در سوریه بود که برای سرنگونی ی دولت اسد تلاش می کرد. ولی پس از چندی و با ورود گروه های جهادی به جنگ خانه گی سوریه و بالا گرفتن کار گروهای هوادار القائده در آن کشور، آرتش آزاد سوریه اهمیت خود را از دست داد.

دولت بشار اسد که آرتش ازاد سوریه را مهم ترین ابزار دست دولت های غربی در سوریه و مهم ترین جایگزین پیشنهادی از سوی غرب ارزیابی می کرد توجه خود را بر نابودی ی این رقیب گذاشت و به ناچار از جنگ با گروه های اسلامگرای افراطی باز ماند و این در حالی بود که غرب تنها بر روی یک نیروی جایگزین (آلترناتیو) کار نمی کرد و گروه های اسلامگرای افراطی هم از پشتیبانی ی با واسطه ی غرب برخوردار بودند. این دیگر رازی پنهان نیست که نخستین گروه های جنگآوران داعش را افسرانی از سازمان های جاسوسی آمریکا در سال ۲۰۱۲ و در خاک اردن آموزش دادند. پشتیبانی ی آمریکا از داعش از آن رو انجام گرفت که هدف های داعش و دولت اسلامی اَش در عراق و سوریه با بخش بزرگی از هدف های راهبردی ی غرب در آن دو کشور همخوانی داشته و دارد. دولت آمریکا تنها زمانی پذیرفت که به بمباران نیروهای دولت اسلامی ی داعش در عراق دست یازد که هدف های راهبردی داعش در به چنگ آوری ی کردستان عراق در برابر برنامه های راهبردی ی آمریکا برای تجزیه ی عراق به سه کشور قرار گرفت. بمباران موضع های داعش در عراق از سوی آمریکا آن گروه را واداشت که در شرایط کنونی از برنامه ی آماده و نزدیک به انجام اَش برای یورش گسترده به کردستان عراق دست برداشته و بخش بزرگی از نیروهایش را به سوریه بازگرداند. در چند روز گذشته پیشرَوی ی نیروهای دولت اسلامی ی آقای ابوبکر بغدادی در سوریه شتاب زیادی گرفته است. این پیشروی ها می توانند در چند روز و یا یکی دو هفته ی آینده سرزمین های زیر کنترل نیروهای دولتی را به دو پاره بخش کنند.

به قدرت رسیدن دولت اسلامی در سوریه و پیروزی ی داعش بر آرتش سوریه پیآمدهای چنان ناگواری را به بار خواهد آورد که به کارگیری ی بمب های شیمیایی و دیگر بزهکاری های جنگی ی تا کنون انجام گرفته از سوی دولت اسد در برابر آن ها ناچیز جلوه خواهند کرد. اکنون بهترین زمان برای دولت سوریه است که دست آشتی به سوی گروه های سنی ی آن کشور دراز کرده و با شریک کردن آنان در قدرت و ساختار سیاسی ی سوریه و پدید آوردن یک سوریه ی همبسته به جنگ افروزی های داعش پایان داده و از خونریزی های بیشتر جلوگیری نماید.

پ. مهرکوهی

Thursday, August 28, 2014

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)