جراحی اقتصادی یا دستکردن در جیب مردم؟!
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور خامنهای، اعلام کرده است که اجرای جراحی اقتصادی در کشور بدون رضایت مردم امکانپذیر نخواهد بود. این اظهارات حاکی از آن است که این جراحی در تقدیر است.
پزشکیان در یک سخنرانی در مشهد به لزوم جراحی اقتصادی اشاره کرد. طی هفتههای اخیر، به جای تمرکز بر رفع تحریمها و ایجاد رونق اقتصادی، به موضوعاتی چون واقعیسازی قیمت سوخت و ضرورت جراحی اقتصادی توجه داشته است.
مسعود پزشکیان، سهشنبه ۱۳ شهریور ۱۴۰۳، در سخنانی در مشهد، تأکید کرد که باید مردم را از تغییرات اقتصادی مطلع کنیم تا کشور از وضعیت فعلی خارج شود.
او در جمع فعالان اقتصادی خراسان رضوی سخن میگفت و توضیح بیشتری در مورد جراحی اقتصادی نداد، اما از صحبتهایش پیداست که منظورش اقداماتی است که ممکن است به گرانی کالاها و حذف برخی خدمات اجتماعی و یارانهها منجر شود.
این اقدامات احتمالاً بازتاب اجتماعی منفی خواهند داشت و ممکن است نارضایتیهای بیشتری را به دنبال داشته باشد.
او همچنین تأکید کرد که هرگونه جراحی اقتصادی با همراهی و گفتگو با مردم انجام خواهد شد.
با توجه به اعتراضات سال ۱۳۹۸ علیه گرانی بنزین، حساسیت این موضوع به حدی است که پزشکیان برای کاهش اثرات منفی سخنانش، پس از جلسه پیامی در شبکه اکس منتشر کرد.
او نوشت: «در میان فعالین اقتصادی خراسان نیز گفتم برای اقدام و جراحی اقتصادی، اول رضایت مردم نیز است. انجام کارهای بزرگ بدون همراهی مردم ممکن نیست.»
این جمله به عنوان تیتر اصلی سایت اینترنتی پزشکیان نیز انتخاب شد.
این نخستین بار نیست که پزشکیان به مشکلات جدی اقتصادی کشور اشاره میکند و بر ضرورت اقدامات جدی برای حل این مشکلات تأکید دارد.
شکست تعامل با جهان و روی آوردن به جراحی اقتصادی از جیب مردم
او هفته گذشته نیز در سخنانی گفت: «هیچ منطقی وجود ندارد که ما بنزین را به قیمت دلار آزاد بخریم و به قیمت سوبسیدی بفروشیم… من به عنوان دولت پول گندم، دارو، نهاده و حقوق بازنشستهها را ندارم، اما بنزین دلار ۵۰ تومان را میفروشم ۱۰ تومان. کدام منطق این کار را میپذیرد؟»
این سخنان باعث شد تا شائبه افزایش قیمت سوخت در شبکههای اجتماعی و رسانههای داخلی گسترش یابد.
بسیاری از منتقدان و صاحبنظران بدون رد محتوای سخنان پزشکیان، به مشکلات دیگری مانند بازار انحصاری خودروهای داخلی پرمصرف اشاره کردند.
همچنین این بحث را مطرح کردند که این منطقی نیست که حقوقها با معادل ریالی ناچیز پرداخت شود، اما هزینهها به صورت بینالمللی محاسبه گردد.
اقتصاددانان پیشنهاد دادهاند که دولت پزشکیان به جای تأمین بودجه عمومی از طریق افزایش قیمتها، همانند کشورهای در حال توسعه، ریاضت اقتصادی و صرفهجویی مالی را ابتدا بر دولت اعمال کند.
همچنین پیشنهاد دادهاند با حذف رانت، انحصار و کاهش بودجههای نجومی برخی نهادهای غیرضروری و ماجراجوییهای بینالمللی، روند افزایش فقر در کشور متوقف شود.
در جریان کارزار انتخاباتی، پزشکیان تأکید داشت که حل بحران اقتصادی ایران از طریق تعامل با جهان، رفع تحریمها و پیوستن به افآیتیاف ممکن است.
اما در هفتههای اخیر که دولت او آغاز به کار کرده است، کمتر درباره طرحها و برنامهها برای تنشزدایی با جهان و رفع تحریمها صحبت شده است.
این موضوع ممکن است به عدم همکاری هسته سخت قدرت، یعنی اردوی خامنهای در مسائل بینالمللی و منطقهای برگردد.
مواضعی که بسیاری از صاحبنظران آن را تنشزا و عامل انزوا و بحران در مناسبات بینالمللی ایران میدانند.
جراحی اقتصادی از جیب چه کسی، مردم یا حاکمیت؟
پزشکیان و تیم اقتصادیاش اخیراً علاوه بر راهحلهای چالشبرانگیز مانند واقعیکردن قیمت سوخت و یکسانسازی نرخ ارز، از تمرکززدایی و اعطای اختیارات به استانداران سخن گفتهاند.
تمرکززدایی از دیرباز به عنوان مطالبهای برای دموکراتیکسازی کشور مطرح بوده است.
پزشکیان نیز در جریان انتخابات به لزوم رفع تبعیض در مناطق قومی و حاشیهای از طریق اعطای اختیارات بیشتر و استفاده از نیروهای بومی در مدیریتها اشاره کرد.
اما اکنون معتقد است که بحران اقتصادی دولت شاید با کمک استانها حل شود.
او در سخنرانی خود در مشهد اظهار داشت: «در گذشته، دولتهای محلی و استانداریها به بالادستیها کمک مالی میکردند. اکنون همه درخواست پول دارند. بنابراین باید قاعده را تغییر دهیم. من نمیگویم دقیقاً همان کار گذشته را انجام دهیم. اما باید از تمرکزگرایی که عدهای در بالا نشستهاند و فکر میکنند همه چیز را میدانند و دیگران هیچ درکی ندارند، دست برداریم.»
اگرچه مدت کوتاهی از شروع به کار دولت پزشکیان میگذرد، اما اظهارات او و اعضای دولت نشان میدهد که تحقق وعدههای انتخاباتی درباره برونرفت از بحران اقتصادی و مهار فقر و سختی معیشت برای اکثریت جامعه، با چالشهای زیادی روبرو است.
انتظار میرفت که هسته سخت قدرت در حل این مسائل، از جمله با تغییر رویکردهای منطقهای و بینالمللی، همراهی کند، اما نشانهای از این همکاری دیده نمیشود.
به نظر میرسد تمایل به جراحی اقتصادی غیرمحبوب که زندگی مردم را دشوارتر میکند، یکی از گزینههای دولت است. امری که آشکارا دست کردن در جیب مردم به شمار میرود.
[جراحی اقتصادی یا دزدی دولتی از جیب مردم]
اظهارات پزشکیان درباره جلب رضایت مردم در این مسیر، نشاندهنده نگرانی او از پیامدهای این جراحی اقتصادی و همچنین دشواری اجرای آنها است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.