بازگشت ترامپ کابوس سال جاری ملایان ایران

در سالی که قرار داریم انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار خواهد شد. زمزمه‌های بازگشت احتمالی ترامپ به قدرت از هم‌اکنون ترس را بر اندام ملایان هویدا ساخته است.

از این رو برخی مهر‌ه‌ها و رسانه‌های حکومت ایران داده‌هایی را منتشر می‌کنند که نشان می‌دهد این ترس چندان هم بی‌دلیل نیست.

در سال ۱۴۰۳، اقتصاد ایران با مواجهه چالش‌های فراوانی روبرو خواهد شد. به دلیل این چالش‌ها، پیش‌بینی می‌شود که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی واقعی از سطح ۴ درصد عبور نخواهد کرد.

همچنین نرخ تورم قیمت کالاهای مصرفی احتمالاً بیش از ۳۰ درصد خواهد بود و نرخ بیکاری نیز حدود ۱۰ درصد باقی خواهد ماند.

یکی از چالش‌های مهم پیش روی ملایان، احتمال انتخاب دوباره دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکاست.

نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد که ترامپ نه‌تنها رقیب قوی بایدن است، بلکه ممکن است در برخی از ایالت‌های کلیدی پیشی گیرد و دوباره به ریاست جمهوری انتخاب شود.

براساس تخمین‌های اخیر، ترامپ ممکن است ۲۳۵ رای از مجمع برگزینندگان را و بایدن ممکن است ۲۲۶ رای را به خود اختصاص دهد.

هرگونه افزایش در احتمال انتخاب ترامپ می‌تواند منجر به تشدید نااطمینانی‌ها در اقتصاد ایران شود.

این نااطمینانی‌ها ممکن است باعث کاهش سرمایه‌گذاری، تأثیر منفی بر تولید و اشتغال شود و همچنین می‌توانند باعث افزایش نرخ ارز شوند و فشار تورمی را افزایش دهند.

باید به یاد داشت که انتخابات آمریکا در روز ۱۵ آبان برگزار می‌شود و رئیس‌جمهور منتخب از ابتدای بهمن ماه مسئولیت خود را آغاز خواهد کرد؛ به همین دلیل، انتخابات می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر اقتصاد ایران داشته باشد.

ترس از بازگشت ترامپ و پیامدهای اقتصادی آن

برای فعالان اقتصادی در ایران، نام ترامپ یادآور بازگشت تحریم‌ها پس از اجرای توافق برجام است.

تحریم‌های بازگشتی منجر به توقف رشد اقتصادی در ایران شد و زمینه‌ساز رکودی طولانی شد؛ به گونه‌ای که تا چهار سال طول کشید تا تولید سرانه‌ حقیقی به میزان سال ۱۳۹۶ بازگردد.

با بازگشت تحریم‌ها، در سال ۱۳۸۹، ایران توانست میان ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه نفت‌خام را در روز صادر کند.

درآمد اسمی از صادرات نفتی به بیش از ۷۰ میلیارد دلار رسید. این روند در سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ ادامه یافت.

با افزایش فشار تحریم‌های بین‌المللی، میزان صادرات نفتی ایران از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۴ به طور چشمگیری کاهش یافت.

در سال ۱۳۹۴، تنها حدود یک‌میلیون بشکه نفت در روز صادر شد و درآمد اسمی نیز به کمتر از ۳۰ میلیارد دلار رسید.

با اجرای توافق برجام، صادرات نفتی ایران افزایش یافت و در سال ۱۳۹۶، می‌توانست روزانه بیش از ۲ میلیون بشکه نفت صادر کند.

از سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷، درآمدهای سالانه از صادرات نفتی از ۴۰ میلیارد دلار به ۶۰ میلیارد دلار افزایش یافت.

با افزایش فشار تحریم‌ها، صادرات نفتی ایران از نوامبر ۱۳۹۷ به کمتر از یک‌میلیون بشکه در روز کاهش یافت و این روند تا پایان دوره ترامپ (اول بهمن ۱۳۹۹) ادامه یافت. [قاچاق نفت ایران به چین زیر فشار فزاینده آمریکا]

با آمدن دولت بایدن، انتظار می‌رفت که صادرات نفت‌خام ایران در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ دوباره افزایش یابد، اما نتوانست از مرز یک‌میلیون بشکه در روز عبور کند.

احتمال آن وجود دارد که با داغ شدن فضای مبارزات انتخاباتی در ایالات‌متحده در نیمه اول پاییز، ترس از تشدید تحریم‌ها بیشتر شود و نااطمینانی‌ها در اقتصاد ایران افزایش یابد.

تاثیرات کارزار انتخاباتی آمریکا بر پیکر فرتوت خامنه‌ای

بدون شک، ترامپ از هر فرصتی استفاده خواهد کرد تا درباره مشکلاتی که در طول ریاست جمهوری‌اش برای اقتصاد ایران ایجاد کرده است، صحبت کند و دولت بایدن را برای کاهش فشارها بر اقتصاد ایران سرزنش کند.

منطقی است که بایدن نیز پس از دفاع از عملکرد دولت خود، مجبور شود موضعی تندتر از پیش اتخاذ کند و بر استمرار فشارها بر اقتصاد ایران تأکید کند.

موضع‌گیری‌هایی از این دست می‌تواند تنش‌ها را در اقتصاد ایران افزایش دهد.

تجربه‌ حکومت ایران از دوران ریاست جمهوری ترامپ (به‌ویژه در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹) این نگرانی را به وجود می‌آورد که با بازگشت وی به کاخ سفید، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تشدید شود و صادرات نفتی دوباره کاهشی چشمگیر یابد.

افزایش نااطمینانی‌ها می‌تواند بر متغیرهایی نظیر سرمایه‌گذاری تأثیر منفی بگذارد و حتی خروج سرمایه‌ از کشور را تشدید کند.

به دلیل این نااطمینانی‌ها، فعالان اقتصادی بخش خصوصی ممکن است عطای سرمایه‌گذاری را به لقای آن ببخشند.

دولت رئیسی که هم‌زمان با نااطمینانی‌های مشابه روبرو است، توان جبران کاهش در سرمایه‌گذاری خصوصی را نداشته و از این رو نام ترامپ برای حکومت ایران، اعم از خامنه‌ای، رئیسی و دیگر شرکاء وحشت‌آفرین می‌تواند باشد.

در این بین اما نباید ۲ نکته اساسی را از یاد برد که در پی تحریم گسترده نمایش انتخابات ملایان در اسفند ۰۲، روزگار برای ملایان در صورت آمدن ترامپ سخت و سخت‌تر خواهد شد.

نکته مهمتر اما، نه بایدن و نه ترامپ، در پی عملی تغییر حاکمیت در ایران و استقرار یک حاکمیت مردمی در ایران نیستند. این مهمی است که تنها و تنها به دست مردم ایران ساخته است و باید عملی و اجرایی شود.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)