نگاه به شرق و خسارات جبران‌ناپذیر برای خامنهای
نگاه به شرق، سیاستی که به نظر می‌رسد آن طور که خامنهای مد نظرش بود، برای وی کارساز نشده است. حال دیگر برخی در درون نظام، عملا به این سیاست خامنهای و کرنش بیش از حد خامنهای در مقابل شرقی‌ها اعتراض می‌‌کنند.
قرار بود نه شرق باشد و نه غرب و فقط «جمهوری اسلامی» باشد. این شعاری بود که خمینی و بعد خامنهای در «عرض جغرافیایی» می‌دادند. اما «طول تاریخ» نشان داد اضطرار که از راه برسد، هم شرق است و هم غرب و تنها چیزی که نیست «جمهوری اسلامی» است.
صحبت از سیاست نگاه به شرق خامنهای و شرکاء است. البته غربش را نیز پیشتر حاکمیت ملایان آزموده بود. دریافت تسلیحات از آمریکا و اسرائیل در جریان جنگ با عراق، یک نمونه است. نمونه دیگر همکاری با آمریکا در حمله به خاک عراق و شراکت در سقوط نظام پیشین عراق و بمباران سازمان مجاهدین خلق، جنبش مقاومت و دشمن اصلی خامنهای نمونه دیگر است.
همکاری آمریکا و اروپا با ملایان برای قراردادن نام سازمان مجاهدین خلق، دشمن اصلی ملایان، در فهرست تروریستی نمونه دیگر است. بر این سیاهه، بسیار ردیف‌های دیگر نیز می‌توان افزود.
اما از زمانی که تعارض بر سر برخی مسائل از جمله موضوع اتمی بالا گرفت، غرب بر سر راه ملایان پیچید. به ناچار خامنهای دست به دامان شرق شد. در این بین، تعبیر شرق، عمدتا شامل چین و روسیه می‌شود.
تضاد با لیبرالیسم و غلطیدن به دامن کمونیسم؛ ماهیت سیاست نگاه به شرق
زمانی که ملایان بفرموده، جایگزین نظام پیشین در ایران شدند، برخی بر این باور بودند که تخاصم لیبرالیسم آمریکایی و کمونیسم شوروی، عامل اصلی این جایگزینی بود. یعنی غرب در پی رواج ایدئولوژی‌های چپ در دهه ۵۰ و ۶۰ خورشیدی، ملایان را در ایران مستقر کرد که به لحاظ ماهیت در تعارض با مارکسیسم و کمونیسم بودند. در این تعارض، لیبرالیسم آمریکایی این سود را می‌برد که مانع از پیشرفت مارکسیسم و کمونیسم در ایران خواهد شد. مانعی که در زمان محمدرضا پهلوی ایجاد نشد و منجر به برده‌شدن او شد.
با این فلسفه، ملایان به کار خود ادامه می‌دادند تا چنانکه ذکر شد تعارض بین ملایان و غرب پیش آمد. موضوع اختلاف نیز بر سر برنامه اتمی و دخالت‌های منطقه‌یی و تروریسم بود که در تعارض با حضور آمریکا در خاور میانه قرار می‌گرفت. این تعارض که محدودیت‌های تحریمی بسیاری برای ملایان داشت آنان را وادار کرد که نگاه را از غرب به سوی شرق بچرخانند.
اما این مسیر برای خامنهای بی‌خرج نبود. هزینه‌های زیادی، البته از کیسه مردم ایران، تحمیل شد. اما چاره‌ی دیگری برای خامنهای نبود. چین به یک نوع از ثروت‌های مردم ایران بر اثر اضطرار خامنهای سود می‌برد و روس به نوعی دیگر. [نگاه به شرق و وخامت اوضاع برای حکومت ایران]
روس‌ها در غالب سیاست نگاه به شرق، سیاست خارجی ملایان را گروگان گرفته‌اند
در این بین روس‌ها، ملایان را در زمینه سیاسی به گروگان گرفتند. اصلی‌ترین نمونه این گروگان‌گیری در موضوع برجام و جنگ اوکراین بود. هر چند ملایان و وزیر خارجه آنان در آن زمان، این موضوع را به شدت انکار می‌کرد، اما امیر عبداللهیان اخیرا اعتراف کرده است که موضوع مذاکرات برجام، تحت تاثیر حمله روسیه به اوکراین و نقش ملایان در آن قرار گرفت. اعترافی دیرهنگام که حسین امیرعبداللهیان اخیرا کرده است. در حالی که ۲ سال پیش وقتی چنین گمانه‌زنی‌هایی وی را مجبور به پاسخ‌گویی کرد، آشکارا و صریحا این موضوع را رد کرد. وی گفته بود احیای برجام به هیچ وجه قربانی اهداف روسیه در جنگ اوکراین نشد. بلکه موضوعات و اختلافات دیگری مانع احیای برجام شد. وی حتی منکر مداخله روسیه در عدم رسیدن به توافق در مذاکرات وین شده بود.
این انکار و حالا اعلام و اعتراف امیرعبداللهیان، دامان خامنهای و وزیر خارجه‌اش را گرفته است. رسانه‌های حکومتی رقیب و باندهای درونی، یقه وزیر خارجه رئیسی را گرفته و به وی از این بابت تاخته‌اند. روزنامه شرق و حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، مسئول پیشین امنیت و سیاست خارجی مجلس، در مطلبی نگاه به شرق زیر علامت سوال برده است.
فلاحت‌پیشه در این روزنامه، طلبکار رئیسی و وزیر خارجه‌اش شده که در آن زمان این گزاره را رسانه‌یی کرد، اما مورد تهاجم و توهین قرار گرفت. اما وی یادآور می‌شود که اولیانوف در آن زمان با بهانه تحریم‌های روسیه ناشی از جنگ اوکراین میز وین را چپ کرد. اولیانوف گفته بود که به دلیل این تحریم‌ها، روسیه نمی‌تواند به نقش و تعهداتش در اجرای مفاد برجام و مذاکرات وین عمل کند.
نگاه به شرق یا کارشکنی شرق برای خامنهای؟
فلاحت‌پیشه همچنین اظهارات لاوروف، وزیر خارجه روس‌ها را یادآوری کرده است. مد نظر قرار دادن روابط اقتصادی و همکاری‌های نظامی ملایان و روس‌ها و قرار نگرفتن آنها تحت تاثیر تحریم‌های جنگ اوکراین. که آن روزها از جانب لاوروف مطرح شد. امری که منجر به، در محاق رفتن مذاکرات وین شد.
وی به بعد دیگری از نگاه به شرق خامنهای نیز اشاره می‌کند. آن اینکه روسیه با کشاندن پای ملایان به جنگ اوکراین، ضربه دیگری وارد کرد. آنهم زمانی که روس‌ها عامدانه موضوع پهپادهای ارسالی از ایران را رسانه‌یی کردند تا جایی برای انکار نماند. موضوعی که از آن زمان تا کنون بر روی میز غرب است.
کشاندن پای ملایان در جنگ اوکراین، قطعا باعث تشدید بین ملایان و آمریکا رفت و اولین نتیجه آن تعطیلی مذاکرات وین بود. روس‌ها نشان دادند که نگاه به شرق خامنهای بهای بسیاری برای وی دارد. بهایی حتی بیشتر از نگاه به غرب خامنهای، که تنها با پشتوانه معاملات اقتصادی صورت می‌پذیرفت.
به دیگر بیان حاصل نگاه به شرق خامنهای به گروگان گرفته شدن سیاست خارجی ملایان توسط روسیه شده است.
از سوی دیگر در برابر این همه امتیازات داده شده از سوی خامنهای به روس‌ها، نه سوخوی ۳۵ به او داده شد و نه سامانه اس ۴۰۰. موضوع کارشکنی روس‌ها برای خامنهای در موضوع نیروگاه بوشهر نیز که بی‌نیاز از توضیح است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.