مزایا و معایب حضور چینی‌ها در ساخت مسکن در ایران

حضور چینی‌ها در موضوع ساخت مسکن در ایران، در فقدان کارآیی دولت رئیسی در این زمینه بار دیگر خبرساز شده است. نگاهی به این مقوله می‌اندازیم.

طی دهه ۱۳۹۰، مشکل مسکن به معضلی اساسی برای جمعیت کشور تبدیل شد. افزایش پیاپی قیمت‌ها، به مراتب فراتر از نرخ تورم و دلار، و تبعات آن در بازار اجاره، خانوارهای مستاجر را به ستوه آورد.

می‌‌توان گفت دو عامل کلیدی در این وضعیت نقش داشتند: بی‌ثباتی اقتصادی در دهه ۹۰ و رکود ساخت‌و‌ساز در سال‌های اخیر. این دو عامل ناشی از عدم اراده کافی و فقدان ابزارهای مالیاتی کارآمد برای مهار سفته‌بازی در این بازار می‌باشند.

در سال ۱۴۰۰، در پی وعده‌های انتخاباتی ابراهیم رئیسی مبنی بر ساخت یک میلیون مسکن در سال، قانون جهش مسکن به تصویب مجلس رسید و به دولت رئیسی ابلاغ شد. اما از دیدگاه کارشناسان، این قانون واقع‌بینانه نبوده و تحقق هدف ساخت یک میلیون مسکن در سال را غیرممکن کرده است.

آمارها نشان می‌دهد در ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۲، نزدیک به ۹۷ هزار پروانه ساختمانی صادر شده است. کارشناسان این میزان پروانه را معادل ۳۲۷ هزار واحد مسکونی می‌دانند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت در نیمه دوم سال، به دلیل افزایش تعرفه‌ها در سال آینده،‌ اقدام به اخذ پروانه مضاعف می‌شود.

چرا ساخت مسکن در ایران به چینی‌ها واگذار شده است؟

واگذاری ساخت مسکن به چینی‌ها موضوعی است که در ماه‌های اخیر بحث‌های زیادی را به دنبال داشته است. در حالی که دولت رئیسی مدعی است این همکاری برای تسریع در ساخت مسکن و حل مشکل مسکن در ایران است، منتقدان اما این طرح را به ضرر منافع ملی و صنعت ساخت و ساز ایران می‌دانند. [خانه چینی؛ آخرین سوغات رئیسی از دیار اژدهای زرد]

دولت برای ساخت سالانه یک میلیون مسکن، با کمبود منابع مالی روبرو است. در این بین امیدوار است با همکاری چینی‌ها، بتواند این مشکل را حل کند.

صنعت ساخت و ساز ایران به روز نیست و دولت رئیسی معتقد است که چینی‌ها می‌توانند تکنولوژی و تجهیزات جدید را به ایران وارد کنند.

چرا دولت رئیسی در ساخت یک میلیون مسکن در سال ناموفق بوده است؟

برای بررسی علل عدم موفقیت دولت رئیسی در ساخت یک میلیون مسکن در سال، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات ساختاری: کمبود منابع مالی برای ساخت سالانه یک میلیون مسکن، با توجه به شرایط اقتصادی کشور، چالشی بزرگ است. دولت رئیسی برای تحقق این وعده، نیازمند جذب سرمایه‌های بخش خصوصی و خارجی است که تا کنون به طور کامل محقق نشده است.

فقدان برنامه جامع و عملیاتی: دولت رئیسی در ارائه برنامه‌ای دقیق و شفاف برای ساخت یک میلیون مسکن، با جزئیات مشخص و زمان‌بندی دقیق، ناکام بوده است.

بوروکراسی اداری پیچیده: فرایندهای طولانی و پیچیده اداری، مانعی بزرگ در مسیر صدور مجوزها و آغاز ساخت و سازها محسوب می‌شود.

کمبود زمین مناسب: تخصیص زمین‌های مناسب برای ساخت مسکن، به خصوص در شهرهای بزرگ، با چالش‌های متعددی روبرو است.

مشکلات اجرایی: ضعف در مدیریت و نظارت و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف دولتی و نظارت ضعیف بر روند ساخت و سازها، از جمله مشکلات اجرایی این طرح است.

افزایش قیمت مصالح ساختمانی: افزایش سرسام‌آور قیمت مصالح ساختمانی، به طور قابل توجهی هزینه ساخت مسکن را افزایش داده است.

عوامل خارجی: تورم بالا، قدرت خرید مردم را کاهش داده و تقاضا برای مسکن را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

پیشینه همکاری با چینی‌ها

ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن تهران، با اشاره به تجربه ناموفق همکاری با چینی‌ها در ساخت بزرگراه تهران ـ شمال، به عدم توانایی آنها اشاره می‌کند.

فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان، نیز معتقد است که تکنولوژی ساخت مسکن در ایران از چین پیشرفته‌تر است و توسعه نیروی انسانی در این زمینه، اولویت اصلی است.

انتقاد به حضور چینی‌ها: حسن محتشم، عضو هیات‌مدیره انجمن صنفی انبوه‌سازان مسکن استان تهران نیز، با انتقاد از حضور چین در این شرایط، به بیکاری نیروی کار ایرانی، وجود مصالح ساختمانی و عدم مزیت اقتصادی برای ایران اشاره می‌کند.

دیدگاه موافقان حضور چینی‌ها: در مقابل، دولت رئیسی و شهرداری تهران معتقدند حضور چینی به ورود تکنولوژی و سرمایه به بازار مسکن کمک می‌کند.

مزایای و معایب حضور چین: مزایا عبارت از ورود تکنولوژی و سرمایه جدید به بخش مسکن، افزایش سرعت ساخت‌و‌ساز است.

معایب نیز بیکاری نیروی کار ایرانی، کیفیت ساخت نامشخص، تبعات اقتصادی مانند وابستگی به چین می‌‌باشد.

حمایت از تولید داخلی: در کنار استفاده از ظرفیت‌های خارجی، باید از تولید داخلی و توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی در بخش مسکن نیز حمایت شود.

نظارت دقیق: در صورت حضور چینی‌ها در بخش مسکن، لازم است تا نظارت دقیقی بر کیفیت ساخت و عملکرد آنها صورت گیرد.

نتیجه آنکه دولت رئیسی با حاتم‌بخشی از کیسه  و ثروت مردم ایران می‌خواهد، هزینه دورزدن تحریم‌های نفتی را پایین بیاورد. به بیان دیگر در مقابل ساخت و ساز چینی‌ها در کشور، با آنها نفت خام تهاتر کند. در این بین سود بیشتری نیز نصیب دولت رئیسی می‌شود. همچنین به قیمت‌ برباددهی ثروت مردم ایران، برای رئیسی و  حاکمیت نیز دستاوردسازی می‌شود.

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)