جواد عباسی توللی؛ مجله حقوق ما: با وجود اینکه حکومت ایران به برخی از معاهدات بین المللی نظیر «کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت» ملحق شده است اما شهروندان دارای معلولیت در ایران همچنان در معرض محرومیت از حمایت‌های دولتی و نقض حقوق خود قرار دارند.
یک شهروند دارای معلولیت که در گفت‌و‌گو با «مجله حقوق ما» خواست نامش محفوظ بماند، بر این باور است که از آنجائی‌که حمایت از شهروندان دارای معلولیت «هیچ‌گونه منفعت سیاسی برای حکومت جمهوری اسلامی ندارند» از این‌رو دولت‌های مختلف در طول سال‌های گذشته حتی قوانین مصوب داخلی را نیز برای حمایت از این شهروندان به‌طور کامل اجرا نکرده‌اند.
این گزارش را در شماره ۲۱۰ مجله حقوق ما بخوانید
شهروندان دارای معلولیت به‌عنوان یکی از گروه‌های بزرگ اجتماعی در ایران که میلیون‌ها نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند، سال‌هاست در معرض اشکال مختلف تبعیض و محرومیت‌های اجتماعی قرار دارند.
این در حالی است که به‌غیر از اسناد بین المللی نظیر منشور ملل متحد، اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و میثاق جهانی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی که تمام حقوق و آزادی‌های اساسی بشر را بدون هیچ گونه تبعیضی به رسمیت شناخته‌اند، در «کنوانسیون جهانی حقوق افراد دارای معلولیت» مصوب دسامبر ۱۹۷۵ و همچنین در اعلامیه جهانی حقوق کودک ۲۰ نوامبر ۱۹۸۹ به‌طور مشخص و صریح به لزوم پایبندی دولت‌ها بر رفع تبعیض علیه افراد دارای معلولیت تأکید شده است.
مجلس ایران در ۲۰ اسفند ۱۳۹۶ «قانون حمایت از حقوق معلولان» را به‌تصویب رساند و این قانون در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷ از سوی حسن روحانی، رئیس جمهوری سابق ایران به نهادهای متولی امور افراد دارای معلولیت ابلاغ شد. با وجود گذشت بیش از شش سال از تصویب و ابلاغ این قانون اما هنوز خبری از اجرای کامل آن توسط این نهادها نیست.
طبق مفاد مندرج در قانون حمایت از حقوق معلولان، شهروندان دارای معلولیت باید از حمایت‌هایی نظیر خدمات درمانی و توانبخشی، مسکن، اشتغال، دسترس‌پذیری تردد و تحرک و حمایت‌های اداری و استخدامی برخوردار شوند.
برای نمونه، در ماده ۲۷ «قانون حمایت از حقوق معلولان دولت مکلف شده است تا کمک هزینه معیشت افراد دارای معلولیت بسیار شدید و یا شدید فاقد شغل و درآمد را به میزان حداقل دستمزد سالانه تعیین و اعتبارات لازم را در قوانین بودجه سنواتی کشور منظور کند.
یک شهروند دارای معلولیت در پاسخ به این پرسش که پس از تصویب قانون یاد شده تا چه میزان این ماده قانونی در حمایت از شهروندان دارای معلولیت اجرا شده است، می‌گوید:
«در سال ۱۴۰۱ هر سه ماه یک‌بار مبلغ ۸۱۸ هزار تومان به حدود ۲۰۰ شهروند دارای معلولیت با شرایطی که در همین ماده قانونی اعلام شده است، پرداخت شد».
به‌گفته او، سازمان بهزیستی در سالِ جاری وعده داده است که این مبلغ را به میزان هشت برابر افزایش دهد اما هنوز این افزایش کمک هزینه معیشت صورت نگرفته است.
همچنین، در بند ب از تبصره ۱۲ قانون بودجه ۱۴۰۲ دولت مکلف شده تا در کنار مجروحان جنگی (جانبازان) برای شهروندان دارای معلولیت شدید و فاقد درآمد و شغل هم کمک معیشت ماهانه پرداخت کند. بر اساس خبرهای منتشر شده، این بند امسال فقط برای جانبازان اجرا شده است.
شهروند دارای معلولیت بر این باور است که از آنجائی‌که حمایت از شهروندان دارای معلولیت «هیچ‌گونه منفعت سیاسی برای حکومت جمهوری اسلامی ندارد» از این‌رو دولت‌های مختلف در طول سال‌های گذشته نه تنها حتی قوانین مصوب داخلی را نیز برای حمایت از این شهروندان به‌طور کامل اجرا نکرده‌اند بلکه مسئولان دولتی نیز هیچ‌گونه اراده‌ای برای حمایت از این شهروندان ندارند.
به‌گفته او، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران وعده داده بود که در آذرماه امسال در مراسم روز جهانی افراد دارای معلولیت شرکت خواهد کرد اما با این وجود او در این مراسم حاضر نشده است.
بی توجهی به وضعیت شهروندان دارای معلولیت از سوی ابراهیم رئیسی در حالی است که حتی مسئولان دیگری که بالاجبار در مناسبت‌های مرتبط با این شهروندان حضور می‌یابند، برخورد محترمانه‌ای با شهروندان دارای معلولیت ندارند.
در یکی از آخرین اقدامات غیر اخلاقیِ مقامات دولتی در ایران، محمدعلی احمدی، فرماندار شهرستان اصفهان، اواخر آذر امسال، در مراسم تجلیل از افراد دارای معلولیت با اقدامی نمایشی، با صندلی چرخدار به میان حاضران آمد. این اقدام او واکنش‌های انتقادی فراوانی در میان شهروندان ایرانی به‌دنبال داشت.
از سوی دیگر، صولت مرتضوی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در دولت ابراهیم رئیسی، اواسط آذر ماه سالِ جاری، در سخنرانی خود در آیین گرامیداشت روز جهانی افراد دارای معلولیت که در «باغ موزه دفاع مقدس» برگزار شد، خطاب به حاضران گفته بود: «به امید ایرانِ بدون معلول».
اتخاذ چنین مواضعی از سوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یادآور مواضع آدولف هیتلر، رهبر حزب نازی درباره شهروندان دارای معلولیت است.
بی‌توجهی مسئولان دولتی به مناسب سازی فضاهای شهری برای دسترس‌پذیری و تردد شهروندان دارای معلولیت، یکی دیگر از مشکلات عدیده این شهروندان است.
شهروندی که در این زمینه با مجله حقوق ما گفت‌و‌گو کرده درباره میزان رضایت خود از مناسب‌سازی معابر شهری و دسترس‌پذیری برای تردد و حرکت در شهر می‌گوید:
«حمل و نقل عمومی ویژه معلولان در بیشتر شهرهای ایران وجود ندارد و در کلان‌شهرهایی نظیر تهران هم در سطح بسیار محدود ایجاد شده است. همچنین بسیاری از اماکن عمومی نظیر پیاده‌روها و پارک‌ها فاقد مسیر مناسب برای تردد ویلچیر است و حتی رمپ‌هایی که جلوی برخی از ادارات ساخته شده، بسیار غیر استاندارد و دارای شیب تند است».
به‌گفته او، به‌دلیل عدم اراده جدی شهرداری‌ها برای مناسب سازی معابر شهری جهت تردد شهروندان دارای معلولیت در شهر، بسیاری از آنها بالاجبار در خانه منزوی شده‌اند و امکان حضور در اجتماع از این شهروندان سلب شده است.
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.