کسری بودجه ۱۴۰۳ و رد کلیات آن در مجلس خامنه‌ای
با ارائه لایحه بودجه ۴۰۳ به مجلس، مرکز پژوهش‌های مجلس، از کسری بودجه عظیم سخن به میان رانده است.
ابراهیم رئیسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ را روز سه‌شنبه ۱۴ آذر ۴۰۲ ضمن دفاع از آن، به مجلس ارائه داد. این بخش اول لایحه بودجه و تنها شامل درآمدهای دولت بود. هیئت رئیسه مجلس لایحه بودجه را به کمیسیون تلفیق ارائه داد. این کمیسیون ظرف ۵ روز به بررسی کلیات لایحه بودجه پرداخت، سپس گزارش خود را به هیئت رئیسه ارائه داد.
صحن علنی مجلس در روز سه‌شنبه ۲۱ آذر شاهد بررسی کلیات لایحه ۴۰۳ بود و آن را رد کرد. ۱۲۷ نماینده مجلس مخالف کلیات لایحه بودجه، ۹۱ نفر موافق و ۱۰ نفر ممتنع بودند. با رد کلیات بودجه ۱۴۰۳ در مجلس، دولت رئیسی ۷ روز وقت دارد آن را اصلاح و دوباره ارجاع دهد. [مالیات بر فرودستان؛ خیز بلند کمرشکن کردن حقوق‌بگیران در بودجه ۱۴۰۳]
جدا از ایراداتی که به کلیات لایحه بودجه گرفته شده است، کسری بودجه یکی از معضلات آن عنوان شده است. مرکز پژوهش‌های مجلس، گزارشی ۷۰ صفحه‌یی در این زمینه منتشر کرده است. مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود هشدار داده که در بخش اول لایحه، بسیاری از درآمدها محقق نمی‌شوند.
این گزارش اعلام داشته است که میزان ارز ترجیحی واردات کالاهای اساسی از درآمد نفتی دولت بیشتر است. امری که با واکنش بانک مرکزی روبرو شده است. اما با این حال مرکز پژوهش‌ها از کسری ۲۷۱ هزار میلیارد تومانی در بخش یارانه‌ها خبر داده است.
شایان ذکر است با گذشت سالیان از هدفمندی یارانه‌ها، منابع آن جزء هزینه‌های عمومی قرار نمی‌گیرند. یعنی به عنوان یک «نیمه‌بودجه» جداگانه در لایحه بودجه منظور می‌گردد. این امر مورد انتقاد مرکز پژوهش‌ها قرار گرفته است. این ارگان مشخص‌نبودن نحوه درآمد و نحوه تقسیم یارانه‌ها را ایراد این لایحه دانسته است. همچنین هشدار داده است در این بخش دولت با کسری بودجه ۲۷۱ هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد.
گزارش مرکز پژوهش ها در زمینه کسری بودجه یارانه‌ها و نفت
مرکز پژوهش‌ها استناد کرده است میزان تحقق منابع یارانه‌ها ۶۰۰ هزار میلیارد تومان (همت) برآورد شده است. در حالی که مجموع هزینه‌ها یا یارانه‌ها ۸۷۱ همت برآورد شده است. این به معنای کسری ۲۷۱ هزار میلیارد تومانی در بخش هدفمندی یارانه‌هاست.
همچنین گزارش شده است رشد مصارف خرید تضمینی گندم و یارانه دارو، دلیل عمده کسری بودجه خواهد بود. همچنین تداوم پرداخت یارانه‌های انرژی علیرغم تشدی ناترازی انرژی‌ها به عنوان یک دلیل ذکر شده است.
یارانه نقدی در این لایحه ۴۰۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. یارانه نان، ۱۹۲همت، یارانه دارو ۶۹ همت، مستمری کمیته امداد ۳۷ همت، مستمری بهزیستی ۲۱همت، هزینه شرکت‌ها ۱۵۰همت برآورد شده است. مجموع این ردیف هزینه‌ها در زمینه پرداخت یارانه‌ها ۸۷۱ همت می‌باشد.
همچنین برآورد میزان تحقق منابع لایحه بودجه ۴۰۳ در صورت «تداوم شرایط فعلی» ۶۰۰ همت عنوان شده است. با این حساب لایحه بودجه در زمینه یارانه‌ها ۲۷۱ همت کسری دارد.
کسری بودجه در زمینه درآمد نفت، سهام، فروش و سود شرکت‌های دولتی
همچنین در بخش دیگری از گزارش مرکز پژوهش‌ها، به کسری در زمینه درآمدهای نفتی پرداخته شده است. این گزارش اعلام داشته صادرات نفت در سال آینده ۱۵۰هزار بشکه کمتر از پیش‌بینی لایحه خواهد بود. همچنین نفت بر خلاف لایحه بودجه، به جای ۷۰ دلار در هر بشکه ۶۵دلار به فروش خواهد رسید. نتیجه آن که دولت در این منبع درآمدی نیز با کسری ۷۴ همتی مواجه خواهد بود.
در زمینه درآمد دولت از واگذاری سهام شرکت‌های دولتی نیز گزارش مرکز پژوهش‌ها، برآورد کسری بودجه کرده است. بدین صورت که درآمد دولت از واگذاری سهام دولتی تنها۳۰ همت خواهد بود که نصف رقم پیش‌بینی‌شده در لایحه می‌باشد.
در زمینه فروش اموال دولتی نیز برآورد مرکز پژوهش‌ها این است که ۵۲ همت درآمد در این بخش غیرقابل‌تحقق است.
در زمینه سود شرکت‌های دولتی نیز مرکز پژوهش‌ها اعلام داشته، میزان درآمد دولت از این بخش واقعی نیست. بدین معنا که درآمد دولت از محل سود شرکت‌های دولتی تنها ۵۰ درصد میزان ارائه‌شده در لایحه خواهد بود. به بیان دیگر ۳۰ همت سود در مقابل ۶۰ همت سود پیش‌بینی شده در لایحه بودجه ۴۰۳.
دلیل این ادعا نیز زیان‌ده بودن ۱۵۰ شرکت دولتی در شش ماه ابتدایی سال ۴۰۲ عنوان شده است. در حالی که دولت رئیسی تعداد شرکت‌های زیان‌ده در سال آتی را تنها ۱۶ شرکت اعلام داشته است.
مرکز پژوهش‌ها اعلام داشته در زمینه درآمد نفتی، سهام و سود اموال دولتی، در مجموع ۱۵۶ همت کسری وجود دارد. بخش‌های جزئی‌تر دیگر در مورد کسری بودجه در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز قید شده است.
بدین ترتیب رئیسی در لایحه ۴۰۳ که به مجلس ارائه کرده، با کسری بودجه بیش از ۴۰۰ همتی روبروست!
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نظر را بنویسید.