ظهور شهرهای حوزه خلیج فارس بعنوان مراکز جدید جهان عرب

با اینکه ٬ طی چند سال گذشته٬ پایتخت های سنتی عربی بیشتر درگیر جنگهای داخلی و مدنی شدند٬ سری جدیدی از شهرها در حوزه خلیج فارس شروع به ظهور کردند و بعنوان مراکز جدید جهان عرب خود را مستقر ساختند. ابوظبی٬ خواهرش دبی ٬ شارجه وپایتخت قطر٬ دوحه٬ بعنوان مراکز اصلی معاصر فرهنگی٬ تجاری٬ طراحی٬ معماری٬ هنر و دانشگاه توسعه یافته اند و صدها هزار نفر از مهاجران عرب ٬ شامل دانشگاهیان٬ تجار٬ روزنامه نگاران٬ ورزشکاران٬  کار آفرینان و متخصصان پزشکی را جذب  جهان عرب  میکنند.

درحالیکه این شهرها ممکن است با همتایان عرب خود از نظر پویایی سیاسی رقابت نکنند٬ تقریبا درهر مورد دیگری ازشهرهای خواهر خود در شما آفریقا و خاور نزدیک (شرق مدیترانه) به مراتب پیشی گرفته اند.

شهر ابوظبی٬  با تولید ناخالط داخلی ۲۴۸ میلیارد دلار نسبت به هر کشور عربی دیگری به جز عربستان سعودی٬ با برنامه های  توسعه فرهنگی٬  شامل محوطه ای دانشگاهی از دانشگاه های جهان٬  مانند دانشگاه نیویورک٬ دانشگاه معتبر سوربن پاریس و INSEAD دانشکده بین المللی بازرگانی و ده دانشگاه برتر بازرگانی مستقر در فونتن بلواهمیت بیشتری را پیدا کرده است.

ابوظبی مشغول ساخت موزه ملی زاید با طراحی نورمن فاستر٬ موزه لور بوسیله ژان نول٬  موزه گگنهایم بوسیله فرانک گری٬ موزه دریایی٬  توسط تادو آندو و یک سالن کنسرت توسط زاها حدید است.

فرودگاه شهرابوظبی٬ خانه دریافت جوایز متعدد شرکت هوایی اتحاد بوده که در حال گسترش و افزایش مساحت خود بیشتر از مساحت فرودگاه پنتاگون تا سال ۲۰۱۷ و ظرفیت ارائه خدمات به ۴۰ میلیون مسافر است. و این ها تنها مربوط به نفت نیست. بخش غیر نفتی ابوظبی نیز تخمین زده شده است که به ۱۰۷ میلیارد دلار در ۲۰۱۲ رسیده و ۴۳.۵ درصد از اقتصاد امارات را ساخته است.

در حالیکه بخش زیادی از منطقه درگیر جنگ بود٬ دبی خود را از یک روستای ماهیگیری به یک پایتخت جهانی کسب و کار و تجارت در طول چند دهه تبدیل کرده است. دبی٬  خانه بلندترین برج های جهانی٬ جزیره ساخته دست بشر٬ در خط مقدم زیر ساخت و پیشرو٬ امروز مظهر یک شهر جهانی با بیش از ۲۰۰ ملیت و جریان ثابت ورود  مهاجران است. شهر به احتمال زیاد برنده نمایشگاه جهانی ۲۰۲۰ خواهد بود که حتی با سرعت بیشتری توسعه پیدا خواهد کرد. دبی٬  معرفی شده بعنوان” مرکز جهان “٬  خانه پروازهای هوایی امارات و جز پنج فرودگاه برتر جهانی٬ اعراب را از نقاط مختلف دنیا  جذب کرده و در  مجموعه ای از مناطق آزاد٬  شرایط و خدمات جذب رسانه ها٬ فناوری اطلاعات٬ تامین منابع مالی و صنایع را فراهم میکند و درگزارش  توسعه انسانی عربیِ  سازمان ملل٬ در اوایل سال ۲۰۰۲ تحسین میشود.

شارجه٬ گویا این تغییر گرانشی به سمت شرق را آغاز کرده است و شهر طراحی شده خلیج بعنوان پایتخت فرهنگی جهان عرب بوسیه یونسکو در سال ۱۹۹۸ نامیده میشود٬ درهمان سال امارات نیز دانشگاه معتبر آمریکایی شارجه را افتتاح میکند. شارجه همچنین میزبان نمایشگاه دوسالانه هنر معتبر٬ نمایشگاه کتاب٬ و بیش از بیست موزه متفاوت تخصصی است.

گفته شده است که شهرهای امارات متحده عربی٬  در مجموع بر اساس نظر سنجی های اخیر٬ ماهیانه ۱۵۰۰۰ مهاجررا جذب کرده و جوانان عرب از میان مناطق مختلف این شهرها را بعنوان مقصد انتخابی و کشوری برای موفقیت خودشان میخواهند.

دوحه٬  با مرکز راه آهن قطر و فرودگاه بین المللی به زودی افتتاح شده حَمَد٬ ٬ نقش میزبانی دانشگاههای برتر آمریکا را مانند دانشکده دیپلماسی خارجی جورج تاون٬ دانشکده پزشکی ویل کرنر و دانشگاه کارنگی ملون از میان چندین دانشگاه دیگر برعهده دارد.

دوحه٬ بزرگترین صادر کننده گاز مایع در جهان و میزبان بازی های جام جهانی ۲۰۲۲ همچنین میزبان موزه I.M. Pei designed هنر اسلامی٬  موزه Mathaf  هنر مدرن عرب٬  در آینده موزه هنر شرق٬ وموزه ملی٬ به طراحی ژان نول است.

دوحه و امارات متحده عربی٬ نه تنها در زمینه زیر ساختی پیشرفت کردند٬  بلکه میزبان دو شبکه اخبار عربی  وسیع و پر مخاطب هستند. بر اساس آخرین گزارش توسعه انسانی سازمان ملل٬ امارات و قطر تنها کشورهای عربی بودند که بالاترین رتبه در شاخص توسعه انسانی بسیار بالا را داشته اند٬ شاخصی که بر مبنای برتری در سلامت٬آموزش و درآمد رتبه بندی میشود.

  به طور طبیعی٬ چنین سرعت بالای توسعه در این شهرهای حوزه خلیج فارس با یکسری از عواقب و چالش های ناخواسته نیز همراه میشود٬  که شامل استثمار نیروی کار و تخریب محیط زیست طبیعی در برخی موارد شده است. شهرهای حوزه خلیج٬ بهرحال٬ با توجه به آگاهی محلی و پافشاری بین المللی سعی درمقابله با چنین مسائلی کرده است.

چندین دهه  سرمایه گذاری ناکافی و جنگ های تمام عیار داخلی در تاریخ کشورهای عربی شمال آفریقا و شرق مدیترانه منجر به داشتن زیر ساختی ضعیف وناکافی٬ از جاده های قدیمی تا برنامه های درسی علمی وشیوه های تدریس منسوخ شده است. بهرحال٬ پایتخت های سنتی عربی ممکن است که در حال حاضردر رده پایین باشند٬ اما بطور حتم حذف شده نیستند. این شهرها  که روح و روان عرب را در دهه ها تحت سلطه خود داشتند٬ در قرن بیست ام به لحاظ منابع فرهنگی و انسانی غنی هستند. با این همه٬ اگر زمانی بخواهند بخت خود را در اطراف بهتر کرده و خوشبخت شوند ٬  با چشم انداز دنیای تحت سلطه شهرهای جدید وتوانمند حوزه خلیج مواجه میشوند که نه تنها به شکل منطقه ای بلکه در مقیاس جهانی نیز سخت میشود با انها مطابقت پیدا کرد.

مترجم: بهامین آزادی

این یک مطلب قدیمی است و اکنون بایگانی شده است. ممکن است تصاویر این مطلب به دلیل قوانین مرتبط با کپی رایت حذف شده باشند. اگر فکر می‌کنید که تصاویر این مطلب ناقض کپی رایت نیست و می‌خواهید توسط زمانه بازیابی شوند، لطفاً به ما ایمیل بزنید. به آدرس: tribune@radiozamaneh.com