آثار ویرانگر سدسازی‌های سپاه بر روی دریاچه‌ها، تالاب‌ها و کشاورزی

سپاه و قرارگاه خاتم تخریب گران محیط زیست ایران

آثار ویرانگر سدسازی‌های سپاه و پروژه های بی‌رویه قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه به قصد سودجویی‌های کلان و مصرف در پروژه اتمی، آثار ویرانگری بر روی دریاچه‌‌ها، تالاب‌ها وکشاورزی در ایران داشته است.

قسمت سیزدهم:
در مطلب پیشین نقش مخرب سپاه در سدسازی‌های بی‌رویه و علت اصرار سپاه بر ادامه سدسازی، مورد بررسی قرار گرفت. در این مطلب، آثار ویرانگر سدسازی‌های سپاه بر روی دریاچه‌ها، تالاب‌ها وکشاورزی و… مورد بررسی اجمالی قرار می‌گیرد.

تاثیر مخرب سدهای سپاه بر کشاورزی ایران

تاثیر مخرب سدهای سپاه برکشاورزی جنبه‌های مختلفی دارد که پرداختن به همه‌ آنها از حوصله بحث خارج است. اما شاید بتوان مهمترین آنها را، ازبین رفتن وفرسایش خاک، ضایعات ناشی ازشوری آب درمناطق پایین‌دست سدها، خشک‌شدن رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها، ازبین رفتن جنگل‌ها، جاری‌شدن سیل، نابودی قنات‌ها و… دانست.

هر ساله درایران بیش از ۵میلیارد تن خاک حاصل‌خیز در نتیجه جاری‌شدن سیلاب‌ها و فرسایش خاک در پشت سدهای کشور جمع شده و از این حیث ضررهای فراوانی به بخش کشاورزی تحمیل می‌کند.

به عبارت دیگر مهم‌ترین مشکل سدها درایران، پدیده فرسایش وتجمع رسوبات درمخازن سدها است که عمرسد‌ها را کاهش می‌دهد وثروت مردم ایران را برباد می‌دهد.

بسیاری از بندها وسدهای کوتاه با معماری غیرمهندسی ساخته می‌شوند و در برخی از سدها به دلایل سرریزی سد، تجمع رسوب، استفاده از مصالح نامناسب، سدها از بین رفته و غیر قابل استفاده مانده‌اند.

تاثیر مخرب سدهای سپاه بر نخلستان‌ها

سدسازی وانتقال آب از سرشاخه‌ها ازعوامل اصلی شوری آب در خوزستان است. با کاهش آب کارون وبازگشت آب دریا، شوری زمین در استان افزایش یافته و بسیاری ازنخلستان‌ها خشک شده‌اند.

آثار ویرانگر سدسازی‌های سپاه — **این وضعیتی است که بعد از ساختن سد برروی روخانه کارون برای نخلستان ها پیش آمده است**

سد مارون درشهر شادگان یکی از این نمونه‌هاست که باعث اعتراض نخل‌داران این منطقه شده است.

سد گتوند «جنایتی در حق سرزمین ایران»

سد گتوند که قرارگاه خاتم‌الانبیاء به طور مشترک آن را با آستان قدس دیگربازوی اقتصادی وپول ساز ولایت فقیه ساخته ودرسال۱۳۹۰ به بهره‌برداری رسید. شاید بهترین نمونه از ویرانی به دست سپاه در امرسدسازی است.

این سد با بودجه‌ای عظیم از پول مردم ایران ساخته وسود ساخت آن نصیب سپاه پاسداران و آستان قدس، یعنی خامنه‌ای شد. اما مصیبت‌های آن، گریبان مردم خوزستان را گرفت.

به دلیل مکان‌یابی نادرست وغیرکارشناسی سپاه و وجود توده‌های نمکی گچساران درمخزن سد، پس از آبگیری وبه دلیل انحلال این توده‌ها، آب مخزن سد، شور شده وپیامدهای ناگواری برای پایین‌دست ایجاد کرده است.

نتیجه، شوری آب کارون واز بین رفتن بخشی از زمین‌های کشاورزی استان است. زیرا حجم نمکی که در آب دریاچه‌ی سد باید حل شود به ۱۵ تا ۳۰ سال زمان نیاز دارد.

کار به جایی رسید که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نظام ساخت سد گتوند را «جنایتی در حق سرزمین ایران» خواند.

تاثیر مخرب سدهای سپاه در خشک‌شدن رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌های ایران

محو شدن دریاچه‌های هامون، کافتر، بختگان، مهارلو، پریشان، طشک وبرخی دیگر از تالاب‌ها از نقشه ایران وهمچنین قرار گرفتن دریاچه ارومیه درآستانه نابودی کامل، ازدیگر تبعات سدسازی‌های بی‌رویه سپاه است. به این لیست می‌توان وضعیت بحرانی تالاب‌ها گاوخونی را نیز افزود.

همچنین به این سیاهه باید رود کارون را نیز افزود که زمانی تنها رودخانه قابل کشتی‌رانی ایران محسوب می‌شد و اکنون با احداث ۲۴ سد در مسیر آبریزهای آن، در شرایط بحرانی قرار دارد.

جاری‌شدن سیل‌های ویرانگر از دیگر تبعات سدسازی‌های بی‌رویه سپاه است

بر خلاف اینکه در یک تلقی خودبخودی ممکن است برداشت شود که سد‌سازی می‌تواند به عنوان مانعی جدی در برابر سیل‌‌های ویرانگر عمل کند. اما تجربه سال‌های اخیر در ایران نشان داد که این، برداشتی اشتباه و صرفا یک ژست تبلیغاتی برای توجیه و متقاعد ساختن افکارعمومی برای ادامه روند سد‌سازی توسط سپاه است.

در سیل ‌آق‌قلا در شمال کشور که در آخرین روزهای سال ۱۳۹۷ براه افتاد و در نوروز۱۳۹۸ مردم این منطقه را مصیبت‌زده کرد. اصلی‌ترین دلیل گسترش سهمگین سیل، سودجویی حکومت از سد‌‌های این منطقه بود.

حکومت ولایت فقیه آب سدهای این منطقه را جهت مصارف کشاورزی به فروش می‌رساند، و به همین دلیل از تخلیه سد در آستانه وحین بارش‌ها ممانعت به عمل آورد، و در روزهای بعد شدت بارندگی‌ها، باعث شد تا دریچه‌ سدهای منطقه به ناگهان باز شده و فاجعه آق‌قلا را بیافریند.

نابودی قنات‌های ایران یکی دیگر از عوارض سد‌سازی‌های سپاه است

قنات‌های ایران که یکی ازمهمترین منابع استحصال آب به خصوص درمناطق کم‌ آب بوده نیز دراثر سدسازی‌های بی‌رویه دچار خسارات جبران‌ناپذیری شده است.

در ایران بالغ بر۳۰هزار رشته قنات به صورت فعال وجود دارد. در سال‌های اخیر به علت استفاده بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی وهمچنین عدم رسیدگی به قنات‌ها، موجب کاهش آبدهی تعداد زیادی از آنها شده است.

سیاست‌های حکومت ولایت فقیه در چند دهه گذشته در حوزه آب و سدسازی‌ موجب شده که قنات‌ها نیز در معرض نابودی کامل قرار گیرند.

ضایعات مخرب سدسازی به حدی رسید که حمید چیت‌چیان، وزیر نیروی پیشین حکومت گفته است: «ظرفیت سدسازی در ایران به حد اشباع رسیده و ظرفیت ذخیرگاه سدهای ایران یک ونیم برابر میزان آب‌های جاری است».

با تمامی این آثار مخرب اما روند سدسازی در ایران توسط سپاه در زمان روحانی نیز ادامه داشت و بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ در مجموع ۳۰ سد به بهره‌برداری رسید.

ادامه دارد…