هجده تیر بی سرانجام نبود

هجده تیر هم مانند هر کنش اجتماعی دیگر نتیجه کوتاه وبلند مدت دارد . امروز که چهارده سال ازهجده تیر گذشته دامنه این حادثه اثری ممتد را بر تاریخ معاصر ایران داشته که حالا نسل جوان از آن بهره میرند .

نمایش بی تعارف سیاست سرکوب .

سیاست سرکوب اعتراض مشروع ازسالهای ابتدایی انقلاب اسلامی آغاز شد  . سیاستی از جنس دستورشرعی آیت الله خمینی برای  قتل عام مخالفین در سال سال ۶۷ . که در سال ۷۸ در قالب  حمله به خوابگاه دانشجویان معترض به بستن روزنامه سلام اعمال شد . هجده تیر نمایش عریانی بود از استمرار سیاست سرکوب برای نسل جوانی که کشتار های سال ۶۷ را ندیده است . ( فرمان روح‌الله خمینی ) ( استفسار و پاسخ خمینی ) – لینک

غیر قابل اعتماد بودن حکومت در آنچه که رعایت حقوق شهروندان مینامد .

طبق گزارش های حکومتی حادثه کوی دانشگاه توسط انصار حزب الله موسوم به لباس شخصی ها و نیروی انتظامی خلق شد . ( سند – سند ) اما علی رقم وعده مسئولین حکومتی و خواست مردم و دانشجویان  نه تنها کسی  از اعضای انصار حزب الله دستگیر و یا محاکمه نشدند ، بلکه سردار فرهاد نظری فرمانده پلیس حمله کننده به کوی دانشگاه در دادگاه تبرعه و تنها دو سرباز به اتهام دزدیدن یک ریش تراش به جریمه ناچیز نقدی محکوم شدند . در عوض بسیاری از دانشجویان معترض در همان روز ها و یا سالهای بعد به اتهام حضور در این اعتراض دستگیر ، شکنجه و به زندانهای طویل المدت محکوم شدند . این وضعیت اثبات تبعیض شهروندان در برابر قانون و عدم تعهد حکومت به تامین عدالت بود .( سند )

تایید دوباره عملکرد غلط دستگاه امنیتی در راستای سناریو سازی و توهم دشمن فرضی .

توهم توطعه شیوه پوپولیستی است که از سالهای آغازین انقلاب برای حساس نشان دادن برخی شرایط از سوی حکومت بکار گرفته میشد . این شیوه  با پایان جنگ هشت ساله باعراق و با تسلط چهره هایی همچون سعید امامی در وزارت اطلاعات مبنای نظری پیدا کرد . اخذ اعتراف های اجباری و خودزنی های سیاسی در مقابل دوربین تلویزیون و یا بمب گذاری در حرم امام هشتم شیعیان توسط وزارت اصلاعات نمونه عینی این سیاست بود . در کوی دانشگاه نیز تلاش شد تا بجای ریشه یابی حقیقت و حل عقلانی مشکل ، این اعتراض صنفی سرکوب شده با پشتوانه اعترافات اجباری برخی افراد به پروژه ای هدایت شده از سوی آمریکا و اسرائیل مطرح شود . ادعایی که به جز اعتراف تحت فشار چند متهم هیچ گاه سند دیگری برای آن ارائه نشد .

نگرانی حکومت از سازمان یافتگی سیاسی و صنفی اقشار اجتماعی خصوصا دانشجویان

حکومت با خلق دفتر تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه در دهه شصت تلاش کرد تحت عنوان پیوند حوزه و دانشگاه ، محیط داخلی دانشگاه را توسط خود دانشجویان پیرو حکومت کنترل کند . بعد از حادثه کوی دانشگاه و استحاله دفتر تحکیم وحدت حکومت با پشتیبانی بخشی از نیرو های وفادارش در دفتر تحکیم و حدت شاخه شیراز را فعال کرد . حتی شخص آیت الله خامنه ای به منظور رسمیت بخشیدن به این گروه تازه تاسیس پیام ویژه ای را به نشستشیراز فرستاد . از آن روز به بعد مجوز فعالیت گروه های مستقل دیگری همچون اتحادیه اسلامی دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه ها  ( گروه طبرزدی ) لغو و اعضای آن به شکل گسترده بازداشت شدند . فعالیت های صنفی و سیاسی دیگر اقشار همچون کارگران ، معلمان و … که پس از حادثه هجده تیر جدی تر شده  بود نیز تا به امروز با اعمال همین سیاسیت ناکام ماند  . سیاستی که میخواهد هرگونه سازمان یافتگی خارج از کنترل خود را متوقف کند .

شفاف شد مرز های اصول گرایی و اصلاح طلبی و تعیین تکلیف نیرو های دو زیستی

هرچند اصول گرایان و اصلاح اطلبان هر دو تا به امروز مدعی انقلابی گری و آرمانهای آیت الله خمینی بودند اما حادثه هجده تیر آغازمرزبندی بود بین این دو طیف درون حکومتی . مرزی که آن را آیت الله علی خامنه ای آن را در سخنرانی معرف خود پس از هجده تیر ترسیم کرد و پس از آن موضع گیری ها و عملکرد افراد نزدیکی و دوری آنها را به بخش اقتدار گرای حکومت مشخص کرد . از آن جمله این موضیع گیری ها میتوان به سخنرانی معروف آن روزهای رئیس جمهور منتخب آقای ورحانی اشاره کرد . ( اینک – سند )

تصویر روزنامه اطلاعات در ابعاد بزرگ

ایشان در سخنرانی حود حادثه هجده تیر را ناشی از اقدامات عوامل اسرائیل و آمریکا نامیده و خواهان مجازات آنها شد . در آن سو نیز برخی نیروهای دوزیستی که زمانی خود خالق این حکومت اسلامی بوده امابه حاشیه رانده شدند ، مواضع خود را صریح تراز پیش نسبت به اقتدارگرایی حکومت مطرح کرده و مرز خود را با حکومت شفاف تر کرند . که از آن جمله میتوان به جریان ملی مذهبی ها اشاره کرد . مرزهایی که ده سال بعد و در اعتراضات مردم به نتیجه انتخابات بحث انگیز ریاست جمهوری ۸۸ به عنوان یکی از معیار قضاوت و تصویه حساب حکومت با برخی افراد وابسته به این جریانها قرار گرفت . ( سند )

تخمین سطح انعطاف پذیری حکومت در قبال مطالبات مدنی و امکان تحقق شعاراصلاحات

هرچند اصلاح طلبان در زمان به دست گیری قدرت برنامه ای شفاف را به عنوان مورد شایسته اصلاح تعین نکرده بودند اما اقدامات آنان در مورد حادثه هجده تیر و وقایع پیرامون آن نشان داد که اقتدار گرایی حکومت به رهبری سید علی خامنه ای قدرتمند ترشعار اصلاح طلبی آنان است . فارغ از برخی موفقیت های اصلاح طلبان در حوزه هایی همچون فرهنگ ، عدم توانایی پیگری پرونده کشته شدگان حادثه کوی ،عدم حصول نتیجه در موضوع شکنجه و دادگاه غیر عادلانه متهمان این پرونده  ، جریان تعریف جرم سیاسی و قانون مطبوعات و تسلیم در برای حکم حکومتی رهبرو … ازجمله مواردی بود که عدم انعطاف نظام ولایی در قبال مطالبات مدنی و اصلاح ناپذیر بودن حکومت را به اثبات رساند .

نقطه آغاز جنبش های جدید اجتماعی

با سرکوب و قتل عام مخالفین در سالهای دهه حکومت توانست مدتی اعتراضات اجتماعی را منفعل کند . اما ظهو نسل جدید ، نسل جوانی که مطلبات خود را با کمک ابزار های انقلاب ارتباطات همچون اینترنت و ماهواره تعریف و پیگیری میکند چالش تازه ای را ایجاد کرد . برپایی سالگرد های هجده تیر و در پی آن تجمع های اعتراضی درروز هایی همچون شانزده آذر تمرینی بود برای پیوند خوردن جنبش دانشجویی با جنبش کارگری ، معلمان و … آمارسالهای اخیر رشد یک باره اعتراض های اجتماعی را پس از حادثه هجده تیر نشان میدهد . اعتراض های مبتنی بر شیوه های مدنی و مدرن که در حواث پس از انتخابات بحث انگیز ۱۳۸۸ به اوج رسید .

ظهور اپوزیسیون جدید

برون داد هجده تیر نسلی از مخالفین با استبداد دینی بود که اکنون در داخل و خارج ایرانفعال هستند . مخالفینی با پیشینه متفاوتی از اپوزیسیون سنتی اما معتقد به حکومتی دمکراتیک و غیر دینی . این نسل از اپوزیسیون به دلیل ریشه های زنده اش در داخل کشور و سابقه همراهی با جریانهای مختلف سیاسی در ایران ، نقشی میانه را ایفا کرده و در سالهای اخیر توازنی را نیز میان مخالفین کند رو و تند رو داخل و خارج کشور برعهده گرفته است .

 دردو دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد  فضای امنیتی کم نظیری بر دانشگاه مسلط شد . کامران دانشجو وزیر علوم نقش قصاب ذهن و جسم دانشگاه را ایفا کرد و با اخراج و یا بازنشستگی اجباری استادان ، تعلیق و اخراج و بازداشت دانشجویان باعث شد فعالیت جنبش دانشجویی به حد اقل برسد . در این دوره حتی حادثه کوی دانشگاه تهران باردیگر تکرار شد و در شامگاه ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ بار دیگر دانشجویان خوابگاه کوی هزینه اعتراض به نتیجه انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری را پرداختند . ( لینک )

اما حالا در دوران ریاست جمهوری شیخ کلید دار ومدعی اعتدال جنبش دانشجویی فصل دیگری از حیات خود را آغاز خواهد کرد . فصلی که در آن بازبینی روش ها و بکار گیری تجربه ها اولویت امور است .

یاد و خاطره همه جان باختگان راه آزادی خصوصاً شهیدان کوی دانشگاه عزت ابراهیم نژاد و اکبر محمدی گرامی .

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)