در روزهای گذشته ترکمن ‌صحرا درگیر التهاب‌ و بحران بوده است. مردم ترکمن در اعتراض به تعرض به دو کودک طی روزهای گذشته تجمع کردند. تجمعاتی که پلیس با خشونت اقدام به سرکوب آن نمود و با بازداشت شماری از تجمع‌کنندگان همراه بود.

التهاب‌های این روزها در گنبد کاووس از ابعاد مختلفی قابل بررسی است. بخشی از آن به مساله‌ی تجاوز و آزار و به‌ویژه تعرض به کودکان در نظامی برمی‌گردد که از سیستم قضایی تا نظام آموزشی و ساختار فرهنگی خانواده‌ها سراسر مردسالار و حامی متجاوز است. اما بخشی از اعتراضات جمعیِ این روزها در ترکمن‌صحرا بدون شک به مسأله‌ی ستم ملی گره خورده است. چنانچه برخی فعالین ترکمن نیز اشاره کرده‌اند که بخشی از درون‌مایه‌ی اعتراضات در واکنش به تغییر اجباری بافت جمعیتی در ترکمن‌صحرا بوده است. تغییر بافتی که در جهت سرکوب هرچه بیشتر هویت و انسجام ترکمن‌ها و به نفع یکدست‌سازی جمعیتی متناسب با دولت مرکزی است.

از قضا اعتراضات و سرکوب این روزهای ترکمن‌صحرا با سالگرد لشکرکشی حکومت مرکزی در ۶ فروردین ۵۸ به این منطقه و کشتار مردم ترکمن و سرکوب شوراهای مردمی خلق ترکمن هم‌زمان شده است. این هم‌زمانی یادآور ۴۳ سال مداوم، سرکوب این مردم است.

زمانی که سپاه پاسداران در ۶ فروردین ۵۸ به ترکمن‌صحرا برای اولین بار حمله کرد تا خودگردانی مردم این منطقه که در شوراهای مردمی متشکل شده بودند را به نفع سلطه‌ی محض حکومت مرکزی سرکوب کند، قابل پیش‌بینی بود که طی سالهای بعد و پس از سرکوب شوراهای مردمی ترکمن، به تدریج این مردم، مشابه سایر جمعیت غیرفارس و غیر شیعه، با سرکوب هویت خود مواجه گردند، محروم نگه داشته شوند، حتی از ساده ترین امکانات رفاهی و آموزشی محروم بمانند و بافت جمعیتی این مناطق عامدانه از سوی حکومت مرکزی دستکاری شود، تا خطر بالقوه‌ی این مردم برای مخدوش کردن یکدستی و استانداردهای هویتی و زیستی دولت مرکزی مستقر با سرکوب مداوم دفع گردد.

در روزهایی که ترکمن‌صحرا مجددا در التهاب و تحت سرکوب مستقیم نیروی پلیسی است، مجددا فیلم “حرف بزن، ترکمن” را برای مخاطبان منتشر می‌کنیم. این مستند به خوبی نشان می‌دهد مردمی که تازه از زیر یوغ ستم ناسیونالیسم پهلوی (که از زمان رضاخان با شدت در جریان بود) به درآمده بودند و هنوز زیر چکمه‌های سرکوب و محروم‌ساز ناسیونالیسم مدل جمهوری اسلامی له نشده‌ بودند چطور خود با تشکیل شوراهای مردمی، شکوفایی و رشد را تجربه کردند، در فرهنگ مردسالار با مشارکت فعالانه‌ی اجتماعی زنان شکاف انداختند و توانستند برای چندماه هم که شده در صلح زندگی کنند.

این مستند در همان سال ۵۸ وقتی هنوز شوراهای خلق ترکمن کامل سرکوب نشده بودند، ساخته شد.

تجربهء شوراهای کارگری و کنترل کارگری در ایران (۱۳۵۵-۱۳۵۷) “ستاد مرکزی شوراهای ترکمن صحرا”

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)