کمبود روغن در ایران، علت چیست؟

کمبود روغن در ایران در هفته‌های اخیر به یکی از مشکلات خانوارهای ایرانی تبدیل شده و در برخی شهرها صف‌های طولانی برای تهیه روغن خوراکی ایجاد شده، علت این امر چیست؟

اولین هشدار در مورد کمبود روغن در ۱ خرداد ۱۳۹۰ انتشار یافت. تسنیم به نقل از سید محمد رضوی دبیر انجمن صنایع کنسرو ایران نوشت «ذخایر روغن صنایع غذایی رو به اتمام است.»

در ۱۷ تیر رسانه‌های حکومت ایران از افزایش قیمت ۶۵ درصدی روغن مایع در سه‌ساله اول دوره دوم روحانی خبر دادند.

در دهه دوم شهریور نوبت به گرانی و کمبود کره رسید و بعد از کمبود ناگهانی یک‌هفته‌ای، این محصول با افزایش قیمت ۹۰ درصدی به بازار عرضه شد.

همزمان قیمت روغن مایع و جامد نیز علاوه بر این که رو به فزونی گذاشت، کمبود این اقلام نیز تبدیل به مشکلی دیگر برای خانواده‌ها شده و سبب ایجاد صف‌های طولانی در شهرها گردید.

در ۱۹ شهریور سعید درخشانی؛ رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌ها ضمن اعلام خبر افزایش ۹۰ درصدی قیمت کره، در خصوص کمبود روغن جامد در بازار، اعلام کرد «این قلم کالا در بازار کم بوده و مردم نیز سراغ آن را می‌گیرند ولی کمبود وجود دارد.»

در این برهه زمانی حکومت، کمبود و افزایش شدید قیمت روغن نباتی را ناشی از مشکلات تامین و تخصیص ارز برای واردات روغن خام مورد نیاز کارخانه‌های روغن‌کشی، عنوان کرد.

وقتی بحران کمبود روغن به عنوان بخشی از مایحتاج ضروری مردم، بالا گرفت حکومتگران را مجبور ساخت تا ارز مورد نیاز آن را تامین کنند، اما مشکل پایان‌ناپذیر بود.

در ۱۱ مهر کانال تلگرامی اتحادیه آزاد کارگران از گرانی ۷۰ درصدی روغن مایع پس از همه‌گیری ویروس کرونا و در عرض ۸ ماه خبر داد.

افزایش ۲۱۲ درصدی قیمت روغن

در ۲۳ مهر علی بهره‌مند، رئیس اتحادیه قنادان از افزایش ۲۳۳ درصدی قیمت روغن خبر داد و افزود «ماه گذشته هر حلب روغن ۱۶ کیلویی به قیمت ۱۵۰ هزار تومان عرضه می‌شد اما اکنون قیمت این کالای مصرفی مخصوص شیرینی‌پزها به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته ضمن اینکه در بازار کاملا نایاب شده است.»

با گذشت زمان و کمبود و گرانی بعضا تا چند برابری روغن، در آبان‌ماه رسانه‌های حکومت و کارگزاران آن به دو بهانه «کمبود پیت حلبی» و «هجوم مردم» دست یازیدند تا کمبود و گرانی روغن را توجیه کنند.

در یکی از آخرین این اظهارات در ۶  بهمن محسن بوستانی‌فر؛ سرپرست معاونت امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صمت البرز اعلام کرد: «در حال حاضر مشکل روغن جامد، تولید نیست بلکه تولیدکنندگان در تامین حلب‌های بسته‌بندی این روغن با مشکل مواجه شده‌اند.»

خبرگزاری مهر بهانه دیگری جست و به نقل از مدیر یک شرکت تولید روغن در قزوین نوشت «به دلیل نبود کامیون برای بارگیری، این محصول در انبار انباشته شده و ظرفیت تولید نیز کاهش یافته است.»

عرضه روغن در فضای مجازی با قیمت بالا

با وجود این افت‌و‌خیرها در کمبود و گرانی روغن مایع و جامد، اما خبرها از عرضه این محصولات با قیمت گزاف در فضای مجازی و به تعداد نامحدود حکایت می‌کرد.

از سوی دیگر قاسمعلی حسنی دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی به صراحت اعلام کرده است «اگرچه روغن با نرخ ۴۷ هزار تومانی درج شده بر روی کالا برای مصرف کننده نیست، اما با نرخ ۱۰۷ هزار تومان به وفور موجود است.»

از سوی دیگر رسانه‌های نظام و کارگزاران حکومت از جمله امیرهوشنگ بیرشک، دبیر انجمن صنفی روغن نباتی ایران به روشنی تصریح کرده‌اند که «در ۱۰ ماهه اول سال یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن روغن در کشور تولید و توزیع شده و در دی ماه ۱۷۷ هزار تن از انواع روغن توزیع شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است».

اما با وجود این ادعا مشکل شهروندان در تامین روغن مورد نیاز نه تنها حل نشد بلکه افزایش نیز پیدا کرد

این اظهارات نشان می‌دهد روغن مایع و جامد که از اقلام پایه و حیاتی خوراک خانوارها محسوب می‌شوند مبتلا به مهندسی توسط حکومت شده تا قیمت آن هر چند در ادعا منکر آن می‌شوند گران‌تر شود.

مانور کمبود و نایابی از سوی حکومت‌گران را نیز می‌توان به عنوان دلیلی برای عادت‌دادن و ترساندن مردم از نایابی روغن در سفره‌های آنان دانست که در نهایت به افزایش قیمت این قلم پرمصرف در تمامی سفره‌ها رضایت دهند.

سایت صبح ساحل‌نیوز در روز ۱۳ بهمن، این مانور را اینگونه برجسته کرد «برخی کارشناسان افزایش… قیمت روغن را عامل باز شدن فضا برای دلالان و احتکارگران بازار می‌دانند که این از دلایل اصلی کمیابی روغن در سطح کشور است.»

از این نمونه‌‌ها بسیارند، کمبود و گرانی نان، کره، تخم مرغ، مرغ و … در این شمارند و البته مهندسی برای کمبود‌های هزینه‌‌های حکومت‌گران نیز بسیار.

در آخرین نمونه از این دست و از سنخ غیر مواد غذایی، محمود واعظی؛ رئیس دفتر حسن روحانی در روز جمعه ۸ اسفند اعلام کرد «نرخ ارز ایران ۲۵ یا ۲۷ هزار تومان نیست، ما این کار را کردیم تا بتوانیم اقتصاد کشور را اداره کنیم.»

نظرات

نظر (به‌وسیله فیس‌بوک)